Muzeum Stasysa,
projekt: IMPLMNT architects
W Poniewieżu (lit. Panevėžys), stolicy Litwy górnej, powstało muzeum sztuki współczesnej, nazwane na cześć Stasysa Eidrigevičiusa – jednego z najwybitniejszych współczesnych litewskich artystów. Budynek zaprojektowany przez pracownię IMPLMNT architects pod kierownictwem Aurimasa Syrusasa, Grety Šidlauskaitė oraz Ričardasa Bertašiusa mieści stałą kolekcję dzieł Eidrigevičiusa oraz przestrzenie przeznaczone do organizacji wystaw czasowych i wydarzeń artystycznych.
inspiracja twórczością Stasysa Eidrigevičiusa
Stasys Eidrigevičius, pochodzący z Poniewieża i od lat 80. mieszkający w Polsce, jest wszechstronnym twórcą działającym w obszarach malarstwa, grafiki, fotografii, scenografii, a także reżyserii i performance. Wieloaspektowy charakter jego dorobku stał się inspiracją dla architektów, którzy w przestrzeni muzealnej odzwierciedlili główne wartości wyrażone przez artystę: prostotę, logikę i fantazję. Przemyślane rozwiązania przestrzenne oddają logikę form i płynność ich wzajemnych relacji, będąc zarazem hołdem dla twórczości Eidrigevičiusa, którą można znaleźć w czołowych kolekcjach, takich jak British Museum czy MoMA w Nowym Jorku.
Muzeum Stasysa w Poniewieżu (lit. Panevėžys) — widok z lotu ptaka
Fot. Norbert Tukaj © IMPLMNT architects
orientacja i integracja budynku
z przestrzenią publiczną
Muzeum o prostopadłościennej, horyzontalnej bryle zlokalizowano na placu łączącym dwie ważne dla miasta arterie: ulice Krantas i Respublikos.
Muzeum Stasysa w Poniewieżu (lit. Panevėžys) — aksonometria
© IMPLMNT architects
Przestrzeń wokół muzeum zaplanowano jako miejsce spotkań, z przestrzeniami dla kina plenerowego, koncertów i wydarzeń artystycznych. Na południowej stronie działki umieszczono mniejszy budynek, który nawiązuje do dawniej istniejącego tam kina, pełniąc obecnie funkcję kameralnego kina niezależnego.
Muzeum Stasysa w Poniewieżu (lit. Panevėžys) — przestrzeń wokół muzeum zaplanowano jako miejsce spotkań miejskich
Fot. Norbert Tukaj © IMPLMNT architects
minimalistyczna fasada z betonu i szkła
Bryła muzeum wyróżnia się minimalistyczną estetyką fasady, wykonanej z betonu o dwóch wzorach faktury: kropek i pionowych prążków. Przeszklenia na parterze budynku nadają elewacji lekkości i otwartości, tworząc harmonijny kontrast z masywnymi powierzchniami betonowymi. W lewym górnym rogu, na białej ścianie elewacji, pojawia się podpis artysty. Na dachu budynku znajduje się panoramiczny taras, z którego można podziwiać rozległe widoki na Poniewież i jego okolice.
Muzeum Stasysa w Poniewieżu (lit. Panevėžys) — bryła muzeum wyróżnia się minimalistyczną estetyką fasady, wykonanej z betonu o dwóch typach faktury
Fot. Norbert Tukaj © IMPLMNT architects
program funkcjonalny i organizacja przestrzeni
Wnętrze muzeum zaplanowano w sposób klarowny i funkcjonalny, z salami wystawowymi rozmieszczonymi na dwóch poziomach. Przestrzeń edukacyjna oraz zaplecze administracyjne znajdują się na osobnym piętrze.
Muzeum Stasysa w Poniewieżu (lit. Panevėžys) — widok na dwupoziomowe wnętrze
Fot. Norbert Tukaj © IMPLMNT architects
perspektywy i misja muzeum
Muzeum Stasysa, wyjątkowe z uwagi na dedykowanie go twórczości wciąż żyjącego artysty, stanowi ważny punkt na kulturalnej mapie regionu Morza Bałtyckiego. Stasys Eidrigevičius, na stałe mieszkający w Warszawie, przekazał muzeum znaczną część swojego dorobku. Przestrzeń budynku ma służyć nie tylko wystawom jego prac, ale również stać się platformą twórczą dla artystów z różnych krajów. Nowe muzeum pełni rolę centrum artystycznego, które łączy lokalną tradycję z międzynarodowymi perspektywami i wspiera rozwój kulturalny Poniewieża i Litwy.
Oprac.: Anastazja Dżupina
Ilustracje udostępnione dzięki uprzejmości pracowni IMPLMNT architects.
