Trwająca od kilku tygodni gorączkowa kampania wyborcza wcale nie zakończyła się z dniem wyborów — zamieniła się w kierunek dyskusji o przyszłości, tej bliższej i dalszej.
W ramach cyklu #RaportCzwartkowy przedstawiamy dokumenty, raporty i poradniki dotyczące architektury, miast i samorządu, które z pewnością warto nagłośnić i wypromować. W tym tygodniu przyglądamy się raportowi „10/10. 10 wyzwań na 10. Kadencję sejmu z perspektywy Biznesu” opracowanego przez zespół Polityki Inisght.
Przedstawiony dzisiaj raport wychodzi poza klasyczną sekwencję naszego cyklu i naszego portalu — architektura i urbanistyka nie pozostają jednak sferami autonomicznymi, lecz są bezpośrednio związane ze wszystkimi zewnętrznymi czynnikami. Co stanowi dziś najważniejsze wyzwania w sferze przemian powyborczych?
Raport opracowany przez zespół w składzie: Hanna Cichy, Maciej Czapluk, Mateusz Fornowski, Karol Tokarczyk i Robert Tomaszewski. Dokument powstał we współpracy z Katarzyną Dębską.
Raport dostępny jest na stronie Polityki Insight.
raport dostępny jest na stronie Polityki Insight
© Polityka Insight
wyzwania dnia dzisiejszego
Eksperci i ekspertki zmapowali dziesięć najważniejszych wyzwań, przed którymi stoi Polska w kontekście nowej władzy i utrzymania procesu rozwoju gospodarczego. Mimo że dokument podkreśla perspektywę biznesu, trudno nie odnieść ich do wrażliwych tematów społecznych, na które zwracano uwagę w kampanii wyborczej. Co należy do wyznaniowych benchmarków, które muszą zostać poruszone w dyskusji.
Przede wszystkim legislacja, autorzy i autorki raportu zwracają uwagę na zjawisko tak zwanej obstrukcji prawnej, czyli masowego przyrostu nowych przepisów, konflikt związany ze składem Trybunału Konstytucyjnego oraz konieczność spełnienia kamieni milowych.
Równie istotne jest odblokowanie środków z Krajowego Programu Odbudowy. Te środki to nawet 158 miliardów złotych, które mogą służyć również transformacji miast, debetonizacji, rewitalizacji czy programowi budowy mieszkań na wynajem. Poprawienie relacji z Unią Europejską zostanie dobrze odebrane przez biznes, albowiem jak zostało wskazane w raporcie — 93% zarządów dużym firm przegląda oceny praworządności. Wzmocnienie relacji może służyć też lepszemu oddziaływaniu na unijną legislację.
Ważne dla nowo utworzonego rządu i 10. kadencji sejmu będzie poprawa klimatu inwestycyjnego. Inwestycje w Polsce wyniosły o prawie 6 punktów procentowych mniej niż średnia unijna. Polski rynek kapitały nie jest odpowiednio rozwinięty, więc firmy nie emitują akcji i obligacji na inwestycje (co jest pochodną popularności „betonowego złota”, czyli kupowania mieszkań na inwestycje). Co ważne, brak inwestycji publicznych jest tak samo zauważony, a braki w tej materii wpływają na sektor prywatny.
Transport został ujęty z perspektywy przede wszystkim handlowej — wieloletnie zaniedbania w inwestycje transportu towarowego pokazują konieczność nadrabiania wieloletnich zaniedbań. Przede wszystkim we wzmocnieniu rozwoju infrastruktury intermodalnej, wzmocnionej przez rozwój kolei, portów morskich i lotnisk. Autorzy raportu zwracali uwagę na zbyt powolną elektryfikację.
poruszone wątki dotyczą prawa, inwestycji, transportu, edukacji, energetyki, zielonej transformacji i cyfryzacji
fot. Wiktor Bochenek
Dostrzegalnym problemem będzie też brak prac do rąk. W Polsce osoby w wieku produkcyjnym podejmują pracę niewiele poniżej średniej unijnej. Gorzej jest w przypadku obywateli 50+ — tutaj widoczna jest za mała aktywizacja. Polska nie jest gotowa na absorpcje nowych imigrantów, mimo że jest to konieczne dla utrzymania rozwoju gospodarczego.
Sporym wyzwaniem pozostaje edukacja — brakuje specjalistów od nowych technologii, a luka z zatrudnianiem nauczycieli staje się coraz większa. Związek Nauczycielstwa Polskiego wskazuję na liczbę 40000 etatów nauczycieli. Warto pomyśleć nad formami aktywizacji edukacyjnej — tylko 7,6% dorosłych dalej się kształci — to poniżej średniej unijnej. Gospodarka będzie wymagać kształcenia ekspertów, o czym musimy myśleć już dziś.
Autorki i autorzy raportu wskazują też na kwestie zdrowia. W tej dziedzinie potrzeba przede wszystkim zastanowić się nad reformą zarządzania i przyśpieszyć cyfryzację. Istotnym problemem jeszcze przez jakiś czasu zostanie brak lekarzy specjalistów, między innymi psychiatrów dziecięcych, jak i brak zapewnienia bezpieczeństwa lekowego w razie konfliktów i wojen. Negatywnie odbija się też tryb życia — 52% Polek i Polaków nie uprawia żadnego sportu.
Energetyka i zielona gospodarka to aż dwa problemy, które będą oddziaływać na naszą gospodarkę. Sporym problemem pozostaje brak planu dekarbonizacji — a raczej szczątkowy charakter obecnej. Widoczny jest również za wolny rozwój odnawialnych źródeł energii. Dla biznesu trudna jest perspektywa wycen energii. W Polsce wysoki ślad węglowy uderzy w biznes — niezależnie od tego co sądzą denialiści klimatyczni. Warto zastanowić się nad procesem wzmacniania rozwoju recyklingu i zmniejszania emisji.
Ostatnia kwestia, to cyfryzacja — postępują ona stanowcza za wolno. Już dziś powinniśmy więcej zainwestować w dostęp do szybkiego internetu, więcej e-usług i dodatkowych pieniędzy dla cyfrowej gospodarki.
wyzwania na dziś
Wszystkie wymienione wyzwania w raporcie przekładają się na możliwość utraty budowanej przez trzydzieści lat konkurencyjności polskiej gospodarki, która dziś, bardziej niż kiedykolwiek, powinna być kołem zamachowym do rozwiązywania problemów społecznych — adaptacji miast do zmian klimatu, transformacji energetycznej czy zrównoważonego rozwoju.
Raport dostępny jest na stronie Polityki Insight.
