Architekci z pracowni Kwadratura, we współpracy z Markiem Piwowarskim i Sławkiem Sendzielskim, na potrzeby ogłoszonego w marcu tego roku przez warszawski Zarząd Zieleni przetargu na projekt naturalnych placów zabaw, stworzyli koncepcję sieci ogrodów na terenie parku Dolina Służewiecka. I choć koncepcja nie została wybrana do realizacji, autorów cieszy wysoka ocena jej walorów projektowych.
Naturalne place zabaw, według projektu pracowni Kwadratura, są siecią ogrodów inspirowanych miejscem, w którym powstają. Każdy z nich jest częścią większej całości — poszczególne place powiązane są fizycznie, za pomocą drogowskazów i skrytek do wymiany skarbów oraz cyfrowo, dzięki włączeniu skrzynek z ukrytymi skarbami do platformy Geocaching i stworzeniu strony internetowej z opisami i zdjęciami istniejących oraz nowo powstałych placów zabaw.
Tytuł zadania „w starym ogrodzie” był dla nas najlepszą z możliwych inspiracji. Analizując stan istniejący i źródła historyczne zwróciliśmy uwagę na szerokie wnętrze parkowe. W jego centrum rośnie soliterowa forma mirabelki. Nasze dążenia zmierzały do zachowania maksymalnie otwartego charakteru tej przestrzeni. Ponadto analizowaliśmy historyczny układ wsi Służew, który rozciągał się wzdłuż niedalekiej ul. Tarniny, by w maksymalnie wierny sposób nawiązać do dawnej zabudowy — piszą autorzy koncepcji.
koncepcja zagospodarowania ogrodu
© Kwadratura
Podstawowymi elementami wyposażenia naturalnego placu zabaw zdaniem projektantów są: bogata roślinność, której dobór wynika z charakteru i tematu zabawy, zróżnicowanie terenu w postaci pagórków lub różnicowanie powierzchni płaskich, zróżnicowanie nawierzchni w postaci ścieżek sensorycznych, ale także z udziałem przejść po naturalnych elementach oraz wyposażenie umożliwiające spędzenie w ogrodzie wielu godzin, a więc zapewniające zaspokojenie potrzeb fizjologicznych: zadaszone ławy, miejsca do wspólnych posiłków itd.
Architekci zaznaczyli w projekcie istotne powiązania komunikacyjne — wejście od strony ul. Bacha — od strony wschodniej przy parkingu, od strony zachodniej — przy przejściu dla pieszych oraz szerokie wejście na mostek. Wzdłuż doliny poprowadzone zostały także ciągi: górny po północnej i dolny po południowej stronie terenu opracowania. Wzdłuż dolnego ciągu biegnie kanał łączący staw parku.
Projektanci wyróżnili trzy strefy ogrodu: intensywną edukacyjną — w obrębie zagrody, stanowiącą przejście do dalszych części, strefę zręcznościową i eksploracyjną pomiędzy drzewami i, po stronie wschodniej, część otwartą o charakterze piknikowym. Wydzieloną strefę zagrody architekci zaprojektowali jako gospodarstwo zbliżone skalą do faktycznych gabarytów zabudowy zagrodowej wsi mazowieckiej.
strefa zagrody
© Kwadratura
Chcieliśmy zachować zawarty w zabudowie nastrój spokoju i otwarcia na krajobraz. Dlatego zaproponowaliśmy układ zagrodowy obejmujący trzy główne budynki. Składa się on zatem z chałupy — domku do zabaw z kuchnią błotną i drabinkami do wspinaczki. Stodoła jest obrysem sylwetki budynku stodoły, która stanowi konstrukcję pod huśtawki i liny do wspinania. Kurnik i obórka to zespół zabawek kombinatorycznych w sąsiedztwie części brudnej — kompostu (gnoju) gdzie proponujemy strefę zabaw z ziemią. Obok niej dominujący w widoku żuraw jest pompą z wodą „czerpaną” ze studni. Ponadto przed chałupą znajduje się przedogródek kwiatowy, a po stronie zachodniej wyniesione grządki warzywnika. Całość jest otoczona wiklinowym płotkiem, pod którym rosną rośliny wsi mazowieckiej: malwy, astry i wiesiołki — piszą autorzy koncepcji.
W ogrodzie architekci zaplanowali także strefę dziwów — miejsce kontaktu z przyrodą i wierzeniami wsi, gdzie w różnych miejscach zostały ukryte pod szałasami lub krzewami wielkie owady, myszy, węże, a także wiejskie stworzenia mityczne.
Ważny element ogrodu stanowią istniejące rośliny pozostałe po dawnych ogrodach — śliwy, orzechy, głogi, róże oraz rosnąca w centrum mirabelka. W części zachodniej błoni architekci zaproponowali dodatkowe nasadzenia sadu owocowego oraz, dalej od zagrody, zarośla wiklin i strefę bioróżnorodności.
wizualizacja parku
© Kwadratura
Projektując place zabaw, myślimy o użytkownikach: są to nie tylko dzieci i rodzice, ale także młodzież, dla której brakuje miejsc do spędzania wolnego czasu oraz osoby starsze i z ograniczeniami w poruszaniu się. W naszej koncepcji zaproponowaliśmy zaangażowanie lokalnych liderów, mieszkańców okolic omawianych placów zabaw w proces uszczegółowienia programu i rozwiązań projektowych — piszą autorzy projektu.
oprac. red.
Ilustracje: Kwadratura we współpracy ze Sławkiem Sendzielskim, Markiem Piwowarskim i Ewą Benkel
