Wszyscy potrzebujemy naszego trzeciego miejsca! Niezależnie od tego, jak bardzo chcielibyśmy w pochmurny dzień nie wychodzić z domu, często odskoczni — przykładem może być przestrzeń kreatywna. Wszystkie marerspace”y fablaby i inne warsztaty. O co w nich chodzi?
publikacja dostępna jest online
© Instytut Rozwoju Miast i Regionów
W ramach cyklu #RaportCzwartkowy przedstawiamy raporty, podręczniki i dokumenty, które z pewnością przydadzą się architektom, urbanistom, aktywistom i wszystkim osobom, które zajmują się miastami. Publikacja „Przestrzenie kreatywno-warsztatowe. Makerspace”y, fab laby i warsztaty w przestrzeniach polskich miast”, powstała w Instytucie Rozwoju Miast i Regionów w ramach badań niecyklicznych Obserwatorium Polityki Miejskiej.
O czym traktuje ten raport — przede wszystkim porusza kwestie tego, kim jest wytwórca, jak działają warsztaty miejskie oraz to, jaki jest ich potencjał innowacyjno-twórczy. Zapraszamy do skrótu z publikacji i jej najważniejszych wniosków.
Publikacja dostępna jest na stronie projektu Urbanlab.
co oznacza określenie przestrzeni kreatwnych?
© Instytut Rozwoju Miast i Regionów
homo creativus — człowiek wytwórca
Rewolucja przemysłowa okazała się tragiczna najpierw dla tradycyjnego rzemiosła, a potem dla małego przemysłu. Jeśli dodamy do tego skutki globalizacji i przyspieszenie rozwoju automatyzacji i informatyzacji — tak naprawdę indywidualne wytwórstwo niemalże wyginęło. To stało się kanwą dla wytwórców, często nazywanych też hackerami, pomimo innego, pejoratywnego charakteru tego słowa.
Wytwórcy, to grupa ludzi, których można określić jako entuzjastów nowoczesnego rzemiosła. Tworzenie przedmiotów czy rozwiązań jest dla nich pasją, która pozwala odpoczywać. Dla ruchu wytwórczego istotny jest networking i działania wspólne — dlatego organizują zwykle wspólne warsztaty. Dla ruchu wytwórców równie istotna jest zabawa i edukacja — narzędzia manualne rozwijają w sposób niedostępny dla teorii.
Dzisiejsi wytwórcy nie tylko dłubią w drewnie, spawają blachy czy wypalają ceramikę — korzystają ze wszystkich dóbr technologii jak drukarki 3D, laserów do cięcia czy programowania.
podział przestrzeni kreatywnych
© Instytut Rozwoju Miast i Regionów
przestrzenie kreatywności
Wytwórcy, o ile nie działają indywidualnie, zbierają się w specjalnych miejscach które możemy określić ogólnym określeniem — przestrzenie kreatywne. W ich skład wchodzą hackerspace”y, fablaby, makespace”y czy techshopy. Co cechuje te miejsca? Przede wszystkim zapewnienie łatwego dostępu do narzędzi i sprzętu, które dla niedzielnego majsterkowicza są poza możliwościami. Przestrzenie te pozwalają również na zapewnienie miejsca, w którym kumulują się ludzie z pomysłami i ideami, dzięki czemu mogą następować twórcze wymiany zdań i doświadczeń. At last but not least to wiedza — warsztaty mogą pozwalać na zdobywanie wiedzy i doświadczenia w wielu aspektach, nie tylko czysto rzemieślniczych.
przykład oddolnie zorganizowanego Warsztatu Miejskiego w Gliwicach
© Instytut Rozwoju Miast i Regionów
Warsztaty mogą powstawać na dwa sposoby — oddolnie i odgórnie. Jak zwracają uwagę autorzy publikacji, każdy z nich ma swoje zalety. Przywołane zostały przykłady oddolnego Warsztatu Miejskiego w Gliwicach, a także stworzone przez lokalne instytucje publiczne ProtoLabu w Rzeszowie. Droga do tworzenia warsztatów może być różna.
Z perspektywy miejskiej, najważniejszy jest potencjał miastotwórczy warsztatów przestrzeni kreatywnej — są one miejscem, w którym można spełniać się kreatywnie, profil wejścia jest bardzo niski więc nie ma problemu z dostępnością, a także pobudza kwestia innowacyjności w kontekście np. miejskich rozwiązań. Na tym polega potencjał miejsca trzeciego, opisywany przez twórców publikacji.
UrbanLab prowadziło badania dotyczące wykorzystania przestrzeni kreatywnej
© Instytut Rozwoju Miast i Regionów
przestrzeń — narzędzia — wiedza, czyli dlaczego warto z tego skorzystać
Przedstawiony wyżej opis miejsc kreatywnych to tylko zarys wszystkich możliwości związanych z przestrzeniami kreatywnymi, które opisuje sześćdziesięciostronicowa publikacja wydana przez IRMiR. Znajdziemy w niej też zestaw rekomendacji, jak powinny być tworzone i wspierane instytucje miejskich warsztatów. Miejskie warsztaty pozwoliłyby rozwiązać kwestie wielu problemów, z którymi borykamy się w naszych miastach. Wsparłyby edukacje, umocniły więzi społeczne, pozwoliły na uwolnienie potencjału mieszkańców, czy przydatnego backupu w postaci projektowania parkletów, czy innych oddolnych miejskich inicjatyw.
Publikacja dostępna jest na stronie projektu Urbanlab.
publikacja dostępna jest online
© Instytut Rozwoju Miast i Regionów
