Na łagodnym podhalańskim stoku z rozległym widokiem na panoramę Tatr architekci z pracowni exexe zaprojektowali pięć domów jednorodzinnych o przeznaczeniu rekreacyjno-wypoczynkowym. Ich forma nawiązuje do tradycyjnych szałasów pasterskich o stromych dachach, a zastosowanie współczesnych technologii i materiałów nadało budynkom nowoczesnego charakteru.
Zespół domów został zaprojektowany wzdłuż drogi dojazdowej. Projektanci odnieśli się od architektury Podhala, nawiązując do skupisk szałasów pasterskich, często spotykanych na tatrzańskich halach. Strome dachy domów oraz okapy chronią przed silnymi podmuchami wiatru, a zastosowanie betonu, szkła refleksyjnego i lekkiego drewna konstrukcyjnego nadaje obiektom nowoczesnego wyglądu.
architekci nawiązali do szałasów pasterskich
wiz.: Sebastian Grochowski © exexe
Jak mówią architekci:
Projektowany zespół, zgodny z tradycją czasu i miejsca, dopasowaliśmy do topografii terenu i ukierunkowaliśmy widokowo na Tatry. Powtarzalne domy zostały usytuowane w zmiennych odległościach względem drogi, tworząc uskokowy układ kompozycyjny, osiągając dwuplanowe, dynamiczne perspektywy. Dzięki temu swobodnie rozstawione budynki wpiszą się w otoczenie, a ich układ zakorzeniony będzie w kontekście krajobrazowym Podhala.
domy tworzą uskokowy układ kompozycyjny
© exexe
Budynki zostały dopasowane do rzeźby terenu, dzięki tradycyjnej podmurówce oraz ukośnej linii okapu. Zastosowanie desek opalanych zarówno na elewacji, jak i dachach nawiązuje do szałasów krytych dranicami. Tradycyjne deskowanie szczytów zastępują przeszklenia na przestrzał budynków, z zewnątrz tworzące płaszczyzny odbijające malownicze otoczenie. Na poddaszach znajduje się przestrzeń dzienna z pięknym widokiem na Tatry. Poniżej, na parterze zorganizowano strefę wejściową, sypialnie i garaż, a część rekreacyjna (mini wellness) umieszczona jest w podziemiu.
forma budynków podąża za geometrią terenu
© exexe
Dobrawa Bies: Jakie były założenia i inspiracje projektowe? Czy wszystkie udało się osiągnąć?
Ligia Krajewska: Domy zaprojektowano jako wakacyjne. Podstawowym założeniem projektowym było wykorzystanie potencjału widokowego miejsca, z którego, obserwacja panoramy Tatr jest możliwa od strony drogi dojazdowej, biegnącej wzdłuż dłuższego boku działki. Pojawił się pomysł, na odwrócenie typowego układu budynku jednorodzinnego i zlokalizowanie części dziennej — widokowej na poddaszu, a części nocnej na parterze, kosztem możliwości bezpośredniego wyjścia z budynku w części ogrodowej. Ważnym aspektem mającym wpływ na projekt było mocne nachylenie terenu. Chcieliśmy także nawiązać do architektury regionu. Jako inspiracja, posłużyła nam architektura podhalańskich szałasów oraz próba nadania jej współczesnej formy. Ważne było także piękno otaczającego krajobrazu, który chcieliśmy wykorzystać możliwie najlepiej. Forma budynków podąża za geometrią terenu, przeszklenia w części dziennej oraz minimalistyczny detal nadają im delikatności.
projektanci zdecydowali się na odwrócenie typowego układu domu jednorodzinnego, umieszczając strefę dzienną na pitęrze
© exexe
Dobrawa: Domy przypominają podhalańskie szałasy, czy zastosowali Państwo również podobną, tradycyjną technikę budowania i materiały?
Ligia: Nawiązaliśmy do architektury szałasów podhalańskich niedosłownie, nadając im nie tylko nową funkcję, ale także współczesne środki wyrazu. Nie byłoby to możliwe bez zastosowania aktualnie dostępnych materiałów i technologii — szklenie refleksyjne o dużych gabarytach, beton wodoszczelny czy lekkie drewno konstrukcyjne. Układ budynków, strome, dwuspadowe połacie oraz zastosowanie jednorodnego deskowania dachów i ścian budynków to ukłon w stronę miejscowej architektury.
tradycyjne deskowania szczytów zastępuje przeszklenie
wiz.: Sebastian Grochowski © exexe
Dobrawa: Jakie wymagania postawił inwestor i czy projektowanie w regionie górskim różni się od realizacji w innych częściach Polski?
Ligia: Wymaganiem inwestora było zaprojektowanie powtarzalnych budynków z przeznaczeniem pod sprzedaż lub wynajem, zorientowanych widokowo na Tatry oraz dostosowanych do trudnej geometrii działki. Wykorzystaliśmy także pomysł inwestora na lokalizację części dziennej na poddaszu.
Projektowanie w różnych regionach Polski każdorazowo mobilizuje nas do zgłębiania tradycji budowlanych regionu. Tworzenie na terenach lub w otulinach parków krajobrazowych zwykle niesie za sobą konieczność dostosowania powstających budynków do miejscowej architektury. Ma to zazwyczaj swoje odzwierciedlenie w kątach nachylenia połaci dachowych, a także stosowaniu lokalnych materiałów, motywów czy kolorystyki. Tereny górskie najczęściej charakteryzuje rzeźba terenu o stromych spadkach, co zmusza do znalezienia sposobu na styk budynku z gruntem. Staramy się, aby nasza architektura była zawsze dostosowana do geometrii działki i naturalnie wpisywała się w zastany krajobraz, a nie odwrotnie, ale także by była odzwierciedleniem czasów, w których żyjemy.
Dobrawa: Dziękuję za rozmowę!
