Podczas wrześniowej powodzi wieś Żelazno w Kotlinie Kłodzkiej została zalana i na długi czas odcięta od pomocy. Fala rzeki Białej Lądeckiej dotarła do każdego gospodarstwa, powodując nieprawdopodobne zniszczenia i olbrzymie straty. Ucierpiała także lokalna szkoła podstawowa — niezbędny remont placówki zmusił dyrekcję do chwilowego zawieszenia zajęć dydaktycznych. Ile potrwa usuwanie skutków powodzi? Trudno powiedzieć. Dzieci będą mogły jednak wrócić na regularne lekcje już w listopadzie.
Czytaj więcej: Znowu popłynęliśmy. Powódź gorsza niż 1997 roku?
wizualizacja szkoły z kontenerów we wsi Żelazno
© Modular System
Współczesne kryzysy — związane między innymi z migracjami czy skutkami zmian klimatycznych — wymuszają szybkie i kreatywne reakcje. Przoduje w nich Shigeru Ban, japoński architekt, laureat Nagrody Pritzkera, którego pracownia ma na koncie wiele projektów pomagających doraźnie ofiarom katastrof, między innymi zapewniające prywatność systemy przesłon (Paper Partition System), a nawet tymczasowe domy czy szkoły z tekturowych tulei.
Z pomocą w kryzysowych sytuacjach przychodzą też rozwiązania modułowe — choć wciąż wymagają dopracowania pod względem estetycznym, pozwalają na bardzo szybkie stworzenie względnie komfortowych warunków nauki i pracy. W przypadku szkoły w Żelaźnie będzie to rozwiązanie tymczasowe, powstają już jednak w Polsce pierwsze „stałe” szkoły w technologii modułowej, na przykład na wrocławskich Maślicach.
budowa szkoły z kontenerów
© Modular System
W Żelaźnie, w sąsiedztwie wymagającego remontu budynku szkoły, w ciągu 48 godzin stanęły 54 moduły. Kontenery stworzą szkołę i przedszkole o łącznej powierzchni 663 metrów kwadratowych, które pomieszczą 9 sal lekcyjnych dla ponad 80 uczniów z klas 1–8, 2 pomieszczenia dla 30 dzieci w wieku przedszkolnym, szatnie, pokoje dla nauczycieli i dyrekcji, przestrzenie sanitarne i 3 gabinety specjalistyczne. Szkołę z gotowych kontenerów zbudowała charytatywnie firma Modular System, wyposaży ją zaś producent mebli Entelo.
szkoła z kontenerów we wsi Żelazno w Kotlinie Kłodzkiej
© Modular System
Działanie pro bono producentów modułowych systemów kontenerowych i mebli jest bez wątpienia warte docenienia, a korzystanie z kontenerów może być zarówno dla nauczycieli, jak i uczniów pretekstem do poszukiwania kreatywnych rozwiązań podczas zajęć. Czy możemy jednak odłożyć na bok kwestie estetyki?
szkoła z kontenerów we wsi Żelazno w Kotlinie Kłodzkiej
© Modular System
Jak pisze Magdalena Milert (Pieing), szkoła to miejsce, gdzie dziecko spędza mnóstwo czasu, znaczenie ma więc to, czy jest to przyjemna i zapraszająca przestrzeń. Sale lekcyjne powinny wspierać skupienie, korytarze być miejscem odpoczynku, zabawy i spędzania przerw, warto więc zadbać w nich o odpowiednią akustykę i siedziska. Znaczenie ma też estetyka elewacji i otoczenia.
To są wzorce, których dzieci się uczą, uznają za obowiązujące, a potem powielają — pisze Magdalena Milert. — Szkoła to zdecydowanie więcej niż budynek, do którego się przychodzi na parę godzin. To ona pełni bardzo ważne funkcje wychowawcze — dodaje.
Doświadczenie pokazuje też, że często to, co z założenia ma być jedynie chwilowym rozwiązaniem, w rzeczywistości funkcjonuje znacznie dłużej, wskazana jest więc troska o jego jakość, także wizualną.
wizualizacja jednej z sal w tymczasowej szkole we wsi Żelazno w Kotlinie Kłodzkiej
© Modular System
Interesujące przykłady doraźnych rozwiązań — także z użyciem kontenerów — znajdziemy między innymi w raporcie Obserwatorium Polityki Miejskiej IRMIR „Kwestia mieszkaniowa a kryzys uchodźczy. Wspólne wyzwania i rozwiązania dla równoważenia sektora mieszkalnictwa w Polsce”: Container City, czyli miasteczko z kontenerów w londyńskiej dzielnicy Tower Hamlets, czy Container Learn — dodatkowe sale wykładowe i przestrzeń do nauki na terenie kampusu w Londynie.
Container Learn
© Instytut Rozwoju Miast i Regionów
Jak podaje portal klodzko.naszemiasto.pl — modułowa szkoła w Żelaźnie służyć będzie uczniom przez co najmniej półtora roku. To dosyć długo jak na tymczasowe wyjście. Być może to dobry moment, aby poszukać systemowego rozwiązania dla tego typu wyzwań?
