Inwestycja, która zalepiła dziurę budżetową, pobiła rekord i ciągle nie jest otwarta. Czekam na ekranizację batalii na morskim froncie.
Kiedy w mapę satelitarną wklepiesz 54.052419, 14.900230, twoim oczom ukaże się kawał wyciętego lasu, piach budowy i struktura swoją wielkością konkurująca z miasteczkiem nieopodal. Gdyby ktoś szybko popatrzył na zdjęcie z drona z tej lokalizacji, pewnie uznałby, że na nadbrzeże jakimś cudem wbił się ogromny wycieczkowiec. 13 kondygnacji, 1200 pokoi dla ponad 3000 osób musi robić wrażenie, w końcu ma być to największy hotel w Polsce[1]. Tym samym może spokojnie pomieścić trzy razy mieszkańców Pobierowa, na terenie którego stoi. Na dzień 31.12.2022 r. liczba mieszkańców tej miejscowości wyniosła 935[2].
Tak, mowa o hotelu Gołębiewskim, który uparcie nie chce się otworzyć. Budowa rozpoczęła się na początku 2018 roku, sam akt notarialny podpisano w lutym 2017 roku[3]. Początkowo planowano otwarcie inwestycji szybko, bo już na sezon 2020, jednak pandemia COVID-19 oraz problemy z dostępnością pracowników spowodowały opóźnienia[4]. Dlaczego ten kolos jeszcze nie działa? Zacznijmy od początku, bo to historia na dobry serial (może nie pytajmy o happyend).
Działka ma wielkość ponad 26 hektarów i tak, ma plan miejscowy. Uchwała jest z 2013 roku, a obrys działań idealnie wręcz pokrywa się z planem. Jak możemy przeczytać w zapisie, dla tego terenu powierzchnia zabudowy może zawierać maksymalnie 20% powierzchni działki, a powierzchnia biologicznie czynna – minimum 50% jej powierzchni. Jak możemy przeczytać w artykule z 2019 roku, za wycięcie 1,5 tysiąca drzew inwestor musi dosadzić 3 tys. nowych[5]. Wydaje się to nieporównywalnie za mało, zwłaszcza patrząc na lokalizację działki w centrum leśnego ekosystemu. Plan dopuszcza tu warunkową wysokość zabudowy 50,0 m, a mówmy przecież o inwestycji w lesie. Uchwalanie planów dla inwestycji nie jest czymś zaskakującym. Wiele gmin ma podobne praktyki. Zastanawia jednak skala tego przedsięwzięcia. Być może takiego inwestora trzeba było jakoś do tej lokalizacji przekonać, zachęcić?
na drugim miejscu Pobierowo
Trzeba bowiem zaznaczyć, że Pobierowo nie było pierwszym wyborem. Planowana inwestycja Gołębiewskiego w pierwotnej lokalizacji znajdowała się w Łebie. Tam od razu wzbudziła olbrzymie kontrowersje. Burmistrz Łeby udzielił poparcia dla inwestycji, podobnie jak spora grupa mieszkańców, licząc na wpływy z podatków i nowe miejsca pracy[6]. Jednak projekt spotkał się ze sprzeciwem przyrodników i urzędników wojewódzkich, którzy uznali go za potencjalne zagrożenie ekologiczne. Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gdańsku nie wyraziła zgody na planowaną, 25-metrową budowlę, która miała powstać w obszarze Natura 2000, obejmującym wydmy, wody Bałtyku i Mierzeję Sarbską. Inwestycja w Łebie nie doszła do skutku.
