Artystka Joanna Rajkowska zaprojektowała dla warszawskiego Placu Pięciu Rogów ogromne jajko. Instalacja „Pisklę. Drozd Śpiewak” o wysokości dwóch metrów miałoby stanąć na remontowanym właśnie placu. Przeciwne pomysłowi artystki są jednak służby konserwatorskie.
specyfika miejsca
Pisklę. Kos w Londynie
fot. Justyna Scheuring Dzięki uprzejmości galerii l'étrangère, Londyn
Joanna Rajkowska jest autorką palmy z ronda de Gaulle’a i Dotleniacza z pl. Grzybowskiego – jednych z najbardziej rozpoznawalnych i udanych interwencji artystycznych w przestrzeni publicznej Warszawy. Teraz wraz z architektami odpowiedzialnymi za przebudowę Placu Pięciu Rogów – Michałem Kempińskim i pracownią WXCA zaproponowała, aby wyremontowany plac wzbogacić o rzeźbę. Dla tego typu obiektu przewidziano zresztą miejsce w projekcie planu zagospodarowania. Co więcej, pracownia artystki mieści się po sąsiedzku, więc praca miałby wymiar także osobisty. To zresztą podczas wizji lokalnych przeprowadzanych przez architektów w trakcie projektowania placu, sąsiedzi wskazali Joannę Rajkowską jako osobę, która mogłaby zostać zaangażowana w przekształcenie tej przestrzeni. Uzasadnieniem dla pracy artystki jest także historia miejsca.
W XVIII w. urządzano tam hece – krwawe i okrutne pokazy walk zwierząt, albo polowania na nie. Każde miejsce na świecie ma swoją palimpsestową historię, do której warto sięgać. (…) skrzyżowanie Chmielnej, Brackiej i Kruczej w swoim obecnym kształcie wydaje się stosunkowo niewinnym centrum konsumpcji i rozrywki. Warto jednak pamiętać, że dwa wieki temu uśmiercono tam – dla przyjemności widzów – wiele istot.
Aleksandra Jach
jajko interaktywne
Pisklę. Kos w Londynie
fot. Justyna Scheuring, Dzięki uprzejmości galerii l'étrangère, Londyn
„Pisklę” już raz zostało zaprezentowane publiczności. W 2019 roku Joanna Rajkowska wzięła udział w Frieze Sculpture w Londynie. W porozumieniu z architektami i ZDM miała tam miejsce premiera projektowanego dla Warszawy obiektu. Różnica polegała na wybranym gatunku ptaka – w Londynie było to jajo kosa. W rzeźnie zamontowano system nagłaśniający oraz wzbudnik, który sprawiał, że jajo drgało emitując dźwięki wykluwającego się ptaka.
konserwator raczej przeciw
Plac Pięciu Rogów
fot. UM Warszawa
Na drodze do realizacji rzeźby stanąć mogą jednak służby konserwatorskie. Architekci od połowy 2020 roku czekają na oficjalną odpowiedź Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków. Dysponują jedynie sceptyczną opinią doradczej Rady Ochrony Zabytków. Wchodzący w jej skład specjaliści widzieliby w tym miejscu bardziej dosłowne odniesienia do jego historii. W wytycznych konserwatorskich nie znalazły się natomiast żadne wskazania dotyczące jajka.
