Jak należy projektować przestrzeń dedykowaną edukacji? Czego nie może w niej zabraknąć? Jak zaadaptować przestrzeń szkoły w starym budynku, łącząc go bezpośrednio z nowym? WOW WORLD to najnowszy projekt pracowni MAKAA, o którym opowiada Katarzyna Waloryszak.
Wiktor Bochenek: Wasz projekt rozbudowy szkoły łączy część budynku historycznego z nowoczesną bryłą. Jak zostało to przeprowadzone?
Katarzyna Waloryszak (MAKAA): Historyczny budynek pozostaje niemal bez zmian. Nowa bryła została połączona od tylnej elewacji z istniejącą, przeszkloną klatką schodową zaprojektowaną w układzie liniowym, która stanowi dodatkowo słoneczną przestrzeń wspólną.
Stary budynek nie spełnia zapotrzebowania na całą funkcję szkoły. Postanowiliśmy więc istniejący prosty układ funkcjonalny, przeznaczyć w całości na sale przypisane do klas. Natomiast w dobudowanej bryle zaprojektowaliśmy przestrzenie wspólne.
Podziemna stołówka, hall z szafkami i sala gimnastyczna, rozmieszczone na planie litery C wspólnie tworzą układ wewnętrznego atrium. Ten pomysł z kolei rozwinęliśmy, aranżując podwórko w teatralne schody, które mogą być przez uczniów wykorzystane na różne okazje. W 3- kondygnacyjnej projektowanej bryle nad salą gimnastyczną umieściliśmy, bibliotekę, salę dla zerówkowiczów oraz przestrzenie otwarte tak zwanej „świetlicy”, czyli miejscem na wspólną zabawę po lekcjach. Nowa bryła, pełna dużych przeszkleń ma być miejscem spotkań uczniów.
szkoła ma łączyć część historyczną z nowoczesną
© MAKAA
Wiktor: Jak rozdzieliliście podział funkcji pomiędzy starą a nową część? Co było najważniejsze w nowej części?
Katarzyna: Nowa część ma być w pełni dostosowana do nowych przepisów oraz komfortu użytkowania. Komfort równa się dużo słońca i dużo wspólnej przestrzeni. Działka i szkoła jest bardzo mała — więc istotny był pomysł, który zapewni efektywność i czytelność funkcji. Chcieliśmy także, aby w nowym projekcie widoczne było podejście do edukacji, na jakim zależy nauczycielom w tej szkole oraz nam rodzicom. Na budowaniu poczucia samodzielności w myśleniu, szacunku do współpracy i wspólnych dóbr, a przede wszystkim edukacji opartej na ciekawości świata i zachwycie nad nim. Kształt i forma przestrzeni może wyrażać to wszystko.
Wiktor: Skąd pomysł na takie rozwiązanie elewacji budynku?
Katarzyna: Ażurowa forma i okrągłe zadaszenie nad wejściem to nawiązanie do dawnych oranżerii — jakie pojawiały się w historycznych przestrzeniach rekreacyjnych fabrycznej Łodzi.
Napis WOW WORLD to coś, co wydało nam się prostolinijne. Idealne przesłanie dla szkoły, i idealne przesłanie na budynku szkoły, wypełniającym jeden z narożników w samym centrum miasta, w samym centrum ściśle historycznej zabudowy fabrycznej.
Nieopodal jest katedra, w której nie ma publicznej toalety „bo nie pasuje do zabytku”. Działka jest częścią dawnego przedsiębiorstwa Geyera, do którego należy jeden z najbardziej ikonicznych budynków Łodzi — Biała fabryka. To bardzo wrażliwa przestrzeń, w której każda ingerencja nową zabudową jest poddana surowej ocenie. A nowe — to nowe pokolenia, które potrzebują powietrza i przestrzeni do tworzenia swojej kultury.
Ogród dla dzieciaków i sala gimnastyczna z takim napisem — to współczesna dominanta, na pewno zwracająca na siebie uwagę w mieście. Jest to dominanta, która zwraca na siebie uwagę, w inny sposób niż poprzez wysokość.
przestrzeń dla uczniów
© MAKAA
Wiktor: Czego brakuje dzisiejszym szkołom, jak należy je rozbudowywać?
Katarzyna: Światła i zaufania do uczniów;). Właściwie cała infrastruktura może wynikać z tego, jacy jesteśmy w środku. Ja obserwuję moje dzieci i jestem pełna zachwytu, jak potrafią cieszyć się z poznawania świata. Jak potrafią go interpretować. Jaką mają naturalną zdolność do abstrakcyjnego myślenia.
Obserwacja świata jest odpowiedzią na ich potrzeby. Otwartość na ich sposób interpretacji to coś, co jest dla mnie z kolei wspaniałą nową energią. To, w jaki sposób interpretują świat, jest często niezwykle mądre i trafne. Niestety też często jedyne co im przeszkadza to starania, aby odpowiedzieć na nasze oczekiwania.
WOW WORLD — rysunek uwzględniający podział funkcji
© MAKAA
Dziś z resztą, w tak ważnym procesie przemian świata, widzimy, że nałożyliśmy na siebie szablony, które ubezwłasnowolniają nas w długoterminowym dbaniu o siebie, o przestrzeń, o planetę...
Z tych kilku zdań gotowi jesteśmy narysować szkołę, w której zarówno uczeń, jak i nauczyciel mogą czuć się razem dobrze, bezpiecznie i wspólnie cieszyć się przekazywaniem sobie zachwytu nad światem. Szkoła to miejsce zabaw rozwoju i od tego powinniśmy ten rysunek zaczynać.
Szkołom brakuje tego luzu. Przestrzeni do wyrażania siebie i popełniania błędów.
Projektując budynki, rozmawiamy często konkretnej liczbie pomieszczeń i powierzchni — jakby charakter tych przestrzeni, słońce, połączenia pomiędzy nimi — nie miały znaczenia. Na przykład korytarze i przestrzenie wspólne to miejsca, gdzie toczy się bardzo ważna część życia uczniów, na tak zwane uwalnianie energii — czy dzielenie się doświadczeniami między różnolatkami.
Jak rozbudować te szkoły, aby tchnąć w nie powietrze? Pomysłem!
Wiktor Bochenek: Dziękuje za rozmowę!
WOW WORLD
© MAKAA
