Tylko jedno drzewo trzeba było wyciąć pod kameralny obiekt do ćwiczenia jogi autorstwa pracowni Mili Młodzi Ludzie. Niewielkie budynki bardzo dobrze wpisały się w zadrzewioną działkę. Udana rzeźbiarska forma powstała przy tym częściowo z materiałów z odzysku. Nastrój wnętrza i otoczenia idealnie współgrają z funkcją pawilonów.
Na zachodnich przedmieściach Poznania, w graniczącej z nim miejscowości Przeźmierowo, powstała skromna i udana realizacja — dwa niewielkie obiekty do ćwiczenia jogi o nazwie Centrum Jogi Kundalini. Stanęły na intensywnie zadrzewionej prywatnej działce obok domu inwestorów. Architekci z pracowni Mili Młodzi Ludzie (Lech Moczulski, Przemysław Nowak, współpraca: Anna Lipiec) zaprojektowali obiekt tak, by — zasadniczo — nie trzeba było wycinać żadnego z dorodnych drzew (usunięto tylko jedno). W ten sposób architektura podporządkowała się przyrodzie, a nie odwrotnie, co było zresztą intencją inwestorów przykładających dużą wagę do kwestii przyrodniczych.
Pawilon Centrum Jogi Kundalini, widok z ogrodu, Przeźmierowo k/Poznania, proj. Mili Młodzi Ludzie
fot.: © Pion STUDIO
rozbicie wsród drzew
Pawilony, pełniąc funkcję usługową, stanęły na rogu działki (skrzyżowanie ulic Leśnej i Ogrodowej), w południowo-zachodniej partii obszernego ogrodu — pomiędzy domem a ul. Ogrodową. Pozostała część terenu stanowi nadal strefę wyłącznie prywatną. Większy i wyższy pawilon służy praktykowaniu jogi. Główny korpus mieści salę do ćwiczeń, a niższa część — wejście i przedsionek będący jednocześnie aneksem kuchennym, szatnią i toaletą z prysznicem. W mniejszym obiekcie mieści się sauna, gabinet do masażu i miejsce noclegowe na antresoli. W prześwicie między pawilonami znajduje się zewnętrzny prysznic. Przedpolem całości jest kameralny dziedziniec z wyniesioną granitową posadzką o nieregularnym rysunku. Prowadzi do niego furtka w pełnym ogrodzeniu z cortenu.
Pawilon Centrum Jogi Kundalini, widok od frontu (z ulicy Ogrodowej), Przeźmierowo k/Poznania, proj. Mili Młodzi Ludzie
fot.: © Pion STUDIO
Swoją obecność obiekty zaznaczają w przestrzeni dyskretnie: górne partie ciemnych drewnianych ścian wystają tylko częściowo zza ogrodzenia posesji. Ciemne drewno elewacji idealnie komponuje się przy tym z pniami sosen. Mimo tej dyskrecji i niewielkiej skali forma pawilonów jest silnie zróżnicowana. Rozczłonkowany rzut towynik dopasowania się do zastanego gęstego drzewostanu. Zachowane drzewa stoją czasem niemal na styk ze ścianami budynków. Konstrukcje nie wchodzą jednak w kolizję z systemem korzeniowym drzew: są umocowane za pomocą gruntowkrętów.
Pawilon Centrum Jogi Kundalini, widok z naroża ulic, widoczna zamknięta furtka, Przeźmierowo k/Poznania, proj. Mili Młodzi Ludzie
fot.: © Pion STUDIO
dyskretna rzeźba
Na uwagę zasługuje rzeźbiarskie potraktowanie całej kompozycji. Oba pawilony są nakryte dwuspadowymi dachami będącymi ćwiartką ostrosłupa o prostokątnej podstawie. Ich układ tworzy więc atrakcyjne kompozycje „czytane” odmiennie w zależności od punktu obserwacji. Czasem wzrok skupia się na niemal płaskim geometrycznym układzie ukośnie ściętych ścian. Innym razem oko przyciągają pochyłości dachów opadających ku domowi, tak by nie zacieniać jego południowo-zachodniej elewacji.
