„Przestrzeń zmiany klimatu” to cykl artykułów poświęconych architektonicznym strategiom przystosowywania miast do kryzysu klimatycznego. Każdy z tekstów dotykać będzie innego zagadnienia lub funkcji, którą place, parki i ulice będą musiały pełnić w najbliższej przyszłości — od retencji wody, przez zapewnienie dostępu do żywności, po miejsca przygotowane na przyjęcie migrantów klimatycznych. Co dwa tygodnie przyjrzymy się konkretnym pomysłom projektantów i już wdrożonym rozwiązaniom na przekształcenie przestrzeni publicznych w bufor ograniczający negatywne skutki zmian pogodowych i stanowiący infrastrukturę kryzysu.
Partner cyklu
Ponowny użytek
(odcinek 4. cyklu pt. „Przestrzeń zmiany klimatu”)
Kiedy budzący się właśnie kryzys zmusza do przemyśleń ekonomistów i polityków, a gospodarcze elity i media, takie jak Financial Times* głośno zaczynają mówić o prowadzonej przez ostatnie czterdzieści lat błędnej polityce ekonomicznej i potrzebie odbudowy państwa opiekuńczego, refleksja ta musi także dotyczyć architektury — istotnego narzędzia spekulacji, którego wartość jako mechanizmu finansowego przerosła w ostatnich latach podstawową, użytkową funkcję, którą powinna spełniać.
* źródło
Jeśli zaś myślimy na poważnie o postwzroście (ang. degrowth) i zmianie podejścia do budowania, najbardziej naturalną drogą wydaje się ponowny użytek — adaptacja i nadawanie nowego życia istniejącym budynkom (ang. reuse architecture).
To nie struktura, ale właśnie funkcja powstających w konkretny celu obiektów starzeje się najszybciej. Tracące na atrakcyjności i rentowności obiekty sprzed kilku dekad są opuszczane, a rynek nieruchomości lansuje tezę o tańszym i łatwiejszym wyburzeniu i budowie nowych, zamiast adaptacji starszych budynków. Takie podejście służy przede wszystkim przemysłowi budowlanemu, „taniość” dekonstrukcji i budowy nowego obiektu nie uwzględnia jednak kosztów społecznych i środowiskowych, a jedynie rachunek ekonomiczny.
Łatwość burzenia sprawia, że tracimy ważne dla lokalnych społeczności, wartościowe historycznie i artystycznie budynki, a środowisko obciążane jest tonami odpadów i negatywnymi skutkami produkcji elementów nowego budynku. Wykorzystanie istniejącej substancji jest istotne ze względu na ochronę tożsamości miejsca i ciągłości jego historii.
