Sezon smogowy w pełni! Miniony rok obfitował w zupełnie nowe problemy społeczne, tym samym mogliśmy na chwilę zapomnieć o niewyobrażalnych zanieczyszczeniach powietrza. W przekraczaniu norm smogowych, Polska od lat jest w czołówce światowej.
fatalne statystyki
Z nadejściem zimy, jak co roku powrócił smog. Nocą z 17 na 18 stycznia 2021 temperatury spadły nawet poniżej -20 st. C. Polacy ruszyli do pieców, w których to palono tak skutecznie, że o poranku 18 stycznia mieliśmy największy smog tej zimy (a mamy dopiero styczeń!) Stacje pomiarowe biły rekordy przekroczeń stężeń dopuszczalnych zanieczyszczeń w powietrzu. Tym razem „wygrał”
Instagram | @airlyorg
Ponad 80% europejczyków mieszkających w maistach oddycha powietrzem, które nie spełnia norm ustanowionych przez WHO. Niestety w kwestii zanieczyszczeń powietrza, Polska należy do niechlubnej czołówki. Szacuje się, że każdego roku w Polsce około 45 tysięcy osób umiera na skutek zanieczyszczeń powietrza. Koszty zdrowotne wynikające z zanieczyszczeń powietrza szacowane są np. dla Warszawy od 6 mld do 18 mld zł rocznie.
Instagram | @airlyorg
rozwiązania o których przecież wiemy od lat
Kluczowa dla walki ze smogiem w Polsce jest wymiana tych najbardziej kopcących pieców na bardziej ekologiczne. Zaraz za tym, wśród rozwiązań znanych (a wciąż nie w pełni stosowanych) jest zieleń i woda w mieście. Nie tylko parki, ale i ogrody na dachach, stawy, kanały i wiele innych rozwiązań, o których do czasu, gdy naprawdę ciężko jest oddychać, zdajemy się zapominać i betonoza wygrywa... U naszych zachodnich sąsiadów od lat możemy podglądać jak powstają kolejne wieże antysmogowe, ekrany pochłaniające spaliny, panele przeciwpyłowe. Dlaczego u nas wciąż ich nie widać?
Proekologiczna komunikacja miejska i redukcja spalin samochodowych to odwieczne wyzwania, które z roku na rok pojawiają się w czołówce wydatków chyba wszytskich polskich miast. I mamy: kolejna linia metra i piękne ścieżki rowere... Ale czy zmiany nie dzieją się za wolno? Kolejną sprawą jest wciąż znikoma edukacja i świadomość społeczna. A nawet jeśli i tak, powoli, powoli ma się ku dobremu, to przecież nasze fatalne przyzwyczajenia są głęboko zakorzenione. Niestety często przypominamy sobie o nich dopiero w środku zimy, gdy po raz kolejny statystyki pokazują, jak zła jest sytuacja smogowa w Polsce. Więcej o rozwiązaniach, które już dawno powinnyśmy znać i stosować: TUTAJ.
W jaki sposób architektura może rozwiązać problem zanieczyszczenia powietrza?
Same budynki są poniekąd winne problemu zanieczyszczenia powietrza, chociaż wpływ ten można zaobserwować dopiero na skalę miasta. Architekci i urbaniści mogą dokonywać kompleksowych wyborów i pozytywnie oddziaływać na środowisko. Wśród ich decyzji pozostaje między innymi określanie materiałów od niezanieczyszczających środowiska producentów lub pozyskiwanie energii elektrycznej z czystych źródeł. Decyzje, które mogą przynieść wymierne rezultaty, są dużo bardziej satysfakcjonujące. Przez ostatnie lata zanieczyszczenie powietrza przyciągnęło coraz większą uwagę mediów na całym świecie, wraz z mnożeniem się propozycji projektowych mających na celu rozwiązanie tego problemu. Co konkretnie mogą zrobić architekci?
wygląd ponad ekologię
Jak z wieloma innymi problemami, tak i zanieczyszczenie powietrza jest często uważane za problem kogoś innego. I tak pomijając problem smogu, architekci często ze względów estetycznych lub budżetowych, wybierają konwencjonalne materiały i systemy, które spełniają absolutne minimalne wymagania. Lśniące materiały, takie jak szkło i aluminium są często oczywistym wyborem. Tak samo jak oczywiste jest kumulowanie wszytskich tych lśniących wysokościowców w jednym miejscu... Tak powstają tzw. bramy miejskie – kompleksów wysokich budynków, stanowiących bariery dla wymiany powietrza.
pozostawianie na zewnątrz nie jest rozwiązaniem
W zanieczyszczonym już środowisku, architekci projektują lub modernizują budynki, aby zmaksymalizować zdrowie mieszkańców wewnątrz ich pomimo tragicznych warunków zewnętrznych. Polega to na odzielaniu zanieczyszczeń i oczyszczaniu, dzięki czemu wprowadzanie tak zwanego świeżego powietrza jest zminimalizowane i silnie filtrowane, a przegroda budynku jest traktowana jako hermetyczne uszczelnienie pomiędzy mieszkańcami a światem zewnętrznym. O tyle, o ile w minionym roku zostawanie w domu wiązało się z dbaniem o zdrowie, to na dłuższą metę filtrowanie zanieczyszeń to za mało.
roślinne fasady
Budynki mogą też odgrywać czynną rolę w poprawianiu warunków środowiskowych wewnątrz i na zewnątrz. Projektujący wybierają materiały samoczyszczące i powłoki fotokatalityczne, które w wymierny sposób zmniejszają lokalne stężenie cząstek zawieszonych w powietrzu. Roślinne powierzchnie są wykorzystywane do oczyszczania i natleniania powietrza, a całe systemy są często dodatkowo wspomagane wentylatorem, aby zwiększyć skuteczność procesu filtracji. Takie rozwiązanie jest raczej środkiem zaradczym i wiąże się z dużymi kosztami realizacji. Aczkokolwiek rozwiązania tzw. smog-eating designu są z roku na rok coraz popularniejsze i bardziej dostępne. Wśród nich znajdziemy nie tylko zielone fasady, ale i specjalne dachówki pochłaniające pyły.
