Architektura przestrzeni publicznych
W tym dziale portalu A&B skupiamy sie na najnowszych trendach w budownictwie publicznym. Prezentujemy projekty i realizacje z zakresu administracji publicznej, komunikacji, mostów, placów, skwerów, parków, projekty budownictwa zrównoważonego, architektury krajobrazu, projektów inżynierskich oraz projektów wnętrz.
współczesna architektura użyteczności publicznej
Na początku tego stulecia po raz pierwszy zanotowano większą liczbę mieszkańców miast niż wsi. Środowisko zbudowane stało się w przeważającej części naszym naturalnym otoczeniem. Czy żyjąc w mieście, w dobie globalnego handlu, wolnego rynku, musimy jeszcze żyć w społecznościach? Na pewno nie jest nam obojętne, co dzieje się z częściami wspólnymi w mieście, jako że ich jakość dotyka nas wszystkich. Stan sfery publicznej świadczy o naszych relacjach: człowiek — społeczeństwo, człowiek — środowisko, a także o poziomie zamożności danego społeczeństwa. Sfera publiczna jest najbardziej podatna na kształtowanie aktualnie rządzącym w społeczeństwie wartościom. Budynki użyteczności publicznej wyrażają ducha wspólnoty.
jak tworzyć dobrą architekturę wspólnoty?
Sfera publiczna jest wartością demokratyczną, charakterystyczną dla zachodnich społeczeństw, świadczy o tym jej brak na przykład w świecie islamu. Grecka agora, po szeregu transformacji kończy w formie różnego rodzaju miejskich placów, skwerów, parków. Przy współczesnych trendach takich jak partycypacja, czy ruchy miejskie, obserwujemy upolitycznienie przestrzeni publicznych, nie tylko w kontekście funkcji, które spełniają. Coraz większa liczba ludzi chce mieć wpływ na swoje najbliższe otoczenie. Zdaje się, że to właśnie architektura dedykowana działalności publicznej, nadaje charakter miastu i tworzy jego atmosferę. Co więcej, stanowi o jego miejskości — w odróżnieniu od wsi, która może nie mieć przestrzeni publicznych w ogóle. W wielu europejskich miastach plac jest tym, co identyfikuje miasto, tym po czym rozpoznajemy miejsce jako takie. Zatem architektura publiczna musi brać pod uwagę lokalny genius loci, wychwycić go i uwypuklić. Zadbane części wspólne, przemyślana architektura krajobrazu — parki, place, skwery i mieszczące się w nich elementy małej architektury, to wszystko ma niebagatelny wpływ na jakość życia w mieście.
zrównoważone trendy w budownictwie publicznym
Kopenhaga, jako wielokulturowe miasto, przeciwdziałając wykluczeniu społecznemu, stworzyło wraz z mieszkańcami wielofunkcyjną, tolerancyjną przestrzeń dla wszystkich — Park Superkilen. Miasto, z Christianią w centrum, słynie z wyjątkowo dobrze przemyślanego rozbudowywania i uatrakcyjniania przestrzeni publicznych, dbania o witalność́ miasta i jego dynamikę, często wykorzystując do tego celu partnerstwo publiczno-prywatne. Jest to modelowy przykład demokratycznego podejścia do przestrzeni publicznych. Miasto tak przemyślane jest też bardziej zrównoważone i zużywa mniej energii. Innym przykładem ekologicznych trendów w architekturze publicznej, a konkretnie administracji, jest innowacyjny ratusz w Melbourne w Australii. Budynek wykorzystuje zasadę biomimikry — trendu w architekturze i designie naśladującego naturę nie tyle w formie, a w sposobie działania.
Kierownik działu projektów zewnętrznych i wystaw w Narodowym Instytucie Architektury i Urbanistyki. Współzałożyciel krakowskiego stowarzyszenia Przestrzeń-Ludzie-Miasto i członek rady Fundacji Instytut Architektury. Brał udział w przygotowaniu wystaw (m.in. „Za-mieszkanie 2012. Miasto ogrodów, miasto ogrodzeń”, „Figury niemożliwe” - Pawilon Polski na 14. Biennale Architektury w Wenecji, „Transformacja. Przestrzenie wolności", „Tożsamość. 100 lat polskiej architektury”) i projektów edukacyjnych, koordynator projektów Krakowski Szlak Modernizmu i Pomoszlaku. Architekt, absolwent Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej, stypendysta rządu francuskiego na Ecole Nationale Supérieure d’Architecture de Paris-Belleville. Studiował także w Amsterdamie i Kopenhadze.
[fot. Grzegorz Karkoszka / Exercising modernity]