Pawilon Centrum Jogi Kundalini, widok od strony domu mieszkalnego, Przeźmierowo k/Poznania, proj. Mili Młodzi Ludzie
fot.: © Pion STUDIO
Zastany na działce budynek mieszkalny ma zresztą wyrazistą, charakterystyczną formę. Horyzontalny układ ścian, ceglane wykończenie elewacji i głębokie okapy przywodzą na myśl architekturę domów Franka Lloyda Wrighta. W takim formalnie konkretnym sąsiedztwie tym bardziej zrozumiała jest mimikra pawilonów okrytych ciemnymi deskami. Swoją obecność ujawniają silniej jedynie w słońcu, gdy uwidacznia się światłocień na plastycznym, naprzemiennym układzie desek. Architekci podkreślają przy tym, że drewno to pochodzi z odzysku; zależy im bowiem na projektowaniu w zgodzie z zasadami gospodarki cyrkularnej. W opisie autorskim czytamy, że:
Płyty PIR wykorzystane jako izolacja termiczna budynku oraz deski elewacyjne (pozostałość po produkcji podłogowej deski warstwowej, opalane na miejscu) uniknęły losów odpadów przemysłowych. Fragment pnia jedynej, wyciętej sosny służy za zewnętrzne siedzisko dla gości Centrum.
doceniona spójność
Kontrastem dla zewnętrznej formy pawilonów są niewielkie wnętrza (powierzchnia pawilonów to odpowiednio: 50,5 oraz 14,5 m kw.). Dominują w nich białe ściany, drewniane akcenty, niewielka ilość sprzętów. Nastrój tworzą głównie nieregularne kształty wnętrz i okienne kadry w ciemnych mahoniowych ramach: z widokiem na otaczającą zieleń.
Pawilon Centrum Jogi Kundalini, Przeźmierowo k/Poznania, proj. Mili Młodzi Ludzie
fot.: © Pion STUDIO
W obu obiektach wierzchołki dachów zamknięte są świetlikami, które nie tylko kształtują nastrój (światło, kadrowanie koron drzew), ale też służą dobremu przewietrzaniu pomieszczeń.
Pawilon Centrum Jogi Kundalini, Przeźmierowo k/Poznania, proj. Mili Młodzi Ludzie
fot.: © Pion STUDIO
Praktykowaniu jogi sprzyja cisza, skupienie i kontakt z przyrodą, zatem zarówno zewnętrzne, jak wewnętrzne ukształtowanie pawilonów wydają się optymalne. Doceniła to zresztą w zeszłym roku kapituła konkursu o Nagrodę Architektoniczną Województwa Wielkopolskiego (NAWW) przyznając realizacji wyróżnienie w kategorii „budynek użyteczności publicznej”.
wartość dodana
Przy okazji nietypowy obiekt wzbogaca usługową ofertę Przeźmierowa. Formalnie miejscowość ta jest wsią (gmina Tarnowo Podgórne), ale to raczej obszerna dzielnica domów jednorodzinnych. Osiedlali się tu od lat 90. XX wieku majętniejsi poznaniacy marzący o domu z ogrodem, unikając przy tym typowego dla polskich przedmieść chaosu. Regularna siatka ulic Przeżmierowa została wytyczona jeszcze w latach 30. XX wieku. Po parcelacji dawnego majątku miało tu powstać wzorcowe miasto-ogród. Wojna i zmiany ustrojowe przekreśliły te plany, ale ostał się urbanistyczny szkielet wykorzystany najpierw przez indywidualnych inwestorów, a dopiero od niedawna uzupełniany o kompleksowo przemyślane funkcje usługowe i publiczne. W ostatnich dziesięciu latach miejscowość wzbogaciła się o wyraźne centrum z rynkiem i zabudową wielorodzinną, handlem i usługami. Położony na uboczu pawilon do jogi stanowi sensowne uzupełnienie tych „śródmiejskich” funkcji.
