Na początku września br. ruszyły prace związane z projektem „Aleja Róż na nowo”. To projekt wybrany w budżecie obywatelskim Krakowa w 2019 roku. To wyjątkowa przestrzeń największej dzielnicy Krakowa, która od wielu lat, w szczególności po „deleninizacji” wymagała zmian. O tym, jak będzie wyglądała nowa aleja Róż rozmawiamy z Albertem Rejmanem z Gajda Studio Projektowe.
Wiktor Bochenek: Aleja Róż to nie tylko istotna, ale również trudna historycznie przestrzeń Nowej Huty. Jak wyglądało prowadzenie procesu projektowego?
Albert Rejman (Gajda Studio Projektowe): Ze względu na historię alei Róż oraz skromne informacje na temat kształtowania zieleni w czasie jej zakładania, pierwotnie zdecydowaliśmy się nie podejmować próby przywrócenia żadnej z historycznych faz jej przekształceń. Jak wskazywała nazwa zadania budżetowego „Aleja Róż na Nowo”, projekt wprowadzał nową, funkcjonalną aranżację wnętrza z poszanowaniem jego historii.
Kompozycja przestrzeni oparta została na osi głównej oraz osiach wyznaczonych przez rytm elewacji. Wgłębnik (który w pierwszych koncepcjach planowano zachować) i jego główne podziały wyznaczone zostały przez geometrię kamienic oraz wejścia do lokali znajdujących się w parterze od strony placu. Analiza zieleńców znajdujących się na ciągu alei Róż zainspirowała rytm podziałów.
Projekt zakładał stworzenie funkcjonalnej, estetycznej i zielonej przestrzeni do odpoczynku, sprzyjającej interakcjom społecznym. Pomysł w dwóch wariantach, przedstawiony został powołanemu przez Inwestora tzw. Zespołowi Konsultacyjnemu, w którego skład wchodzili między innymi przedstawiciele jednostek Urzędu Miasta Krakowa, wnioskodawca projektu Budżetu Obywatelskiego oraz specjaliści z kierunku architektury krajobrazu.
wizualizacja niezrealizowanej koncepcji
© GAJDA Architektura Krajobrazu
Pomimo pierwotnej akceptacji zaproponowanych rozwiązań i pozytywnych opinii członków zespołu zadaniowego, finalnie decyzją Miejskiego Konserwatora Zabytków projekt rewitalizacji terenu alei Róż przyjął formę rekonstrukcji stanu placu z końca lat 50. XX wieku. Projekt powstał na podstawie przygotowanej przez Profesor Agatę Zachariasz kwerendy historycznej. Z informacji, które udało nam się uzyskać, jest to jedyna w Europie rekonstrukcja projektu przestrzeni z okresu socrealizmu.
Fazy przekształceń alei Róż
© GAJDA Architektura Krajobrazu
Wiktor: Co przede wszystkim zmieni się w alei Róż? Do jakich starych, zatraconych w czasie rozwiązań powrócono?
Albert: Projekt zakłada przywrócenie dawnego układu przestrzeni poprzez likwidację wgłębnika i utworzenie w jej centrum owalnego zieleńca (FAZA 1 na wizualizacji). Na teren alei Róż powróci drugi szpaler drzew, trawniki i przede wszystkim rabata z różami w historycznych odmianach. Dookoła zieleńca wprowadzona zostanie droga z ozdobnych bruków, zaprojektowanych na podstawie analiz materiałów archiwalnych. Ławki i kosze na odpadki, które wprowadzone zostaną w zrewitalizowaną przestrzeń, zostały wiernie odtworzone na podstawie starych fotografii i pocztówek.
plakat towarzyszący realizacji
© GAJDA Architektura Krajobrazu
Wiktor: Co będzie nowe w tej przestrzeni?
Albert: Nowe elementy w przestrzeni, to takie, które mają za zadanie ułatwić korzystanie z przestrzeni współczesnym użytkownikom np. stojaki na rowery czy zdrój miejski z wodą pitną. Projekt zakłada również poprawę warunków wzrostu istniejącym drzewom poprzez rozpłytowanie przestrzeni w obrębie brył korzeniowych i zastosowanie przepuszczalnych nawierzchni.
Wiktor: Aleja Róż to również problem w przestrzeni „poleninowskiej” jak zostanie rozwiązane miejsce, gdzie do 1989 stał ten pomnik?
Albert: Rewitalizacja oparta została na próbie rekonstrukcji stanu z końca lat 50. XX wieku, czyli czasu sprzed budowy pomnika Włodzimierza Lenina. W związku z tym projekt nie zakłada odniesień do tego elementu.
Wiktor: Dziękuje za rozmowę!
projekt koncepcyjny alei Róż
© GAJDA Architektura Krajobrazu
