Architektura sakralna
Ten dział naszego portalu A&B poświęcony jest obdarzonym walorami artystycznymi współczesnym projektom architektonicznym o przeznaczeniu religijnym — kaplicom, kościołom i świątyniom oraz nekropoliom.
czym jest architektura sakralna
To kaplice, świątynie, nekropolie, mauzolea i kolumbaria, a także klasztory, seminaria duchowne i alumnaty. Nieraz do tej grupy zaliczane są również lapidaria. W zależności od szerokości geograficznej i odmiany kultu religijnego różnią się stylistycznie i estetycznie, jednak spełniają identyczne funkcje — służą praktykowaniu wiary w bóstwo lub bóstwa (poprzez modlitwę i adorację), kultywowaniu tradycji danego wyznania oraz pochówkowi i upamiętnianiu z szacunkiem i czcią zmarłych.
geneza architektury sakralnej
Architektura sakralna towarzyszy ludzkości niemalże od zarania dziejów. Gdy tylko zaczęły wykształcać się protoplastyczne formy organizacji społecznych, wraz z nimi narodziły się pierwsze obrzędy związane z wiarą w transcendencję i tym sposobem już społeczności plemienne praktykowały kulty religijne. Postępującej komplikacji rytuałów towarzyszyło rozbudowywanie warstwy materialnej wiary — stawiano ołtarze, totemy i posągi, kaplice i kościoły, a także wznoszono miejsca pochówku. Równolegle miał miejsce rozkwit sztuki sakralnej — rozwijało się wytwarzanie masek i rękodzieła o statusie dewocjonaliów, malarstwo wotywne, architektura sepulkralna, pisanie ikon.
architektura sakralna religii monoteistycznych
Przez stulecia, zwłaszcza na obszarze Europy, budownictwo sakralne — obok pałacowego i fortyfikacyjnego — stanowiło główne pole rozwoju architektury. Taki stan rzeczy wynikał z tego, że w przywołanym czasie dysponentami kapitału pozostawały arystokracja i kler, w związku z czym — jako warstwy uprzywilejowane — jedynie one mogły pozwolić sobie na zatrudnianie architektów i finansowanie budów monumentalnych obiektów. Jednakże z uwagi na poziom zaawansowania ówczesnej technologii często zdarzało się, że jeden projekt realizowano przez pokolenia. Z tego okresu pochodzą liczne kościoły, których fundatorami byli władcy.
architektura sakralna religii politeistycznych
Do tej kategorii zaliczają się, na przykład, dawne świątynie greckie, rzymskie i egipskie czy współczesne japońskie miejsca kultu shintō lub tamtejsze ogrody pamięci, czyli ekologiczne cmentarze.
motywy erotyczne w architekturze sakralnej
Nie tylko świątynia w Kadżuraho obfituje w motywy erotyczne, choć zwykle ona pierwsza przychodzi na myśl, gdy o nich mowa. Tymczasem detale z podtekstem seksualnym zdobią wiele średniowiecznych kościołów, najczęściej przyjmując postać frywolnych kroksztynów, kapiteli lub płaskorzeźb na belkach dachowych.
współczesna architektura sakralna
Współczesne świątynie coraz częściej unikają dosłowności i przyciągają oko ciekawą, aczkolwiek minimalistyczną bryłą. Na drugim biegunie plasują się obfitujące w folklor i wykończeniowy horror vacui obiekty mające na celu oswajanie śmierci komizmem: na przykład liczne kaplice Santa Muerte w Meksyku czy Wesoły Cmentarz z Sapanaty w Rumunii. Wśród nagrobków przodujących kunsztem i bogatą symboliką prym wiodą macewy.