rekordowa transakcja
Mimo to nie porzucono planów budowy i przystąpiono do przetargu na działkę w innym miejscu – Pobierowie. Gołębiewski przystąpił do przetargu w Urzędzie Gminy Rewal i nabył działkę za 50,5 mln zł, bijąc w ten sposób rekord transakcyjny gminy Rewal[7]. W Pobierowie Gołębiewski rozpoczął budowę hotelu na terenie byłej bazy rakietowej – działki, którą gmina otrzymała od wojska[8]. Gmina na pewno się z tego ucieszyła, ponieważ była zadłużona przez swojego ówczesnego wójta – Roberta S. Był on oskarżony przez prokuraturę o spowodowanie w budżecie gminy dziury na ponad 21 milionów złotych i przywłaszczenie 17 tysięcy złotych[9]. Miał zaciągać pożyczki na cele publiczne w parabankach. Odsetki szybko rosły. W efekcie zadłużenie Rewala na koniec września 2017 r. wynosiło – według izby obrachunkowej – prawie 134 mln zł[10]. Na przełomie 2016 i 2017 r. Ministerstwo Rozwoju i Finansów udzieliło gminie około 100 mln zł pożyczki. Wkrótce ze stanowiska wójta pana S. odwołała premier Beata Szydło[11], a on sam stał się dyrektorem Hotelu[12]. Jak czytamy w artykule z początku 2024 roku, po latach procesu został skazany na rok i 6 miesięcy pozbawienia wolności, pozostałe osoby biorące udział w działaniach usłyszały wyroki od 8 do 18 miesięcy pozbawienia wolności[13]. Na stanowisko dyrektora powołano Wiolettę Szatkowska-Musiał. Przez ostatnie 14 lat była związana z placówką Arka Medical Spa Hotel w Kołobrzegu[14].
spełnić marzenie
Tadeusz Gołębiewski nie doczekał otwarcia hotelu, zmarł w czerwcu 2022 roku[15]. W tym samym roku Powiatowy Inspektor Nadzoru Budowlanego w Gryficach stwierdził, że pięć basenów zewnętrznych zostało wybudowanych bez wymaganego pozwolenia na budowę, stanowiąc samowolę budowlaną. To doprowadziło do wstrzymania prac nad tymi obiektami[16]. Obecnie trwają działania legalizacyjne, a właściciel obiektu wniósł już stosowne opłaty legalizujące. Otwarcie hotelu planowane jest tym razem na lato 2025 roku, a odbiory techniczne mogą ruszyć na początku kolejnego roku[17]. Jak wspomniał w rozmowie z money.pl Janusz Zaryczański, powiatowy inspektor nadzoru budowlanego – otwarcie w tym okresie to realny termin.
nie wierzę w uśmiechnięte wizualizacje
Prawdopodobnie lokalizacja takiego hotelu w dużym mieście bolałaby mnie mniej. Dlaczego? Ponieważ nieco lepiej wpisywałaby się w krajobraz, można by było mówić o jakimś zrównoważeniu tej inwestycji. 11 kondygnacji w miejscu dawnego leśnego ekosystemu nie zastąpi ani nowe nasadzenie, ani obietnica o odzysku wody szarej. Skala jest nieporównywalna, a obciążenie infrastruktury może po prostu nie wytrzymać. Tak, powstaną nowe miejsca pracy (to główny postulat zwolenników inwestycji), ale jak pokazuje przykład Mikołajek, gdzie Gołębiewski także stoi – inwestycja ta nie przekłada się na nic więcej. Miasto jest wymarłe. Zauważmy także, że tak ogromna struktura musi skądś czerpać media. W prawdzie Hotel nie miał korzystać z miejskich wodociągów, gdyż na terenie działki znajdowało się siedem studni i według zapewnień ma to nie wpływać na pobór wody w gminie[18]. Za to podłączenie do sieci kanalizacyjnej miało za to odbyć się w pobliskim Łukęcinie, dzięki czemu odciążyłoby to infrastrukturę Pobierowa. Zasilanie energią elektryczną zaś zapewnić miała bezpośrednia linia ze stacji transformatorowej w Niechorzu.
Zrzut ekranu miejscowego planu zagospodarowania terenu na mapie satelitarnej
Magdalena Milert na bazie danych gminy i mapy Google
Budowa takiej struktury wydaje się grą strategiczną w planowanie przestrzenne. Niestety sprowadzone do pieniędzy, długów, założeń strategicznych i deklarowanego rozwoju. Przypominam, mówimy o obiekcie, który ma móc pomieścić potrójną ilość mieszkańców miejscowości, na której terenie się znajduje.
