Adam Grudzień i Iga Jagodzińska podjęli próbę rozwiązania problemu zanikania cech szczególnych i regionalnych w architekturze XXI wieku. Celem ich projektu było stworzenie miejsca, ukształtowanego na postawie tradycyjnej formy i zapewniającego warunki do rozpowszechniania wiedzy na temat architektury wernakularnej oraz rzemiosła ludowego. Aby tego dokonać, napisali specjalny program oparty o algorytmiczną analizę danych.
Projekt powstał jako praca dyplomowa na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej pod kierunkiem dr Agnieszki Błażko. Autorzy przeciwstawili dwa modele projektowania — tradycyjne i generatywne. Przeprowadzając analizę na podstawie regionalnej zabudowy wojwództwa pomorskiego, stworzyli propozycję kompleksu budynków tworzących osadę rzemieślniczą we Wdzydzach Kiszewskich. Powstała spójna z otoczeniem koncepcja, bazującą na lokalnie występujących materiałach oraz koncentrująca się na minimalizowaniu wpływu na środowisko naturalne.
projektowane budynki tworzą osadę rzemieślniczą
© Adam Grudzień, Iga Jagodzińska
programowanie a architektura
Adam Grudzień i Iga Jagodzińska zaproponowali założenie składające się z obiektów o funkcjach: hotelowej, rekreacyjnej, konferencyjnej, wystawienniczej oraz warsztatowej. Budynki te są połączone z trzema obiektami mieszkalnymi, których rzuty zostały wygenerowane przez autorski program.
Jak twierdzą autorzy:
Programowanie, jako rozwiązanie interdyscyplinarne, tworzy połączenie wielu tematów, które umożliwia wykorzystanie komputerów i ich mocy obliczeniowej, do rozwiązania złożonych problemów. Podstawową funkcją programowania, jest ułatwienie ludziom wykonania procesów powtarzalnych lub ich całkowite zastąpienie pracą maszyn. Główną korzyścią wynikającą z takiego podejścia, jest oszczędność czasu, który można przeznaczyć na część twórczą zadania. Również w architekturze istnieje możliwość wykorzystania programowania, jako narzędzia pomocniczego przy poszukiwaniu odpowiedzi na zastany problem przestrzenny. W przedstawionym podejściu generatywnym powszechnie rozumiana tożsamość ograniczona została do wartości wektorowych, bez kontekstu historii danego obszaru i walorów estetycznych, stanowiących podstawy humanistycznego poglądu na otaczającą rzeczywistość.
autorzy napisali specjalny program do analizy
© Adam Grudzień, Iga Jagodzińska
nowoczesna analiza tradycji
Kompozycja rozmieszczenia na działce i rozwiązania funkcjonalne głównych budynków zostały zaproponowane na podstawie komputerowej, urbanistycznej analizy okolicznej zabudowy zagrodowej. W przeciwieństwie do metody tradycyjnej, analiza układu ruralistycznego oparta była na automatycznym znajdywaniu relacji między blokami zabudowy. Obserwacji poddane zostały kierunki kalenic dachów istniejących budynków. Aby odnaleźć połaczenia między budynkami autorzy zastosowali algorytm uczenia maszynowego.
tradycyjnym budulcem na terenie Kaszub jest drewno
© Adam Grudzień, Iga Jagodzińska
W przeciwieństwie do zadania lokalizowania budynków, przy generowaniu układów funkcjonalnych nie było możliwości wykorzystania istniejącej bazy danych, dlatego przy kreowaniu układów funkcjonalnych architekci zastosowali podejście generatywne. Następnie wymiary budynków zostały dobrane tak, by reprezentować trzy wielkości domów, nawiązujących do proporcji tradycyjnej chaty kaszubskiej. Po określeniu relacji między przestrzeniami w obiekcie możliwe było przystąpienie do wyboru algorytmu optymalizacyjnego Metropolisa. Zasada działania tego narzędzia bazuje na porównaniu kolejnych stanów całego układu z aktualnym, po czym następuje wybór rozwiązania bliższego optymalnemu. Mając zdefiniowane modyfikacje całego układu, architekci wygenerowali rozmieszczenia pomieszczeń.
Tradycyjnym budulcem na terenie całych Kaszub jest drewno, dlatego również naziemna konstrukcja budynków głównych oraz poszycie ich dachów wykonana jest z tego materiału. Negatywny wpływ budynków na środowisko został zminimalizowany poprzez wprowadzenie świetlików o trzech funkcjach, zależnych od sezonu. Zastosowanie lokalnych materiałów ograniczyło zanieczyszczenia związane z dalekim transportem.
budynki mieszkalne
© Adam Grudzień, Iga Jagodzińska
człowiek i maszyna
Jak o rezultatach mówią Adam Grudzień i Iga Jagodzińska:
W efekcie zarówno w przypadku projektowania cyfrowego, jak i tradycyjnego powstały obiekty szanujące wszelkie znamiona regionalne. Jednak końcowy efekt osiągnięto poprzez ingerencję człowieka w ostateczną formę budynku generowanego — jego bryłę nawiązującą do tradycyjnej zabudowy czy konstrukcję drewnianą. Pokazuje to, jak wiele człowiek i jego twórcze podejście oraz analiza subtelnych znaków, wnosi do rozwoju architektury, ale również przedstawia możliwości płynące ze współpracy z maszyną.
Projekt znalazł się w finale tegorocznej edycji Nagrody im. Zbyszka Zawistowskiego „Dyplom Roku”, której rezultaty zostaną ogłoszone w październiku. Oprócz tej pracy do nagrody zostali nominowani m.in.: Konrad Lepak z projektem hotelu nad Zalewem Solińskim, Iga Ostrowska autorka projektu zabudowy wspólnotowej, Martyna Mazurek autorka obrotowego wieżowca oraz Adriana Sowa z projektem Herbarium.
oprac.: Dobrawa Bies
ilustracje dzięki uprzejmości Adama Grudnia i Igi Jagodzińskiej
