Praca zgłoszona na konkurs
„Najlepszy Dyplom Architektura”
Celem pracy było zdefiniowanie uniwersalnych cech tradycyjnej architektury japońskiej, które stanowią o jej pięknie i wyjątkowości oraz zaprezentowanie sposobów implementacji tych wartości podczas współczesnych procesów projektowych. Posłużył temu przykład projektu koncepcyjnego Muzeum Sztuki i Kultury Japońskiej w Warszawie.
aksonometria
© Julia Szafrańska
Ze względu na lokalizację obiektu część projektowa nie dążyła do odtwarzania historycznych elementów, w wyniku czego powstałby „japoński budynek”. Istotą zadania projektowego było natomiast zrozumienie właściwości występujących w tradycyjnym budownictwie japońskim oraz ich interpretacja odpowiadająca na uwarunkowania wybranego fragmentu krajobrazu warszawskiego. Współczesny światowy standard projektowania kładący nacisk na kontekst jest spójny z odwiecznymi zasadami kształtowania japońskiej architektury, które naturalnie wciąż są niezwykle istotne dla architektów tamtejszego pochodzenia. Dlatego też jednym z nadrzędnych aspektów części projektowej była analiza i dostosowanie się do kontekstu poprzez połączenie japońskiej filozofii kształtowania przestrzeni z polskimi realiami środowiskowymi i kulturowymi.
schematy kształtowania bryły
© Julia Szafrańska
Analiza historii japońskiej architektury oraz towarzyszących jej prądów filozoficznych pozwoliła wyłonić następujące wartości oraz cechy fizyczne, które stanowią o uniwersalnym pięknie przestrzennych aranżacji Kraju Kwitnącej Wiśni: dążenie do jak najmniejszej ingerencji w środowisko naturalne poprzez opisane środki, na przykład asymetrię czy stosowanie lokalnych materiałów i zachowywanie ich szczerości, dążenie do zachowania spójności przestrzeni, lekkość formy osiągnięta dzięki zastosowaniu delikatnej konstrukcji szkieletowej oraz oderwaniu podłogi budynku lub jego części od poziomu terenu, modułowość.
przekroje całościowe
© Julia Szafrańska
Celem projektu było sprawienie, by budynek muzeum spełniał jak najwięcej z powyższych punktów, ze szczególnym uwzględnieniem modułowości. Cecha ta została uwydatniona poprzez opracowanie podstawowej jednostki budynku, zwanej dalej „modułem”, oraz przestrzenne wydzielenie go, co sprawiło, że stał się on wyraźnie czytelny. Rzut modułu nawiązuje do układu mat tatami w pawilonie chashitsu „4,5”, a jego wymiary są wielokrotnością jednostki ken. Każdy z modułów stanowi oddzielny blok funkcjonalny, może to być jedno obszerne pomieszczenie bądź zespół mniejszych pomieszczeń należących do tej samej kategorii, jak blok kawiarniany czy blok pomieszczeń technicznych.
rzut
© Julia Szafrańska
W zależności od zapotrzebowania na powierzchnię danych kategorii funkcjonalnych, każdej z nich przypisano odpowiednią liczbę modułów, a następnie ułożono grupami. Dziedzińce, których wymiary powielają ustalony moduł, wprowadzają do wnętrza elementy zewnętrznego krajobrazu, dzięki czemu zostaje zachowana spójność przestrzeni. Odseparowane moduły scala stropodach z wysuniętym okapem oraz podłoga, której dłuższe krawędzie zostały przedłużone na kształt engawy — werandy.
plansza techniczna
© Julia Szafrańska
Zarówno układ budynku, jak i jego kubatura zostały ukształtowane w ścisłej relacji z lokalnym krajobrazem. Po pierwsze, usytuowanie muzeum na działce uzależnione jest od Wisły w taki sposób, że dłuższe krawędzie prostokątnego rzutu budynku są równoległe do linii brzegowej. Bardzo istotnym czynnikiem była także topografia działki. Jej teren opada delikatnie w stronę mostu Łazienkowskiego, choć spadek ten wydaje się nieznaczny, różnica wzniesienia między południową a północną granicą działki wynosi niemal 2 metry. Topografia odegrała kluczową rolę przy wyznaczaniu strefy wejściowej oraz połączonej z nią strefy wystawienniczej.
wizualizacja wnętrza
© Julia Szafrańska
Główne wejście i część reprezentacyjna zostały zlokalizowane w strefie działki o największym wzniesieniu, tak by odwiedzający mieli swobodny dostęp do budynku z poziomu terenu. Przy strefie wejściowej, w miejscu z najlepszym widokiem na Wisłę zlokalizowano kawiarnię — może ona stanowić zwieńczenie trasy zwiedzania, bądź też, dzięki połączeniu z podłożem i dodatkowym wejściom, niezależny punkt gastronomiczny. Wraz ze spadkiem terenu zostaje odsłonięta palowa konstrukcja posadowienia budynku, a podłoga odrywa się od poziomu gruntu, co dodaje bryle lekkości.
wizualizacja wnętrza
© Julia Szafrańska
Julia SZAFRAŃSKA
Ilustracje: © Autorka