W dyskusji o planowaniu przestrzennym często podkreśla się fakt, że naszym krajem zawładnęły decyzje WZ oraz że potrzeba nam planów miejscowych. Nie zgadzam się z tym twierdzeniem, bo jak wskazuje niniejszy przykład plan to nie wszystko. Potrzeba nam planów jakościowych, dobrych, a nie tylko ich istnienia. O wiele bardziej cieszyłabym się, gdyby gminy wprowadzały uchwały krajobrazowe[19]. W końcu to w jej uzasadnieniu podkreślono, że kształtowanie krajobrazu ma znaczenie dla kultury, społeczeństwa, gospodarki i polityki[20]. Ta uchwała to nie tylko zakaz stawiania reklam wszędzie, gdzie się da. Dokument miał wpływać na jakość kształtowanego krajobrazu, bo ten sprzyja rozwojowi kultury, tworzy więzi społeczne. Pobierowo dzięki tej inwestycji na pewno zyskało uspójniony budżet. Czy jednak hotel stanie się tak wspaniałą inwestycją, jaką planuje się na wizualizacjach? Czas pokaże.
koszty, ale te inne
Warto na koniec wspomnieć, że turystyka przyczynia się do światowej emisji gazów cieplarnianych. Branża hotelarska jest istotnym elementem przemysłu turystycznego i jednym z najszybciej rozwijających się sektorów gospodarki. Hotele i inne formy zakwaterowania odpowiadają za 2% z 5% globalnej emisji CO₂ generowanej przez turystykę. Szacuje się, że aż 75% negatywnego wpływu hoteli na środowisko jest związane z nadmierną konsumpcją zasobów[21].
Główne obszary wpływu środowiskowego obejmują zużycie energii, wody i produkcję odpadów. Wśród głównych problemów wymienia się:
-
Energię – Hotele zużywają więcej energii na osobę niż przeciętne gospodarstwo domowe ze względu na energochłonne udogodnienia jak bary, restauracje i baseny. Średnie zużycie energii wynosi ok. 130 MJ na osobę na noc, a emisja CO₂ to średnio 20,6 kg na noc.
-
Odpady – Hotele generują znaczne ilości odpadów, średnio ponad kilogram na gościa dziennie, co stanowi 25-30% całkowitej produkcji odpadów przez branżę hotelarską i gastronomiczną.
-
Woda – Hotele zużywają ogromne ilości wody do funkcjonowania basenów, ogrodów i pól golfowych, co stanowi wyzwanie w obszarach o ograniczonych zasobach wodnych.
Dodatkowo wart podkreślenia jest przelicznik nasadzeń w stosunku do ściętych drzew, tak widoczny w przypadku omawianej tu lokalizacji. Jest to dość dobrze udokumentowane, że dojrzałe drzewa znacznie przewyższają młodsze w produkcji tlenu i sekwestracji węgla. Dojrzały dąb może produkować około 274 litrów tlenu dziennie — prawie połowę przeciętnego dziennego zapotrzebowania człowieka na tlen. W przypadku mniejszych drzew (zwykle o średnicy poniżej 25 cm) wiele przepisów zaleca bezpośredni wskaźnik zastępowania jeden do jednego. Oznacza to, że za każde usunięte drzewo należy posadzić jedno nowe. W przypadku większych drzew, wskaźniki zastępowania mówią o tym, że drzewo o średnicy 25-38 cm może wymagać posadzenia dwóch nowych drzew, to o średnicy 38-50 cm – trzech nowych drzew, natomiast większe – nawet sześciu. Wszystko w zależności od ich stanu i klasyfikacji gatunkowej[22].
Lasy starodrzewu, czyli składające się z dużych, starych drzew odgrywają kluczową rolę w utrzymaniu bioróżnorodności. Oferują unikalne siedliska i mikroklimat, które wspierają wrażliwe i często chronione gatunki, przyczyniając się do stabilności i odporności ekosystemu[23]. Ostatecznym celem zastępowania nie powinno być jedynie fizyczne posadzenie drzewa, ale także przywrócenie funkcji ekologicznych, takich jak pokrycie koronami drzew, zapewnienie siedlisk i sekwestracja dwutlenku węgla. Może to wpływać na liczbę drzew, które należy posadzić[24]. Szacuje się, że wycięcie starego drzewa i zastąpienie go nowym nie rekompensuje straty, szczególnie pod względem bioróżnorodności. Nowo posadzone drzewa wymagają dużych ilości wody do wzrostu, co stanowi dodatkowe wyzwanie dla środowiska, zwłaszcza w obliczu zmian klimatycznych. Młode drzewa pochodzą zazwyczaj ze szkółek, są sterylne i pozbawione bioróżnorodności. Często rosną w donicach, a ich produkcja jest procesem, który daleko odbiega od zasad ekologii, co dodatkowo podważa ich wartość jako pełnowartościowych zamienników starych drzew.
