Chcą wprowadzić nowe funkcje, usunąć nadmiar utwardzonej powierzchni, zapewnić trochę cienia jednocześnie odwołując się do lokalnych kontekstów. Kolejny plac w Polsce ma przejść metamorfozę w kierunku bycia bardziej zielonym i funkcjonalnym. Tym razem swoje oblicze chcę odmienić Ruda Śląska.
krótkie życie polskich placów
Choć problem zjawiska betonozy i dyskursu z nim związanego jest wciąż żywy, od lat widoczne są zmiany w kwestii planowania przestrzeni publicznych — zwykle w przestrzeniach, które są dość młode.
Rynek w Rudzie Śląskie, podobnie jak wiele innych inwestycji w Polsce, przeszedł kompleksową przebudowę w latach 2009-2010. Już po kilkunastu latach wymaga jednak podjęcia tematu kompleksowej metamorfozy. Przestrzeń placu z czasem zaczęła zatracać swoje funkcje, a nasilające się problemy z retencjonowaniem wody i wyspami ciepła wymagały zmiany.
jednym z elementów nowego placu ma być wprowadzenie nowych funkcji w pawilonach
© Dzięki uprzejmości autorów projektów
O tym rozmawiamy Karolem Pieterem (Hemleccy), który odpowiada za projekt przebudowy rynku w Rudzie Śląskiej
Wiktor Bochenek: W procesie projektowania nowej przestrzeni rynku brali udział mieszkańcy. W jaki sposób przebiegały konsultacje i co było najczęściej wymienianym elementem?
Karol Pieter: Konsultacje prowadzone były po prezentacji pierwszej koncepcji przebudowy rynku autorstwa profesora Michała Stangla, Michała Adamczyka oraz Joanny Serwotki. Przebiegały one w podwójnej formie — swoje uwagi można było zgłaszać poprzez specjalny formularz lub w Urzędzie Miasta podczas oficjalnej prezentacji projektu.
Oczywiście najczęściej wymienianym elementem był problem braku zieleni i zabetonowanie placu oraz wynikająca z tego zbyt wysoka temperatura płyty rynku. Dodatkowo pojawiały się sugestie dotyczące wprowadzenia pawilonów usługowych w celu ożywienia rynku czy elementów w języku śląskim nawiązujących do naszej śląskiej tożsamości. Wszystkie oczekiwania mieszkańców uwzględniliśmy w stworzonej przez nas koncepcji oraz kolejnych etapach projektu.
jednym z elementów nowego rynku będzie plac wodny
© Dzięki uprzejmości autorów projektów
Wiktor: W projekcie wskazujecie na nawiązania do historii miasta — w jaki sposób zostały one zaznaczone w nowej przestrzeni rynku?
Karol: Chcieliśmy nawiązać do historycznych osi widokowych, ulicy Niedurnego — kościoła, fontanny — Urzędu Miasta, poprzez układ zieleni oraz kształt rozszczelnianych pól. Dodatkowo zaprojektowaliśmy elementy małej architektury pokazujące historię miasta, oraz postacie związane z Rudą Śląską, oraz poszczególnych miast i wsi, które ją utworzyły.
zieleń ma stanowić większą ilość powierzchni rynku
© Dzięki uprzejmości autorów projektów
Wiktor: Nowy układ podzielony został na kilka stref funkcjonalnych — jak one przebiegają i czym różnią się od wcześniejszego układu?
Karol: Zgodnie z wytycznymi Urzędu Miasta przestrzeń na rynku została podzielona na kilka stref: strefę imprez, rekreacji z rozszczelnianą zielenią oraz usług zlokalizowaną w południowej części rynku. W obecnym układzie podział nie występuje, ponieważ praktycznie cały rynek pokryty jest jednolitą nawierzchnią utwardzoną bez wyszczególnienia poszczególnych części.
do tej pory problemem był brak funkcji, który ma być rozwiązany przez wprowadzenie pawilonów
© Dzięki uprzejmości autorów projektów
Wiktor: W jakim stopniu zostanie odbetonowana przestrzeń rynku?
Karol: We wschodniej i centralnej części rynku zieleń będzie stanowiła większość powierzchni. Dodatkowo zaprojektowane zostały przejścia z nawierzchni przepuszczalnej. Kształt i układ poszczególnych pól pozwala na retencjonowanie większości wody deszczowej. Rozwiązania takie jak plac wodny czy zbiornik retencyjny umożliwią także lepsze jej zagospodarowanie.
mała architektura ma odwoływać się do kontekstu lokalnego
© Dzięki uprzejmości autorów projektów
Wiktor: Istotnym elementem nowego rynku ma być zieleń — jak została zorganizowana i czym się charakteryzuje?
Karol: Można śmiało stwierdzić, że nawet głównym jego elementem. Najwięcej zieleni zaprojektowaliśmy w strefie rekreacji. Nasza architektka zieleni zaproponowała różne gatunki traw, krzewów oraz drzew skomponowanych w sposób atrakcyjny wizualnie, oraz w zgodzie z naturalnym funkcjonowaniem przyrody. W dodatku wszystkie rośliny będą bezpieczne dla osób w każdym wieku, szczególnie dla dzieci.
Po bokach zaproponowaliśmy szpalery drzew podkreślające oś widokową oraz, przede wszystkim, umożliwiające zacienienie dużej części placu i obniżenie temperatury. Od strony pawilonów gastronomicznych gęsto zasadzone drzewa umożliwią ochronę przed słońcem — nie będzie konieczności stosowania mało atrakcyjnych parasoli.
rynek przeszedł kompleksową przebudowę w latach 2009-2010 — już po kilkunastu latach wymaga podjęcia tematu kompleksowej metamorfozy
© Dzięki uprzejmości autorów projektów
Wiktor: Co było najtrudniejszym elementem tego projektu?
Karol: Myślę, że najwięcej trudności sprawiło nam połączenie wartości historycznej miejsca z oczekiwaniami mieszkańców oraz ze współczesnymi potrzebami użytkownika tej przestrzeni. Kontekst historyczny jest bardzo skomplikowany — neoromański kościół, secesyjne kamienice, modernistyczny budynek urzędu czy socmodernistyczny blok mieszkalny tworzą mieszankę różnych wartości architektonicznych. Chcieliśmy kompozycją zieleni oraz kształtem i układem pawilonów wpisać się w zastaną przestrzeń, oraz jej tożsamość, na nowo definiując funkcjonalność tego miejsca.
jeden z projektowanych pawilonów
© Dzięki uprzejmości autorów projektów
Wiktor: Co sprawiło państwu najwięcej satysfakcji?
Karol: Zdecydowanie efekt naszego projektu! Kształtowanie koncepcji było długim procesem. Wykorzystywaliśmy makiety, modele, szkice. Po wielu tygodniach spędzonych nad pomysłami dotyczącymi formy i funkcjonalności placu, w końcu uzyskaliśmy satysfakcjonujący rezultat i mogliśmy przejść do kolejnych etapów projektu. Finałem były wizualizacje, na których możemy zobaczyć, jak zmieni się rynek w Rudzie Śląskiej. Trzymamy kciuki za realizację — kiedy na zrewitalizowanym rynku będziemy mogli zanurzyć się w zieleni, podziwiając efekt zmian, nasza satysfakcja będzie stuprocentowa.
Wiktor: Dziękuję za rozmowę!
jak zmieni się rynek w Rudzie Śląskiej?
© Dzięki uprzejmości autorów projektów
