[źródło artykułu: A&B 7-8/2022]
W serii #MłodziPolscyArchitekci zadajemy pytania młodym architektom o warunki uprawiania zawodu i problemy, przed jakimi stają absolwenci architektury tuż po studiach. W tym odcinku Karolina Częczek z pracowni Only If mówi o swoich doświadczeniach i spostrzeżeniach.
Brooklyn Senior Affordable Housing
© Only If
Uprawnienia — dlaczego młodzi architekci niechętnie je zdobywają?
Wydaje mi się, że powody zależą od kontekstu. Możliwe, że wynika to z trudnych do spełnienia wymogów, które stawia się młodym projektantom, niekoniecznie z braku chęci. Są kraje, w których uprawnienia relatywnie łatwo zdobyć, a jakość architektury na tym nie cierpi (Holandia), oraz takie, gdzie wymogi dla uprawnień są bardzo rygorystyczne (Stany Zjednoczone), a architektura niekoniecznie na tym zyskuje.
Moje pierwsze uprawnienia… uzyskałam w 2013 roku w Holandii, po trzech latach od ukończenia studiów, po dwuletniej praktyce zawodowej i bez egzaminów. Czy byłam wtedy w pełni przygotowana do wykonywania zawodu? Prawdopodobnie nie! Czy dołożyłabym wszelkich starań, żeby podpisywany przeze mnie projekt był rzetelny i zgodny z prawem budowlanym? Na pewno! Świadomość odpowiedzialności za projekt i bezpieczeństwo jego użytkowników, są dla mnie nadrzędne i dodatkowo mobilizują w przypadku podpisywania projektu własnym nazwiskiem.
Brooklyn Senior Affordable Housing
© Only If
Warunki uprawiania zawodu dla młodych
Uważam, że perspektywy są szerokie, ale rola i sposób pracy architekta ulegają obecnie dużym przemianom. Model architekta-geniusza i stararchitekta (rodzaj męski nie jest tu przypadkowy) na szczęście odchodzi do lamusa. W obliczu kryzysu klimatycznego nie pytamy tylko: „Jak budować?”, ale także: „Czy budować?”. Zmienia się również typ projektowanych przestrzeni — coraz większym zainteresowaniem cieszy się zabudowa mieszkaniowa, przestrzeń publiczna i szeroko pojęta architektura troski.
O praktyce projektowej coraz częściej myślimy lokalnie, a nie globalnie. Młode architektki i architekci są inicjatorami projektów i grają w nich różne role, nie czekając biernie na wymarzonego klienta. Dla osób kreatywnych i otwartych na zmiany jest to ogromne pole do popisu!
Brooklyn Senior Affordable Housing
© Only If
Łatwiejszy start w zawodzie, czyli jaki?
Młode projektantki i projektanci powinni wspierać się w rozwoju i dzielić doświadczeniami, wypracowując nowe modele praktyki projektowej. Moje biuro prowadzi w Nowym Jorku minicoworking space, w którym dzielimy przestrzeń z pięcioma innymi młodymi biurami i osobami z branży kreatywnej. Możliwość wymiany doświadczeń, porad projektowych, biznesowych oraz dzielenie się zasobami (modelarnią, drukarkami, książkami i kawą) są bardzo cenne dla naszego biura. Jako nauczycielka akademicka staram się także wspierać moich studentów, poprzez dzielenie się własnymi doświadczeniami, rekomendacjami lub bezpośrednie zaproszenie do praktyki w biurze.
Bardzo podobają mi się inicjatywy, które zaobserwowałam ostatnio wśród młodych polskich projektantek i projektantów — Spółdzielnię Projektową zainicjowaną przez dziewczyny z Miastopracowni w ramach Wesitvalu Architektury, POKA, czyli Prologowe Otwarte Korekty Architektoniczne zainicjowane przez pracownię PROLOG, czy też aktywny udział młodych członków w lokalnych oddziałach SARP.
Brooklyn Senior Affordable Housing
© Only If
Oczywiście potrzebne są również zmiany systemowe i zmiana w myśleniu inwestorów. Mam na myśli zwiększenie zaufania dla umiejętności młodych projektantów oraz ułatwienie dostępu do projektów przez stworzenie systemu konkursowego i przetargowego inwestującego w nową generację architektów. Takie zmiany, z sukcesem, kilkanaście lat temu wprowadziły Francja, Belgia i Norwegia. Ich pokłosiem są nie tylko prężnie działające biura projektowe, ale także zmiana w dyskursie architektonicznym i co najważniejsze, świadome projekty.
Karolina CZĘCZEK
Zobacz także wideo relację LIVE Karoliny Częczek ze swojej pracowni, która odbyła się w ramach jesiennej edycji Festiwalu Otwartych Pracowni Architektonicznych — FOPA 2022.