Czy więc jest szansa, że Pobierowo to wypadek przy pracy, że nauczymy się na błędzie? Wątpię. W pewien sposób ten hotel przypomina mi pałac Wersalski. Ten od początku swojego istnienia borykał się z poważnymi problemami związanymi z zaopatrzeniem w wodę. Rozległe ogrody i liczne fontanny wymagały ogromnych ilości wody. Aby sprostać tym potrzebom, w XVII wieku zbudowano tzw. Maszynę w Marly – skomplikowany system pomp, który tłoczył wodę z Sekwany do Wersalu. Pałac miał zużywać więcej wody niż cały Paryż. Nadmierne zużycie wody przez pałac wpływało na okoliczne tereny, powodując niedobory wody w sąsiednich miejscowościach. Chociaż nie wierzę, że tu powstanie nowa Maszyna, to mam poczucie, że być może będziemy mieć swój mały Wersal.
Magdalena Milert
[1] https://obiektykomercyjne.muratorplus.pl/inwestycje/hotel-golebiewski-pobierowo-otwarcie-hotelu-giganta-nad-morzem-wstrzymane-co-wiadomo-booking-cennik-aa-XR84-9LZd-o95i.html
[2] https://rewal.pl/statystyki-gminne-na-poczatek-roku/
[3] https://rewal.pl/tadeusz-golebiewski-podpisal-akt-notarialny/
[4] https://gs24.pl/otwarcie-hotelu-golebiewski-w-pobierowie-nad-morzem-coraz-blizej-kiedy-przyjada-pierwsi-goscie-galeria-zdjec/ar/c1-17757927
[5] https://szczecin.wyborcza.pl/szczecin/7,34939,24946510,najwiekszy-hotel-w-polsce-juz-stoi-jest-tak-duzy-ze-zmiesci.html
[6] https://innpoland.pl/132657,najbardziej-krytykowany-hotelarz-poniosl-kleske-w-lebie-ale-i-tak-zabetonuje-spory-kawalek-polskiego-wybrzeza
[7] https://www.e-hotelarz.pl/artykul/42262/golebiewski-zbuduje-w-pobierowie-najwiekszy-hotel-w-polsce/
[8] https://24kurier.pl/aktualnosci/wiadomosci/golebiewski-w-pobierowie-baza-rakietowa-sprzedana/
[9] https://innpoland.pl/153371,wojt-sprzedal-dzialke-pod-hotel-zostal-jego-dyrektorem-afera-z-hotelem
[10] https://www.portalsamorzadowy.pl/polityka-i-spoleczenstwo/rozpoczal-sie-proces-bylego-wojta-gminy-rewal,121535.html
[11] https://tvn24.pl/pomorze/pobierowo-kontrowersje-wokol-budowy-hotelu-ra951953-2311463
[12] https://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/7,114883,24951435,w-gminie-rewal-golebiewski-buduje-najwiekszy-hotel-w-polsce.html
[13] https://rwl24.pl/byly-wojt-rewala-skazany/397/
[14] https://www.money.pl/gospodarka/hotel-golebiewski-w-pobierowie-ma-nowa-dyrektorke-przechodzi-z-konkurencji-6978384733109216a.html
[15] https://www.money.pl/gospodarka/wspominaja-tadeusza-golebiewskiego-wszystko-zawdzieczal-swojej-ciezkiej-pracy-6782605362056096a.html
[16] https://www.bankier.pl/wiadomosc/W-Hotelu-Golebiewskim-w-Pobierowie-legalizuja-samowole-budowlana-Kiedy-otwarcie-8833919.html
[17] https://www.money.pl/gospodarka/budowa-hotelu-i-zejscia-na-plaze-mamy-nowe-informacje-ws-golebiewskiego-7084741242796640a.html
[18] https://wiadomosci.gazeta.pl/wiadomosci/7,114883,24951435,w-gminie-rewal-golebiewski-buduje-najwiekszy-hotel-w-polsce.html
[19] https://www.gov.pl/web/kultura/uchwala-krajobrazowa
[20] https://www.prawo.pl/samorzad/uchwala-krajobrazowa-aktem-prawa-miejscowego,107917.html
[21] https://hmhub.in/hospitality-management/environmental-concerns-relating-to-hotel-industry/?t&utm_source=perplexity
[22] https://www.ncpc.gov/docs/publications/Tree_Preservation_and_Replacement_Resource_Guide_2020.pdf
[23] https://link.springer.com/article/10.1007/s10311-021-01372-y
[24] https://www.smcgov.org/media/102356/download
