Czy w polskiej dyskusji temat zanieczyszczeń powietrza wciąż istnieje? W okolicznościach „wyjątkowo zimnego maja” mogliśmy przeoczyć koniec sezonu grzewczego i zimy, a nowe pomysły polityczne zasłoniły nam widok na propozycję palenia opon.
W ramach cyklu #RaportCzwartkowy przedstawiamy dokumenty, raporty i poradniki dotyczące architektury, miast i samorządu, które z pewnością warto nagłośnić i wypromować. W tym tygodniu przyglądamy się drugiej edycji Smogowego Indeksu Miast, który opracowali eksperci i ekspertki z think tanku Polityka Insight.
Raport dostępny jest na stronie Polityki Insight
unikanie problemu po polsku
O tym, w jaki sposób walczyć z dezinformacją i problemem zanieczyszczeń powietrza rozmawialiśmy z ekspertami Polityki Insight w listopadzie 2022 roku (zobacz tutaj — Smog nie jest tak namacalny, jak inne problemy. Rozmawiamy o tym, jak go ograniczyć). W międzyczasie część województw zawiesiło realizację swoich uchwał smogowych. Nie pomogły w walce o czyste powietrze odezwy do narodu „o paleniu wszystkim, poza oponami”. Co zmieniło się w ostatnim kwartale 2022 roku?
Przede wszystkim dotacja na wymianę źródła ciepła i termomodernizację dla gospodarstw domowych wzrosła z 79 do 135 tysięcy złotych. Zwiększono też progi dochodowe uprawniające do otrzymania wsparcia, a 50% dotacji będzie można otrzymać przed remontem, co pozwoli na dotarcie programu do osób, które nie mogły wcześniej pozwolić sobie na udział w programie.
Druga edycja Smogowego Indeksu Miast zawiera zmiany metodologiczne ze względu na różnicę w rozwoju infrastrukturalnym konkretnych miast, które często są pochodną działań wykraczających poza horyzont istnienia samorządu w Polsce. Wskaźniki porównywano przede wszystkim w kontekście lokalnym, a nie konkurującym. W ramach dokumentu wyróżniono dwa wskaźniki: kopciuchy i kontrole oraz transport w mieście.
czynniki związane z kryzysem energetycznym, które wpłynęły na politykę walki z zanieczyszczeniami w ostatnim roku
© Polityka Insight
problem kopciuchów
Liderem indeksu kopciuchów i kontroli pozostaje Kraków — na sukces stolicy małopolski przekłada się przede wszystkim tempo wymiany (najszybsze w Polsce) oraz dołączenie do programu STOP SMOG wraz z rozszerzeniem programów osłonowych. W przypadku samej kontroli pierwsze miejsce zajmuje Wrocław. Jeśli porównamy wyniki z poprzednim raportem, zobaczymy spadek pozycji Poznania i Katowic, a także znaczną zmianę w Łodzi.
indeks — Kopciuchy i kontrole
© Polityka Insight
czysty transport
Podobnie jak w kwestii kopciuchów, niewielkie zmiany przyniósł indeks transportu w mieście. Pierwsze miejsce zajęła Warszawa — mając najwyższy wskaźnik wozokilometrów na jednego mieszkańca. Ciekawym przypadkiem elektryfikacji transportu publicznego jest Lublin, który wysoką notę zawdzięcza przede wszystkim taborowi trolejbusów. W przypadku infrastruktury rowerowej najlepszy wynik uzyskały Katowice.
indeks —Transport w mieście
© Polityka Insight
w którą stronę?
Jakie wnioski wyciągają autorzy? Przede wszystkim, przynajmniej część samorządowców dalej stara się poprawić jakość powietrza. Pytanie, czy warunki zmieniające się wskutek rozpoczęcia kampanii wyborczych nie pokrzyżują tych zmian? W dobie narastającego populizmu i zrzucania debaty o problemach związanych ze środowiskiem do merytorycznego dna trudno nie obawiać się o to, jak będzie wyglądała walka o czyste powietrze.
Raport dostępny jest na stronie Polityki Insight
wyniki Smogowego Indeksu Miast
© Polityka Insight
