Główna nagroda w kategorii Liturgical oraz trzecie miejsce w głosowaniu publiczności. Takie trofea zdobyła instalacja artystyczna na poznańskim Ostrowie Tumskim w międzynarodowym konkursie CODAawards. Obiekt upamiętnia palatium Mieszka I i kaplicę jego żony Dobrawy.
O poznańskiej realizacji pisaliśmy już dwukrotnie: rok temu, po oddaniu do użytku i w lipcu, gdy trwało glosowanie publiczności konkursu CODAawards — urządzanym od 2013 roku przez Codawarx, amerykańską organizację promującą i realizującą artystyczne obiekty i koncepty w przestrzeni publicznej. Dyskretna szklana instalacja opatrzona nazwą „Duch Palatium” (The Spirit of Palatium) odwzorowuje obrys murów dwóch bardzo ważnych budowli: wczesnośredniowiecznego palatium książęcego i przyległej kaplicy.
fragment instalacji po północnej stronie kościoła NMP, obrys murów palatium
fot.: Jakub Głaz
Relikty obu obiektów datowane na czasy Mieszka I odkryli w minionych dwóch dekadach poznańscy archeolodzy kierowani przez prof. Hannę Kóčkę-Krenz z UAM. Odkryte fragmenty znajdują się tuż przy gotyckim kościele Najświętszej Marii Panny in Summo na Ostrowie Tumskim. Część dawnych fundamentów znajduje się natomiast pod tą, wybudowaną później — w XIII wieku — świątynią.
szkło nad zakopanym
Po trwających od 2015 roku przymiarkach (w tym próbach eksponowania reliktów pod szkłem lub w specjalnym pawilonie) obrys ukrytych pod ziemią fundamentów palatium i kaplicy zaznaczono ostatecznie niskim (60 cm) murkiem ze szkła artystycznego. Autorem koncepcji jest Pracownia Projektowa J.P. Woźny z Poznania, a za szczegóły dotyczące szkła odpowiadają Tomasz i Konrad Urbanowicz z firmy Archiglass.
grube szkło reliefowe wykonane z unikalnych odlewów (Archiglass)
fot.: Katerina Zisopulu-Bleja
Interesująca reliefowa faktura grubego szkła o unikalnej formie ma przypominać stare, kamienne mury. Górna płaszczyzna instalacji jest gładka, z hartowanych szklanych tafli, z rastrowym nadrukiem odwzorowującym wygląd bocznych ścian i z wkomponowanymi weń napisami przybliżającymi historię miejsca. Podświetlana wieczorami od środka kompozycja w czytelny, ale dyskretny sposób edukuje o odkryciach, a przy okazji nie ingeruje w żaden sposób w cenne (i zakopane ponownie) relikty.
Teraz, dzięki zdobytym nagrodom i towarzyszącej temu promocji, oddziaływanie poznańskiego „Ducha Palatium” może osiągnąć znacznie większy zasięg. Osiemnastoosobowe profesjonalne jury konkursu CODAaward (pełny skład i szczegóły: tutaj) w czerwcu nominowało sto spośród 406 zgłoszonych realizacji z całego świata (poznańska instalacja to jedyna polska praca w konkursie).
czytelnie i bez patosu
Później, pod koniec czerwca, odbyło się głosowanie w internecie (kategoria: People's Choice). I choć „Duch Palatium” osiągnął w nim trzecią pozycję, to jury przyznało mu nagrodę w jednej z dziesięciu kategorii — określonej „liturgical”, co można przetłumaczyć jako „sakralna” (mimo, że obiekt upamiętnia przede wszystkim budowlę o świeckim charakterze).
Na stronie konkursu, przy informacji o nagrodzie, umieszczono opinię Kevina Walza tłumaczącą wybór:
Szklane konstrukcje wyróżniają się delikatną grafiką, imponującą technologią konstrukcyjną i szacunkiem dla architektury, której tajemnice ujawniają.
Osąd brzmi celnie: poznańska instalacja to bowiem przykład formy dyskretnej, wysokiej jakości, a jednocześnie czytelnej dla przeciętnego odbiorcy — jednak bez zbyt daleko idącej dosłowności lub historycznego patosu. Podejście warte naśladowania.
