Praca zgłoszona na konkurs
„Najlepszy Dyplom Architektura”
Praca jest próbą zwrócenia uwagi na potencjał przestrzeni, które w miastach często są niezauważane lub nie są traktowane jako miejsca potencjalnego użytku i zagospodarowania — środki zjazdów z dróg ekspresowych, autostrad, rond. Zabierają ogromne obszary przestrzeni miejskiej, a służą jedynie jednej funkcji — transportowi samochodowemu. Są to tak zwane nie-miejsca.
sytuacja
© Michał Wachura
„Nie-miejsce” według definicji to przestrzeń niemająca emocjonalnego powiązania z użytkownikiem i służąca głównie jednemu celowi, w której ludzie nie przebywają dlatego, że chcą, a dlatego, że muszą. Użytkowane zazwyczaj przez dużą grupę osób niemających z sobą żadnych relacji.
analizy działki
© Michał Wachura
W pracy przeanalizowano wiele tego typu lokalizacji występujących w konurbacji górnośląskiej dysponującej dobrze rozwiniętą siecią autostrad i dróg szybkiego ruchu. Problemem konurbacji jest niestety stan komunikacji publicznej oraz znikoma liczba tras i ścieżek rowerowych w centrach miast, które tworzyłby spójną całość — elementów, które dziś są uważane za cechy miast przyjaznych mieszkańcom, dobrych do życia i pracy, które spełniają potrzeby różnych grup użytkowników.
aksonometria urbanistyczna
© Michał Wachura
Na lokalizację projektu wybrałem rondo Sybiraków w Zabrzu. Wpływa ono niekorzystnie na otaczający je fragment miasta, gdyż znajduje się na południowym krańcu zabrzańskiego śródmieścia i tworzy ogromną wyrwę w tkance miejskiej, psując przy tym krajobraz i widok z osi ulicy de Gaulle”a, tworzy też nienaturalne, niepotrzebne bariery. Jest przy tym znakomitą lokalizacją dla miejsca przesiadki z auta na rower lub komunikację miejską, może też być przyczynkiem do stopniowej redukcji ruchu samochodowego w mieście i z nie-miejsca stać się miejscem, które rozwiąże istniejące problemy.
Projektowany budynek składa się z siedmiu kondygnacji:
rzut parteru
© Michał Wachura
Przyziemie. Obejmuje strefę pomocniczą dla głównych części budynku zlokalizowanych powyżej. Znajduje się tam foyer, poczekalnia nowego przystanku autobusowego, lokal gastronomiczny oraz miejsce serwisu rowerów z miejscami do ich parkowania i dwiema klatkami schodowymi prowadzącymi na wyższe kondygnacje. Do obiektu prowadzi główne wejście służące również jako wjazd i wyjazd dla rowerów, usytuowane od strony ulicy de Gaulle”a oraz od strony południowej strefy przyziemia. Komunikacja pozioma zakłada ruch pieszo-rowerowy ukształtowany w sposób jak najbardziej uproszczony i prowadzi od wejścia od strony ulicy de Gaulle”a, poprzez foyer, aż do rampy rowerowej i klatek schodowych w południowej części działki.
rzut 1. piętra
© Michał Wachura
Poziom +1. Poziom strefy P+R służy do zmiany środka transportu z samochodu na rower. Obiekt zakłada stworzenie parkingu Park&Ride o pojemności prawie 170 miejsc dla samochodów i 768 dla rowerów. Miejsca postojowe dla samochodów zlokalizowane są w centralnej części poziomu, a dla rowerów w części północnej i południowej. Łączy je centralny ciąg pieszo-rowerowy.
rzut 3. piętra
© Michał Wachura
Poziomy +2 / +4. Kondygnacje mieszczące strefy sportowe typu skatepark z rampami poniżej i na poziomie posadzki. Strefy dodatkowe, takie jaki samoobsługowy warsztat i lokal gastronomiczny, zlokalizowane w są północnej i południowej części kondygnacji po prawej stronie względem trzonu mieszczącego zaplecze techniczne, węzeł sanitarny, warsztat z obsługą oraz jeden warsztat po jego lewej stronie.
rzut 5. piętra
© Michał Wachura
Poziom +5. Kondygnacja mieści przestrzeń muzealno-wystawienniczą Muzeum Historii Roweru usytuowaną po zachodniej stronie oraz handlową w części wschodniej mieszczącą sklepy marek rowerowych.
rzut 6. piętra
© Michał Wachura
Poziom +6. Hostel składa się z 48 dwuosobowych pokoi rozlokowanych po obrysie obiektu, dostosowanych do przechowywania rowerów. Część między pokojami mieści ogólnodostępną siłownię, strefę odnowy biologicznej, stołówkę, przestrzeń wspólną dla gości hostelu, magazyn i serwis rowerów torowych.
rzut 7. piętra
© Michał Wachura
Poziom +7. Na ostatniej kondygnacji mieści się tor kolarski, welodrom, spełniający wszystkie wymagania UCI (International Cycling Union).
forma
Forma elewacji i kształt sklepienia w różnych częściach budynku wynikają z analizy i syntezy form występujących w przestrzeni Zabrza i Śląska, są ich twórczą interpretacją. Łuki i wyoblenia występują w kształcie przekroju chodnika kopalń, na przykład w byłej kopalni Guido czy Głównej Kluczowej Sztolni Dziedzicznej. Stąd łuk w przekroju przestrzeni komunikacyjnej.
przekrój B-B
© Michał Wachura
Forma odwróconego łuku na fasadzie jest inspirowana kształtem okien ze śląskich familoków, formą arkadowej fasady wejściowej kościoła św. Józefa autorstwa Dominikusa Böhma, jego wnętrza oraz obrysu, kształtu otworów na jego wieży, kształtem działki oraz formą welodromu kolarskiego.
aksonometria
© Michał Wachura
kompozycja fasady
Rytmiczny układ fasady wynika z inspiracji harmonicznymi układami okien w zabrzańskich budynkach okresu ekspresjonizmu — budynku zabrzańskiej policji z lat 30. XX wieku, budynku mieszkalnego przy placu Traugutta czy gmachu siedziby ZUS autorstwa Andrzeja Dudy i Henryka Zubla z końca XX wieku. Zielony kolor w szprosach i futrynach okien również jest inspirowany formami lokalnymi.
wizualizacja wnętrza
© Michał Wachura
Michał WACHURA
Ilustracje: © Autor
