80 lat od rozpoczęcia odbudowy stolicy po zniszczeniach II wojny światowej na deskach Teatru Wielkiego — Opery Narodowej zobaczyć będzie można pierwszą operę o Warszawie. Inscenizacja na motywach nagradzanej książki Grzegorza Piątka „Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944–1949” swoją premierę będzie miała 19 września 2025 roku.
książka-pomnik
Wydana w 2020 roku nakładem Wydawnictwa W.A.B. książka o powstawaniu miasta z gruzów jest opowieścią o śmiałej wizji odbudowy nowoczesnej metropolii i ludziach, którzy zmierzyli się z tym niezwykle trudnym zadaniem.
„Najlepsze miasto świata” jest książką-pomnikiem, wyjątkowym monumentem dla tych, którzy podjęli się niemożliwego. Jest wreszcie próbą nowego spojrzenia na miasto i historię, którą opowiedziano wielokrotnie, a jednak wciąż pozostaje nieznana — pisał na łamach A&B Błażej Ciarkowski.
Grzegorz Piątek, autor książki „Najlepsze miasto świata. Warszawa w odbudowie 1944–1949”
fot.: Jakub Celej © Wydawnictwo W.A.B.
Jak tę znaną, choć wciąż do końca niepoznaną historię opowie planowany spektakl? Wizja proponowana przez Beniamina Bukowskiego, autora libretta, jest na wskroś kobieca — główną bohaterką będzie, rzecz jasna, Warszawa, oglądana oczami dwóch kobiet: architektki Biura Odbudowy Stolicy, postaci wzorowanej na Helenie Syrkus, i amerykańskiej dziennikarki, dla której pierwowzorem jest Anne Louise Strong, pochodząca ze Stanów Zjednoczonych reporterka relacjonująca odwrót nazistów z okupowanej Polski i początki odbudowy wciągniętego w orbitę Związku Radzieckiego kraju.
Przeczytaj więcej: Rozmowa z Beniaminem Bukowskim o powstającej operze o odbudowie Warszawy
osobisty punkt odniesienia
5 czerwca br. poznaliśmy też wyniki zamkniętego konkursu, w ramach którego rada projektu wyłoniła reżyserkę spektaklu. Będzie nią Barbara Wiśniewska, absolwentka, a dziś wykładowczyni reżyserii warszawskiej Akademii Teatralnej.
Współczesna Warszawa to miasto, które cienką warstwą gruzu i nową zabudową przysypało żywą, pulsującą ranę — podkreślała w konkursowym projekcie reżyserka. — Pod spodem płynie lawa, ropa przerobiona z ciał poległych oraz zaginionych w piwnicach, z których nigdy nie udało się uciec, rozstrzelanych i zapomnianych. Codziennie chodzimy po trupach. […] Krzywda i zniszczenie były tak wielkie, że ich siła po niemal 80. latach nadal rezonuje w mieszkańcach — dodaje.
Barbara Wiśniewska, reżyserka
fot.: Bartek Warzecha | Ilustracje udostępnione dzięki uprzejmości Sinfonia Varsovia
Jak zaznacza pochodząca z Warszawy reżyserka, praca nad inscenizacją tej opery ma dla niej szczególny, osobisty wymiar.
Emanacja tej traumy ma większą siłę, gdy mieszka się tu od urodzenia, żyje w tym mieście od zawsze — podkreśla Wiśniewska. — Gdy matka opowiada historię o swoim dziadku rozstrzelanym na Elektoralnej w pierwszych dniach wojny. Gdy twoja babka opowiada, jak w ramach przydziału do pracy projektowała instalacje elektryczne dla odbudowywanego Mokotowa. Gdy słyszysz o prababce, która opiekowała się dziećmi Instytutu Głuchoniemych na Placu Trzech Krzyży i pomagała ewakuować je stamtąd w trakcie powstania. I oni wszyscy byli stąd. Żyjesz w oparach rodzinnych opowieści i tajemnic, nasiąkasz nimi od najmłodszych lat. Niesiesz w genach tych ludzi, to miasto, tę siłę. Wtedy Warszawa staje się punktem odniesienia. Staje się głęboko osobista.
O oprawę muzyczną spektaklu zadba Cezary Duchnowski, kompozytor i profesor Akademii Muzycznej imienia Karola Lipińskiego we Wrocławiu. Muzykę wykona Sinfonia Varsovia pod batutą polsko-libańskiego dyrygenta Bassema Akikiego. Za scenografię odpowiedzialna będzie Natalia Kitamikado, a za kostiumy Emil Wysocki. Choreografię przygotuje Maćko Prosak, a charakteryzację — Mateusz Stępniak. Za dramaturgię odpowiedzialny jest Marcin Cecko, za światło Aleksandr Prowaliński, a za projekcje — Bartek Macias.
