Trudno wskazać ważniejszy związek chemiczny od wody — jej zagospodarowanie od wieków wyznaczało rozwój cywilizacji, a jej brak, pomijając europejską perspektywę, potrafi nawet dziś doprowadzić do konfliktów zbrojnych. Sposoby zarządzania wodą w Polsce badane są od lat w ramach Water City Index.
W ramach cyklu #RaportCzwartkowy przedstawiamy dokumenty, raporty i poradniki dotyczące architektury, miast i samorządu, które z pewnością warto nagłośnić i wypromować. W tym tygodniu przyglądamy się „Water City Index 2023”, który jest dokument sporządzonym przez Fundację Gospodarki i Administracji Publicznej, Open Eyes Economy Summit i Arcadis.
To już piąta edycja indeksu WCI, który z każdym rokiem aktualizowany jest o nowe wskaźniki i rozwiązania, pozwalające na analizę stanu zarządzania wodami w polskim samorządach. O raportach z 2022 i 2021 roku pisaliśmy na łamach architekturaibiznes.pl. Tegoroczny raport miał premierę podczas III Wodnego Okrągłego Stołu — relację z tego wydarzenia przygotowała Ola Kloc
Water City Index 2023 jest dostępny na stronie Open Eyes Economy Summit.
poprzednia edycja zawierała cztery obszary, które w nowym raporcie zostało skrócone do trzech
© Water City Index
niewielkie zmiany metodologii
Tegoroczna edycja indeksu zawiera kilka zmian dotyczących metodologii. Nie zmienia się sposób podziału miast, uwzględniając metropolie, miasta na prawach powiatu i miasta średniej wielkości. Po raz pierwszy zdecydowano się porównać polskie miasta do innych europejskich ośrodków.
Istotna zmiana, która wpłynęła na ostateczne wyniki to zmiana kategorii — zamiast czterech, określono trzy główne obszary. Pierwszy, życie, odnosi się do gospodarki wodno-ściekowej. Drugi, zagrożenie, definiuje elementy związane z powodziami, włącznie z powodziami błyskawicznymi, suszami oraz zjawisk z nimi związanymi. Ostatni obszar, gospodarka i społeczeństwo, łączy elementy jakości życia mieszkańców, atrakcyjność turystyczną oraz racjonalne gospodarowanie przestrzenią.
nowa struktura raportu
© Water City Index
nowi aktorzy wodnej przestrzeni
W rankingu metropolii nastąpiły spore zmiany. Gdańsk, który piastował pierwsze miejsce w rankingu przez ostatnie dwa lata ustąpił miejsca Wrocławiowi, który zatryumfował w tegorocznej odsłonie WCI. Zaraz za stolicą Dolnego Śląska uplasował się ponownie drugi Kraków oraz Bydgoszcz, który w zeszłorocznej edycji był dopiero siódmy.
wyniki metropolii w WCI 2023
© Water City Index
Podobnie duże zmiany nastąpiły w rankingu dla miast na prawach powiatu. W tegorocznej edycji pierwsze miejsce zajął Słupsk, zaraz za nim znalazł się Olsztyn i Rzeszów. W rankingu miast średniej wielkości pierwsze miejsce zajął Żywiec. Zaraz za nim uplasowały się miasta takie jak Orzesze i Kołobrzeg.
wyniki miast na prawach powiatu w WCI 2023
© Water City Index
polskie miasta na tle Europy
Indeks zawiera również problematykę porównawczą dot. pozycji polskich miast na tle europejskich. Eksperci i ekspertki przyjęli zupełnie inną metodologię badawczą dla tego zakresu. Indeks WCI Europa opiera się na 14 wskaźnikach, które uzupełniane były na podstawie dostępnych baz i ankiet wysyłanych do samorządów.
Jak zostało wskazane w raporcie, ta część nie jest zniuansowana jak wcześniejsza, ze względu na wiele czynników takich jak położenie, zamożność czy zagrożenia.
Pierwsze miejsce w tej części indeksu zajęła stolica Estonii — Tallinn. Polskie miasta na tle innych wypadły dość pozytywnie — Łódź, Szczecin i Bydgoszcz zajęły następująco drugie, trzecie i czwarte miejsce.
wyniki indeksu z miastami europy
© Water City Index
co wynika z tegorocznej edycji?
Jak wskazują autorzy i autorki, polskie samorządcy są coraz bardziej świadome roli wody. Polskie miasta w większości inwestują w wodną infrastrukturę, bardzo często pomimo trudnych warunków związanych z chaosem przestrzennym czy niestabilnym sposobem finansowania samorządów przez ostatnie lata.
Sposób zorganizowania infrastruktury wodnej, a także adaptacja do zmian klimatu, będzie jednym z najważniejszych zagadnień w ciągu najbliższych lat. Problemy z wodą, jej nadmiarem bądź brakiem będą dawać się we znaki wszystkim polskim miastom — w jaki sposób będą sobie radzić z wodą, jest pytaniem otwartym.
Water City Index 2023 jest dostępny na stronie Open Eyes Economy Summit.
opracował Wiktor Bochenek
