Od niedawna trwa długo wyczekiwany remont zabytkowego teatru w Kielcach. Autorami projektu na rozbudowę i modernizację Teatru im. Stefana Żeromskiego są architekci z warszawskiej pracowni WXCA. Prace remontowe odsłoniły ukryte dotychczas cenne elementy zabytkowego obiektu.
niespodziewane rezultaty konserwatorskich badań
Po niemalże trzech latach od momentu roztrzygnięcia konkursu na koncepcję architektonicznym, w lutym tego roku w kieleckim teatrze rozpoczął się remont połączony z modernizacją i przebudową. W ciągu ostatnich dwóch miesięcy ekipa budowlana przygotowywała budynki do częściowego wyburzenia. Nad wszystkim czuwa Świętokrzyski Wojewódzki Konserwator Zabytków a także przedstawiciel Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków. Rezultaty ich prac są zaskakujące. Po demontażu boazerii na klatce schodowej odsłonięte zostały polichromie, a prace wstrzymano zlecając dodatkowe badania, bo obecność polichromii w tym miejscu była całkowitą niespodzianką.
wizualizacja | WXCA
Znamy ich oryginalną, zaskakującą kolorystykę: turkusowo-zieloną i złotą, tobordiura ze złoceniami. Bardzo ładny klasyczny układ. Widać że temu, który zlecał te prace zależało na podkreśleniu przepychu tego miejsca. Pierwsze były te polichromie ukryte dzisiaj pod boazerią, imitowały obłożenie ścian drewnem. Ale po co taka imitacja, jeśli można sobie pozwolić na samo drewno... - żartuje konserwator Grzegorz Wiatr (czytam na portalu e-teatr.pl). Właściciel zdecydował o przemalowaniu a nawet przebudowie klatki. - Wskazuje na to ułożenie polichromii, które pierwotnie znajdowały się tuż nad schodami. Dzisiejsza linia schodów i malowideł nie pokrywa się. Być może na kolejnym etapie znajdziemy miejsca, w których mocowano schody w tej pierwszej wersji.
materiały prasowe | Teatr im. Stefana Żeromskiego
polichromie i żeliwne schody
Reprezentacyjna klatka schodowa z bogato zdobionymi polichromiami i boazerią, żeliwnymi schodami z odlewni w Bliżynie powstała w latach 70. XIX wieku.
materiały prasowe | Teatr im. Stefana Żeromskiego
Te cenne malunki ścian zostaną przywrócone - zapowiada konserwator. - Wykonamy je w nowoczesnej technice dzięki czemu będą trwałe. Bo prawdopodobnie były kłopoty z ich utrzymaniem - zamalowane olejno ściany tak jak te z lamperiami, łuszczą się, spowodowały, że je zamalowywano. Polichromie spod boazerii zostaną utrwalone, ale zakryte, bo boazerie są cennym detalem wnętrz teatralnych. Po konserwacji wrócą na swoje miejsce a badania pozwolą ustalić jaka była ich oryginalna kolorystyka. Celem obecnego remontu jest między innymi przywrócenie oryginalnych kolorów we wnętrzu teatru.
Kolejnym zaskoczeniem dla zespołu konserwatorów było odkrycie ozdobnej belki ponad sceną. Pod warstwami farby odkryto herb Kielc, a o jego odtworzeniu musi zdecydować komisja konserwatorska.
materiały prasowe | Teatr im. Stefana Żeromskiego
Z opisów wiedzieliśmy, że nad sceną znajdowała się ozdobna belka, z cytatem z Horacego oraz herb Kielc. Udało mi się pod kilkunastoma warstwami farb natrafić na pozostałości złoceń. Są też fragmenty sentencji, znamy krój liter, kolor tła, technikę więc będziemy mogli ją odtworzyć. Spodziewam się, że po zdjęciu przemalowań panie zostaną znacznie odchudzone, przywrócimy im dawny kolor i blask. - komentuje konserwator.
koncepcja architekoniczna według pracowni WXCA
Remont i modernizacja elewacji budynku głównego wiąże się ze zmianą kolorystyki elewacji. Odtworzone zostaną historyczne rzeźby muz na elewacji frontowej i zwieńczenia attyk. Dodatkowo zaplanowano nadbudowę dachu wraz z kominem scenicznym.
Zgodnie z założeniami przebudowana zostanie część parteru kamienicy, w której powstanie przestronne wejście z foyer prowadzącym do małej i dużej sceny. Główne wejście do budynku zlokalizowane będzie tak jak dotychczas. Historyczna posadzka, z charakterystyczną różą wiatrów, zostanie poddana gruntownej renowacji. Z holu wejściowego możliwy będzie przejście do kawiarni, która powstanie w miejscu obecnego impresariatu. Poddasze zostanie zaadaptowane na potrzeby biblioteki i biur teatralnych.
wizualizacja | WXCA
Nowe foyer w centralnej części będzie miało wysokość 2 kondygnacji i zyska zdecydowanie bardziej reprezentacyjny charakter.
Przestrzeń ta zostanie powiększona o powierzchnię dawnej malej sceny. Głównym zabiegiem dekoracyjnym będzie odzwierciedlenie elewacji frontowej we wnętrzu foyer w oparciu o dokumentacje archiwalną z 1910 roku.
nowoczesne rozwiązania sceniczne
Zmiany czekają również dużą scenę, której poziom zostanie obniżony, a okno sceniczne wydłużone, dzięki czemu poprawi się widoczność. Pod sceną pojawią się zapadnie, a z prawej strony przewidziano dużą przestrzeń na scenografię. Plafon z młotkowanego mosiądzu ma zapewnić lepszą akustykę. Znikną loże, a na balkonach pojawią się kolejne medaliony poetów.
Architekci zaproponowali zmianę lokalizacji małej sceny i możliwość jej otwarcia na dziedziniec, dzięki czemu teatr zyska zupełnie nowe możliwości do wystawianie spektakli. Nowa scena kameralna to przede wszystkim składana widownia, która umożliwi elastyczną konfigurację. W tej części powstanie też niezależne foyer, które będzie funkcjonować również jako “lapidarium”, czyli miejsce do przechowywania i prezentowania ważnych elementów architektonicznych, m.in: fragmentów przekroju oryginalnego balkonu, kolumn żeliwnych czy słupa i miecza z więźby dachowej.
wizualizacja | WXCA
nie tylko teatr, ale miejsce spotkań
Plac wewnętrzny zyska nową posadzkę i oświetlenie oraz zostanie przystosowany do organizacji plenerowych wydarzeń i spektakli teatralnych. Pod płytą dziedzińca przewidziano 2 kondygnacje podziemne, w których znajdą się magazyny oraz zaplecze aktorskie dla sceny kameralnej. Zaprojektowano tam również studio nagrań.
Przeorganizowanie przestrzeni, ale i zwiększenie ich sprawi, że teatr stanie się przyjaznym miejscem spotkań i centrum kieleckich wydarzeń. Da to możliwość nie tylko rozwoju artystycznego teatru, ale i przyciągnie nową publiczność z całego kraju. Połączenie najnowocześniejszych rozwiązań i zabytkowych elementów obiektu jest odwierciedleniem tego, czym współczesny teatr jest, czyli tradycji na miarę nowoczesności.
