Kilka pieczeni na jednym ogniu: osiemset mieszkań na wynajem, zagospodarowanie kolejowego terenu ze starą stacją, sensowna lokalizacja i przyzwoity plan osiedla. Tak wyglądają plany inwestycji PFR Nieruchomości na szczecińskich Pomorzanach. Za projekt odpowiada pracownia Fort Polska.
Nowe osiedle ma powstać na południu lewobrzeżnego Szczecina, w dzielnicy Pomorzany, na terenie dawnego dworca kolejowego o tej samej nazwie (pierwotnie Bhf. Pommerensdorf). Stacja, której początki sięgają lat 90. XIX wieku, od wielu dekad jest już nieczynna i zapomniana. Do drugiej wojny światowej odgrywała jednak ważną rolę w rozwijającej się wówczas przemysłowej dzielnicy, obsługując między innymi gazownię i zakłady chemiczne. Pełniła przede wszystkim funkcję towarową, ale obsługiwała również ruch pasażerski. W ostatnich dziesięcioleciach na należącym do PKP terenie działały magazyny i hurtownie, między innymi w ocalałych budynkach dawnej stacji. Znajduje się tu też wartościowa drewniana wiata peronowa.
osiedle przy ul. Starkiewicza, Szczecin Pomorzany, wizualizacja — widok ogólny od strony południowo-wschodniej, w tle, po lewej — park Pomorzański, na pierwszym planie zieleń wzdłuż torów kolejowych
proj.: Fort Polska
mogły być stare lokomotywy
Zapomnianym i porośniętym zielenią obszarem interesowali się w ostatniej dekadzie miłośnicy miasta, proponując umieszczenie tutaj filii szczecińskiego Muzeum Techniki i Komunikacji z ekspozycją starych wagonów i lokomotyw. Były też pomysły budowy przystanku rozwijanej w mieście Szybkiej Kolei Miejskiej i zagospodarowania starych budynków dworca na przestrzeń dla mieszkańców (zachowane obiekty magazynowe oraz wiata są obecnie wpisane do gminnej ewidencji zabytków). Ostatecznie kolejarze weszli w porozumienie z PFR Nieruchomości, który zdecydował o budowie osiedla z mieszkaniami na wynajem komercyjny. To pierwsza tego typu inwestycja Funduszu w Szczecinie — powstać ma tu aż 800 lokali (nie podano o jakich metrażach i układach pomieszczeń).
osiedle przy ul. Starkiewicza, Szczecin Pomorzany, wizualizacja — widok od południa z ul. Starkiewicza
proj.: Fort Polska
Osiedle zajmie zbliżony do trójkąta obszar o powierzchni 6 ha między ulicą Starkiewicza a torami kolejowymi prowadzącymi na zachód oraz południe. Obok znajduje się obszerny Park Pomorzański im. gen. Dowbór-Muśnickiego. Do centrum są niecałe trzy kilometry, w pobliżu przebiega linia tramwajowa. Lokalizacja jest zatem sensowna. A jak prezentuje się projekt? Architekci z pracowni Fort Polska przewidzieli jedenaście sześciokondygnacyjnych bloków. Ich układ podporządkowali centralnej przestrzeni, w której znajdują się budynek dawnej stacji oraz wiata peronowa. Anita Banaś, architektka z Fort Polska informuje, że powstanie w tym miejscu
plac stanowiący przedpole przed głównym budynkiem zabytkowym, podkreślający jego rangę i wyjątkowość. Przestrzeń ta będzie pełnić zarówno funkcję reprezentacyjną, jak i wypoczynkową. Formy powstałych wnętrz na osiedlu pozwalają na różnorodną aktywność społeczną.
osiedle przy ul. Starkiewicza, Szczecin Pomorzany, wizualizacja — centralna przestrzeń osiedla z budynkiem starego dworca
proj.: Fort Polska
nietuzinkowa architektura? przesada!
Kompozycja osiedla nie jest zatem monotonna. Od południa, przy obsługującej osiedle ulicy Starkiewicza, budynki staną przede wszystkim w układzie grzebieniowym, co — po pierwsze — stworzy kilka komunikacyjnych i optycznych „korytarzy” naprowadzających na budynek stacji, a po drugie — zapewni lepsze doświetlenie mieszkań (usytuowanie bloków mniej więcej na osi północ-południe). Sensownie wyglądają też odległości między blokami oraz przestrzenie przeznaczone na zieleń i dla pieszych (ruch kołowy na powierzchni jest, na szczęście, dość mocno zredukowany) Gęściej i mniej atrakcyjnie robi się jedynie we wschodniej części obszaru.
Forma bloków jest prosta, bez pretensji do oryginalności, wbrew niepotrzebnemu komunikatowi inwestora wspominającemu o „nietuzinkowej architekturze”. Nie jest to zresztą zarzut. Proste bryły o zróżnicowanej długości wielkości i układzie, z elewacjami ożywionymi płycinami w odcieniach szarości lub ceglastej czerwieni prezentują się na wizualizacjach poprawnie. W każdym razie na pewno ciekawiej niż opisywana przez nas trwająca już inwestycja PFR Nieruchomości (Fundusz Mieszkań na Wynajem) przy ul. Śniadeckich w Poznaniu.
osiedle przy ul. Starkiewicza, Szczecin Pomorzany, wizualizacja — północna część osiedla — widok z przydomowego ogródka w stronę dawnej stacji
proj.: Fort Polska
Interesującym zabiegiem jest też nadanie blokom czerwonej barwy w pobliżu zabytkowych ceglanych zabudowań. Martwi natomiast — wpisujące się w szkodliwą modę — stosowanie licznych pojedynczych portfenetrów. Co prawda nie znamy układów mieszkań, ale doświadczenie podpowiada, że ten rodzaj okien, pogarszających ustawność i doświetlenie małych pokojów, wynika przede wszystkim z chęci ożywienia rysunku elewacji.
Wojciech Caruk, prezes PFR Nieruchomości komentuje plany:
Obecność na tym terenie obiektów zabytkowych to z jednej strony duże wyzwanie, ale z drugiej ogromna szansa na stworzenie przestrzeni miastotwórczej z miksem funkcji, w której będzie można nie tylko mieszkać, ale także zjeść, zrobić zakupy i odpocząć.
Kiedy realizacja inwestycji, która dołączy do budowanych lub istniejących realizacji PFR Nieruchomości w 30 miastach Polski? Inwestor zapowiada start prac dopiero w 2025 roku. Brakuje informacji o planowanej dacie zakończenia budowy. Pozostaje mieć nadzieję, że osiedle powstanie w całości, łącznie z planowanymi i chwalonymi przez prezesa funkcjami usługowymi i rekreacyjnymi, dzięki którym nie będzie to mieszkaniowa monokultura.
