Jaką przyszłość widzą młodzi?

Wiktor Bochenek

24 maja '22

Wizualizacja

...

To, co będzie się działo w przyszłości, dotyczy przede wszystkim młodych ludzi? Pomimo ich fundamentalnego znaczenia w projekcie „przyszłość”, rzadko sięgamy po ich opinie, ekspertyzy i apele. Warto jednak zapytać, jaką przyszłość widzą młodzi?

„Polskie Miasta Przyszłości 2050 Oczami Młodych” to raport, który powstał po zakończeniu interdyscyplinarnego projektu o tej samej nazwie. Celem inicjatywy było stworzenie możliwości dla młodych ludzi opisania swojej wizji świata. Projekt zrealizowała firma Saint-Gobain Polska we współpracy z Polskim Towarzystwem Studiów nad Przyszłością.

W projekcie wzięły udział aż trzy koła naukowe z różnych uczelni. Skupiające się na prognozowaniu Koło Naukowe AD FUTURUM z Wydziału Geografii i Studiów Regionalnych Uniwersytetu Warszawskiego, Koło Naukowe Architektury Jutra z Politechniki Warszawskiej i Koło Naukowe ECOSYSTEM z Politechniki Śląskiej. Jakie kierunki rozwoju widzą studenci?

uczestnicy projektu

zmiany konieczne do wprowadzenia

Studenci podzielili wizje zależnie od dziedziny. Skupili się przede wszystkim na tym, jak powinny wyglądać dane obszary w 2050 roku. Data ta nie jest przypadkowa, odwołuje się do stawianej przez raport IPCC tezy o konieczności zejścia do „poziomu netto” w produkowaniu i wychwytywaniu ekwiwalentu dwutlenku węgla. Uczestnicy projektu przywoływali też konieczne rozwiązania i rekomendacje.

W dziedzinie mieszkalnictwa studenci podkreślają przede wszystkim konieczność dominacji budynków wielofunkcyjnych — zapewniających nie tylko mieszkanie, ale również usługi, rekreacje czy zacieśnianie relacji sąsiedzkich. Istotne jest wykorzystanie nowoczesnych technologii jak smart home, a także zielonej technologii, w tym stawianiu na większą samowystarczalność energetyczną. Konieczny jest zwrot w stronę budynków zeroemisyjnych, wykorzystania trwałych materiałów i wychwytywania dwutlenku węgla. Studenci wskazali też konieczność zagęszczania zabudowy i postawienia na wysokie wieżowce, które pozwolą na ograniczanie rozlewania miast.

Rozwój transportu musi bazować na prymacie zbiorowej komunikacji, w przypadku prywatnych samochodów istotny jest rozwój aut elektrycznych (z uwzględnieniem pochodzenia energii, tak, by nie korzystać z wysokoemisyjnego węgla czy gazu). Ważny jest także rozwój parkingów P+R i ścieżek rowerowych.

wizja studentów stawia na zrównoważony transport

Konieczność odpoczynku, negowana dziś tylko przez marginalną grupę radykalnego leseferyzmu, została również wzięta pod uwagę. Uczestnicy projektu przede wszystkim podkreślają konieczność rozłożenia wypoczynku na dwie przestrzenie: najbliższej okolicy i świata wirtualnego. Pierwsza wymaga odpowiedniego planowania przestrzennego, tworzenia miejsc z zielenią i boiskami sportowymi. Druga polega przede wszystkim na rozwoju technologii. Drugi czynnik jest bardzo istotny również przy nauce, którą uczestnicy projektu wymieniają jako niepodważalny element miast przyszłości.

W przypadku infrastruktury można czuć delikatny niedosyt, ponieważ ograniczona została ona przede wszystkim do zmiany myślenia na temat gospodarki wodno-ściekowej, wykorzystywania energii i sposobu zagospodarowania zasobami. Raport w tym miejscu wymagałby szerszego spojrzenia.

Ostatnią dziedziną jest praca. Studenci wskazują na rozwój systemu pracy hybrydowej, a co za tym idzie, przestrzeni coworkingowych w bezpośrednim otoczeniu budynków mieszkalnych. Miejsca pracy stacjonarnej miałyby charakter bardziej rotacyjny, a interakcje firmowe przede wszystkim skupione byłyby w przestrzeniach takich jak metawersum. Charakter pracy wpłynie również na projektowanie mieszkań, które będą musiały być gotowe na dostosowanie do pracy w domu i zapewnienia odpowiedniego work-life balance.

zieleń to istotny element rozwoju miast

siedem fundamentalnych warunków

Po wprowadzeniu do upragnionej wizji świata, uczestnicy projektu stworzyli listę siedmiu punktów, które powinny być podstawą w kształtowaniu miast w Polsce. Wyróżniają między innymi:

Koncepcje miasta 15-minutowego i zwartego — z lepszą komunikacją i dobrą infrastrukturą.
Zmianę modelu pracy — wskazując na krótszy dzień pracy.
Samowystarczalność miasta — hybrydowość, adaptacyjność i łatwość w przekształcaniu się w zależności od potrzeb.
Integrowanie lokalnych społeczności — włączanie mieszkańców w procesy decyzyjne.
Wzięcie pod uwagę psychologii człowieka — kreowanie nowej przestrzeni miejskiej zgodnej z psychologią człowieka.
Czysta energia i mobilność — postawienie na OZE, nową technologię i zbiorową komunikację.
Zrównoważony i zielony rozwój — stawianie na błękitno-zieloną infrastrukturę.

budynki w wizji studenckiej nie są tylko przestrzenią mieszkania, ale również pracy, rekreacji czy usług

zmiana paradygmatu

To, co jest najważniejsze w projekcie, to zwrócenie uwagi na konieczność zmiany myślenia o rozwoju miast. Uczestnicy projektu mówią o zmianie „metabolizmu miasta” z liniowego, bazującego na produkowaniu i usuwaniu z obiegu, na cyrkularny model w typie gospodarki obiegu zamkniętego. Konieczność zmiany paradygmatu staje się sprawą fundamentalną, od której zależy czy będziemy żyć w wysychających betonowych pustyniach pełnych samochodowych korków, czy zielonych, zrównoważonych miastach.

Raport jest dostępny na stronie Saint-Gobain Polska (zobacz tutaj).