Na nic dwa konkursy architektoniczne. Zespół Szkół Muzycznych w Poznaniu nie dorobił się nowej siedziby i — decyzją Kurii — udaje się na tymczasowe wygnanie. Ale za dwa lata zainstaluje się na poznańskich Targach, obok przyszłej siedziby filharmonii. W ten sposób do świetności wróci jeden z najstarszych targowych budynków.
Docelowa lokalizacja szkoły to bardzo dobra wiadomość: zyskają i muzyczna placówka, i Targi. Na razie jednak Zespół Szkół Muzycznych przy ul. Głogowskiej 90 w Poznaniu musi opuścić budynek zajmowany przez ostatnie 45 lat. Ze śródmiejskiej dzielnicy Łazarz (dwa przystanki od Dworca Głównego PKP) przeniesie się na źle skomunikowane peryferie. Przez najbliższe dwa lata muzycy będą dojeżdżać do biurowca po dawnej Poznańskiej Fabryce Łożysk Tocznych przy ul. Nieszawskiej (obiekt należy dziś do Politechniki Poznańskiej).
dwa konkursy w piach
Szkoła zmienia adres, bo poznańska Kuria, do której należy modernistyczny szkolny gmach z 1931 roku (proj. Adolf Piller, pierwotnie: Żeńskie Seminarium Nauczycielskie) planuje remont i termomodernizację oraz przeznaczenie budynku na inne cele (podobnie jak miało to przed dekadą miejsce z sąsiednim gmachem VIII LO). O zamiarach wypowiedzenia umowy najmu było wiadomo od lat, ale mimo wieloletnich starań nie udało się wybudować nowej siedziby z prawdziwego zdarzenia. Odbyły się nawet dwa konkursy na projekt nowego kompleksu w interesującym miejscu przy ul. 28 Czerwca 1956 roku, tuż obok Rynku Wildeckiego. Jednak Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, któremu bezpośrednio podlega placówka, nie znalazło środków na budowę.
I nagroda w pierwszym konkursie na budynek szkoły muzycznej przy ul. 28 Czerwca w Poznaniu — proj. Płaskowicki & Partnerzy Architekci, 2014; konkurs SARP Konkurs nr ZP-2015-002211
© Płaskowicki & Partnerzy Architekci
Problemy z finansami stały również za organizacją dwóch, a nie jednego konkursu. Pierwszy odbył się w 2014 roku, drugi — rok później. Zawody trzeba było powtórzyć, bo okazało się, że MKiDN nie ma wystarczająco dużo środków, by zrealizować projekt o rozbudowanym programie funkcjonalnym. Odchudzenie nagrodzonego projektu nie było możliwe, trzeba było zatem rozpisać nowe zawody. W pierwszym konkursie zwyciężyła pracownia Płaskowicki + Partnerzy Architekci. W drugim: PIW PAW Architects. Niestety, wysiłki i środki tych oraz innych pracowni biorących udział w konkursie zostały zmarnowane.
I nagroda w drugim konkursie na budynek szkoły muzycznej przy ul. 28 Czerwca w Poznaniu — proj.: PIW PAW Architects, 2015
© PIW PAW Architects
już nie taki ozdobny
Półoficjalne informacje o przenosinach szkoły na teren Targów słychać było od kwietnia, choć część mediów cytowała niedokładne informacje, że nową siedzibą ma być budynek zajmowany do 2019 roku przez School of Form. Tymczasem, jak potwierdza nam Karolina Niementowska z Grupy MTP, chodzi o zabytkowy Gmach Administracyjny. To budynek w doskonałej lokalizacji — naprzeciw dworca i przy tej samej co dotychczas ulicy (Głogowska 14), tylko bliżej ścisłego centrum.
Miejski Urząd Targu Poznańskiego, proj.: Stefana Cybichowskiego, 1924; widok z ulicy Głogowskiej, stan z 1926 roku
© Narodowe Archiwum Cyfrowe, zdjęcie z Ilustrowanego Kuriera Codziennego
Gmach powstał razem z sąsiednim Pałacem Targowym w 1925 roku na potrzeby rozwijających się dynamicznie poznańskich Targów (od tego samego roku w randze międzynarodowej). Oba gmachy zaprojektował w konkursie Stefan Cybichowski, wzięty architekt okresu międzywojennego. Formy budynków były bardzo zachowawcze i budziły obiekcje nawet w latach 20. XX wieku, gdy w całym kraju powstawało wiele obiektów także odwołujących się formalnie do stylów przedrozbiorowej Rzeczpospolitej.
