Prestiżowa Europejska Nagroda dla Przestrzeni Publicznych (The European Prize for Urban Public Space) po raz kolejny trafiła w ręce polskich projektantów! Park Akcji „Burza” w Warszawie autorstwa pracowni Archigrest i topoScape został doceniony przez międzynarodowe jury. Co ta nagroda mówi nam o zmianach zachodzących w przestrzeniach publicznych?
widok na Kopiec Powstania Warszawskiego
fot.: Michał Szlaga | Ilustracje udostępnione dzięki uprzejmości pracowni Archigrest
29 października br. poznaliśmy laureatów przyznawanej od 2000 roku przez Centrum Kultury Współczesnej w Barcelonie nagrody dla najlepszych w Europie przestrzeni publicznych. W Polsce dotychczas tytuł ten otrzymała realizacja Centrum Dialogu „Przełomy” w Szczecinie projektu KWK Promes (2016). W tegorocznej odsłonie konkursu w finałowej piątce znalazła się doceniana w wielu konkursach realizacja parku Akcji „Burza” w Warszawie, czyli park pod kopcem Powstania Warszawskiego (proj.: Archigrest, topoScape).
Więcej o finałowej piątce: Finaliści Europejskiej Nagrody dla Przestrzeni Publicznych 2024
wrażliwa ingerencja i angażująca narracja
Jury pod przewodnictwem hiszpańskiej urbanistki i projektantki krajobrazu Beth Galí w składzie: Sonia Curnier (architektka ze Szwajcarii), Fabrizio Gallanti (architekt i kurator z Francji), Žaklina Gligorijević (architektka i urbanistka z Serbii), Beate Hølmebakk (architektka z Norwegii), Manon Mollard (redaktorka i architektka z Wielkiej Brytanii) i Francesco Musco (architekt i urbanista z Włoch) doceniło warszawski park za jego zdolność do podkreślenia pamięci miejsca poprzez jego materialność, wykorzystanie gruzów wzgórza, pozostałości ze zniszczeń II wojny światowej, do stworzenia nowych struktur parku.
park został dostosowany do potrzeb osób z niepełnosprawnością
fot.: Michał Szlaga | Ilustracje udostępnione dzięki uprzejmości pracowni Archigrest
Zmodernizowany park, który udostępniono w 79. rocznicę wybuchu Powstania Warszawskiego, nie tylko upamiętnia bolesną historię stolicy, ale i tworzy zupełnie nową przestrzeń rekreacyjną i edukacyjną. Współistnienie obu tych aspektów było możliwe dzięki wrażliwej ingerencji i angażującej narracji — w projekcie wyeksponowano ruiny zniszczonej Warszawy, wprowadzono ścieżki edukacyjne, zbudowano wąwozy z gruzobetonu, przy tworzeniu których pozostawiono pewną dozę kreatywności wykonawcom, zachowano dziką przyrodę i zadbano o dostępność parku.
wyeksponowane ruiny
fot.: Michał Szlaga | Ilustracje udostępnione dzięki uprzejmości pracowni Archigrest
Więcej o projekcie: Krajobraz zgruzowstały – park pod Kopcem Powstania Warszawskiego
eksperyment, który przeciera szlaki
Projektanci, tworząc koncepcję, wnikliwie obserwowali tę przestrzeń, analizowali relacje zachodzące między gruzami a dziką roślinnością. Eksperymentowali (rozprowadzali maślankę zmiksowaną z mchem i cukrem w malakserze kierownika budowy po to, aby ściany wąwozu mogła przejąć natura!).
Konsekwencje tych działań zostały nie tylko docenione w Polsce (Grand Prix 10. Nagrody Architektonicznej Prezydenta m.st. Warszawy), ale i za granicą (nagroda w międzynarodowym konkursie Landezine International Landscape Award). Umożliwienie przyrodzie naturalnego rozwoju i nagradzanie realizacji takich jak warszawski park, pozwala oswajać „nieestetyczną estetykę” chaszczy i chwastów, zmieniać obowiązujące kanony piękna i wyznaczać nowe kierunki w tworzeniu przestrzeni publicznych w mieście. Ponowne wykorzystanie gruzobetonu, minimalna ingerencja w naturę i czwarta przyroda, która będzie mogła ewoluować w tym miejscu, wpisują się głoszoną przez Wojciecha Januszczyka ideę umiaru, balansu między tym, co naturalne a tym, co przekształcone. Niezbędną w dobie kryzysu klimatycznego.
park pod Kopcem Powstania Warszawskiego
fot.: Michał Szlaga | Ilustracje udostępnione dzięki uprzejmości pracowni Archigrest
Czytaj więcej: Zarastanie i cyrkularność
Współautorzy projektu, architekci z pracowni Archigrest, będą naszymi gośćmi podczas tegorocznego Festiwalu Otwartych Pracowni Architektonicznych. Zapraszamy!
