W dyskusjach nad tym, jak powinna wyglądać dalsza polityka mieszkaniowa z uwzględnieniem wszystkich grup społecznych, pomijamy często istotny element miasta, jakim są pustostany. Ich wykorzystanie mogłoby spocząć na barkach samorządów, a adaptacja stanowić wyzwanie dla najmłodszych adeptów architektury.
W ramach cyklu #RaportCzwartkowy przedstawiamy dokumenty, raporty i poradniki dotyczące architektury, miast i samorządu, które z pewnością warto nagłośnić i wypromować. W tym tygodniu przyglądamy się raportowi „Pustostany w gminach i możliwości ich przekształcenia w mieszkania dostępne cenowo dla osób niezamożnych”, który opracował zespół autorski Centrum Doradztwa Rewitalizacyjnego IRMiR na potrzeby Habitat for Humanity Poland.
Raport dostępny jest na stronie Habitat for Humanity Poland.
pustka patrzy na nas
W obliczu nadchodzącej kampanii wyborczej coraz częściej w dyskursie publicznym wraca problem znajdujący się w stanie wiecznego kryzysu — mieszkalnictwo. W momencie, w którym główne siły polityczne prześcigają się w obietnicach wysokości dopłat do pobudzających popyt kredytów, a Minister Rozwoju Waldemar Buda potwierdził, że rząd zamyka program Mieszkanie Plus, pomijamy możliwość wykorzystania pustostanów.
W ramach opracowania raportu postanowiono przyjrzeć się problematyce wykorzystania pustostanów, a także zwróceniu uwagę na możliwości, która wpływa na wykorzystanie tych obiektów przez samorządy.
Co stanowi problem w ocenie możliwości wykorzystania pustostanów. Przede wszystkim brak odpowiedniej inwentaryzacji i ewidencji. O ile w przypadku gmin takie procesy inwentaryzacyjne są prowadzone, tak nie uwzględniają pustostanów posiadanych przez gminy wyznaniowe, spółki skarbu państwa czy pustostany prywatne. Brak odpowiedniej wiedzy i dążeń do standaryzacji przekłada się na zafałszowanie wiedzy na ich temat. W przypadku zdefiniowania pustostanów istotne jest zróżnicowanie nie tylko na ich stan własnościowy, ale również problematykę powierzchni różnicującą dom o powierzchni stu metrów kwadratowych od zespołu opuszczonych magazynów, ale również stan obiektów.
w raporcie autorzy i autorki zwracają uwagę na problem wykorzystania pustostanów w programach rewitalizacji
© Habitat for Humanity Poland
szanse i możliwości
Raport wskazuje możliwości wykorzystania zasobu pustostanów — choć jak wskazują sami autorzy, dokument stanowi wstęp do dalszych badań nad kwestiami wykorzystania potencjału opuszczonych budynków.
W Polsce wciąż brakuje przykładów dobrych praktyk dotyczących zagospodarowania takich nieruchomości z uwzględnieniem osób potrzebujących. Pustostany pomijane są często w Gminnym Programach Rewitalizacji, choć to właśnie te projekty powinny uwzględniać ich wykorzystanie. To właśnie samorządy powinny widzieć szanse i rozbudowywać gminne zasoby mieszkaniowe w oparciu o finansowanie generalnych remontów, dzierżawieniu nieruchomości z podmiotu prowadzącymi działalność Społecznych Agencji Najmu czy uporządkowywaniu pustostanów niezdatnych do ponownego wykorzystania. Pustostany mogłyby stać się również wyzwaniem dla studentów architektury, którzy w ramach prac semestralnych, inżynierskich i magisterskich mogliby podejmować wyzwania dotyczące adaptacji takich projektów.
Jak wskazując autorzy i autorki dokumentu — konieczne są dalsze badania nad możliwością wykorzystania pustostanów, tworzenia katalogu dobrych praktyk i zacieśniania współprac pomiędzy organizacjami pozarządowymi, samorządem czy uczelniami kształcącymi architektów.
problem identyfikacji pustostanów powinien zawierać również odpowiednią standaryzację: od powierzchni po stan budynku
© Habitat for Humanity Poland
Raport dostępny jest na stronie Habitat for Humanity Poland.
