W obliczu kryzysu uchodźczego architekci stają przed wyzwaniem projektowania przestrzeni, która osobom uciekającym przed wojną zapewni komfort, bezpieczeństwo i godność. Ukraińska pracownia Balbek opracowała system budowy osiedli, które mogą powstać bardzo szybko i zapewnić odpowiednie warunki.
Jesteśmy świadkami jednego z największych kryzysów uchodźców od kilku lat. United Nations Human Rights Council szacuję, że z Ukrainy do sąsiednich krajów uciekło ponad trzy miliony osób. Należy pamiętać że ruch uchodźczy istnieje również wewnątrz Ukrainy. To wyzwanie przede wszystkim od strony zarządzania i szybkiej organizacji, a także zapewnienia odpowiednich warunków. O tym, dlaczego stworzenie odpowiednich warunków dla uchodźców jest tak istotne, piszę Jakub Szczęsny w swojej najnowszej książce, której fragment publikujemy na naszym portalu (Zobacz tutaj). Jednym ze sposobów zaaranżowania przestrzeni jest paper partition system zaprojektowany przez Shigeru Bana. Zastosowano go w Chełmie (Zobacz tutaj).
Architekci z ukraińskiej pracowni Balbek stworzyli system modułowego osiedla Re:Ukraine, który pozwala na zminimalizowanie kosztów, jednocześnie zapewniając wyższy standard dla mieszkańców.
W systemie najważniejsze było stworzeni przestrzeni, która pozwoli na lekką adaptację.
© Balbek
studium nad osiedlami uchodźczymi
Celem pracowni było stworzenie projektu, który pozwoli na zapewnienie odpowiednich warunków dla osób uciekających przed wojną. Dla architektów najważniejsza była implementacja idei „Godność bez względu na wszystko”. Osiedla Re:Ukraine miały przede wszystkim zapewniać komfortowe warunki dla osób w nich przebywających.
architekci rozpoczęli pracę nad Re:Ukraine od przeanalizowania innych osiedli dla uchodźców
© Balbek
Architekci rozpoczęli od przeanalizowania ponad dwudziestu zrealizowanych projektów osiedli dla uchodźców z całego świata. Zwracali uwagę przede wszystkim na konstrukcje, sposób organizacji przestrzeni, zapewnione warunki, koszty i okres powstawania. Warto zaznaczyć, że część osiedli dla uchodźców nie jest tymczasowa — niektóre takie kompleksy zbudowane w 2015 roku w Ukrainie wciąż były domem dla osób uciekających przed wojną. Bardzo często „czasowe zamieszkanie” zmienia się w wieloletnie przebywanie — tym bardziej dobra organizacja i poprawa jakości powinna być kierunkiem w projektowaniu tych miejsc.
przeanalizowano również wykorzystanie kontenerów i innych rozwiązań przy takich osiedlach
© Balbek
cele do zapewnienia
Po przeanalizowaniu istniejących osiedli, architekci postanowili wyznaczyć najważniejsze cele związane z Re:Ukraine. Przede wszystkim projekt opierać miał się na modułach, dzięki którym zorganizowanie takiego osiedla nie wymaga wielu miesięcy. Istotna była również elastyczność — projekt musi być gotowy na zmiany i dostosowanie w zależności od terenu i wymagań. Równie istotne były kwestie zapewnienia godności osobom uchodźczym i możliwości dopasowania do nowej rzeczywistości.
Architekci zwrócili uwagę na ilość i umieszczenie części wspólnych w takich osiedlach. Bliskie postawienie kuchni i toalet, połączone z wyznaczeniem części wspólnej, pozwoli na lepsze przystosowanie dla nowych osób, a także odsunie ryzyko ostracyzmu i poczucia wykluczenia z grupy.
schemat, który pokazuje jak niewielka zmiana pozwoli na poprawę jakości życia
© Balbek
modułowe rozwiązanie
Jednocześnie architektom z pracowni Balbek zależało na jak najszybszym organizowaniu takich osiedli. Kryzysy uchodźcze wymagają szybkiej organizacji. Ich cena również musi zostać zoptymalizowana. Podczas projektowania architekci przyjrzeli się różnym rozwiązaniom pojedynczych modułów wykorzystywanych przy osiedlach dla uchodźców.
Moduły opracowane dla Re:Ukraine oparte są o system szkieletowy, wykorzystują najbardziej podstawowe materiały, jakimi są płyty OSB czy wełna mineralna. Koszt za metr kwadratowy to od 350 do 500 dolarów.
materiały wykorzystane przy tej architekturze mają być tanie i łatwo dostępne
© Balbek
od kilku domów do małych miast
Jednym z zalet tego systemu jest możliwość zorganizowania osiedla Re:Ukraine dla kilkudziesięciu mieszkańców, jak i dla ośmiu tysięcy ludzi. Architekci z pracowni Balbek stworzyli plan, w jaki sposób osiedle może być powiększane bez straty przestrzeni potrzebnej dla uchodźców. Układy takich osiedli można modyfikować, aby dostosować je do warunków otoczenia, w których mogą powstawać.
przykładowy układ, który może zostać zastosowany przy wznoszeniu Re:Ukraine
© Balbek
osiedle Re:Ukraine można rozbudować do wielkości miasteczka — tworząc miejsce dla 8220 osób
© Balbek
architektura potrzebna na wczoraj.
System Re:Ukraine został zorganizowany z myślą o kryzysie uchodźczym związanym z wojną w Ukrainie, w tym również ruchu uchodźców wewnątrz kraju. Projekt pozwala na szybką implementację w różnorodnych warunkach, ale przede wszystkim zwraca uwagę na coś, o czym często zapominamy — zapewnieniu godności i komfortu. W przypadku osób uciekających przed wojną stres, wyniszczenie i wymęczenie jest niewyobrażalne. Empatyczna strona architektury może być ważnym czynnikiem pozwalającym na zaadaptowanie i zasłużony odpoczynek.
najważniejszym atutem tego projektu jest możliwość szybkiej implementacji
© Balbek