Miejski Urząd Targu Poznańskiego, proj.: Stefana Cybichowskiego, 1924; widok belwederu od strony terenów targowych, stan z 1926 roku
© Narodowe Archiwum Cyfrowe, zdjęcie z Ilustrowanego Kuriera Codziennego
Gmach Administracyjny wraz ze znajdującym się na tyłach belwederem przybrał kostium neobarokowy (bardzo dekoracyjne wnętrza), a Pałac Targowy — klasycyzujący. Oba budynki — uszkodzone silnie w czasie wojny — zostały odbudowane w bardzo uproszczonej formie. Gmach Administracyjny stracił stromy dach i wiele dekoracyjnych detali. Do lat 90. XX wieku nad jego gzymsem widniał spory neon z napisem „Witamy w Poznaniu”.
Gmach administracyjny MTP, lata 70. XX wieku
© Archiwum MTP
Okaleczony belweder, który przed wojną mieścił jeden z bardziej ekskluzywnych lokali gastronomicznych w mieście, służył od 1957 roku jako studio poznańskiej Telewizji (do lat 90.). Dziś, podobnie jak w zdekapitalizowanym Pałacu Targowym mieszczą się w nim między innymi magazyny. Budynki te są zasadniczo najstarszymi obiektami Targów. Bardziej wiekowa jest jedynie zachowana częściowo stalowa konstrukcja uszkodzonej podczas wojny Wieży Górnośląskiej (1911, proj. Hans Poelzig) stanowiąca bazę targowej iglicy z 1955 roku (proj.: Bolesław Szmidt).
Gmach Administracyjny MTP, widok z placu Pewuki; na pierwszym planie osłonięty budynek belwederu
fot.: Jakub Głaz
coraz więcej muzyki
Obecnie biurowy budynek Gmachu znajduje się w opłakanym stanie. Szkoła muzyczna ma się zatem wprowadzić do niego po gruntownej odnowie i odtworzeniu przedwojennego wyglądu (łącznie z nadbudowaną kondygnacją poddasza).
Gmach Administracyjny MTP, widok z placu Pewuki, po lewej: zaniedbany Belweder; na pierwszym planie: część nowego pasażu między Dworcem Zachodnim a ul. Śniadeckich
fot.: Jakub Głaz
Karolina Niementowska z Grupy MTP informuje, że
konieczne będzie wykonanie prac remontowo-budowlanych i przystosowanie budynku do celów oświatowych. Przewidywany termin zakończenia prac to jesień 2025 roku.
Decyzja o przenosinach szkoły na Targi wydaje się bardzo sensowna. Targi zmieniają bowiem teraz charakter południowej części swoich terenów (konferencje i duże wydarzenia zamiast wystawiennictwa) otwierając się z wolna na miasto. W zeszłym roku wybudowały publiczny plac Powszechnej Wystawy Krajowej (Pewuki) nad nowym trzypoziomowym parkingiem.
plac Pewuki, widok od południa, od prawej: hala nr 2, gmach administracyjny, Centrum Targowe, wejście Wschodnie
fot.: Jakub Głaz
W tym roku zamierzają otworzyć wreszcie na stałe dla mieszkańców i plac, i biegnący nim skrót przez tereny targowe między Dworcem Zachodnim PKP a ulicą Śniadeckich (projekt pasażu pod nazwą „Zielona rzeka” opisywaliśmy niedawno). Niestety, ponownie odwleka się termin adaptacji na cele gastronomiczne, rozrywkowe hali nr 2 pomiędzy placem Pewuki a ulicą Głogowską.
miejsce pod filharmonię / centrum muzyki (po prawej); po lewej — istniejące centrum konferencyjne, pośrodku część pasażu przez Targi („zielonej rzeki”)
© Grupa MTP
Przy pasażu ma natomiast docelowo powstać siedziba Filharmonii Poznańskiej, która do dziś nie dorobiła się swojego gmachu i sal koncertowych. Konkurs na projekt tego tzw. Centrum Muzyki także złapał poślizg. Miał być ogłoszony w zeszłym roku; teraz mowa jest o terminie tegorocznym. Dwie doskonale zlokalizowane muzyczne instytucje: szkoła i filharmonia mają szansę silnie i sensownie ożywić kongresową przestrzeń Targów udostępnianą wreszcie poznaniakom. Oby jak najszybciej i bez kolejnych opóźnień.
