Jan Momot i Mateusz Płudowski. Zwycieski projekt „Circadian Retreat House in Bieszczady”

PLEA

Stowarzyszenie PLEA (Passive and Low Energy Architecture) to organizacja zajmująca się tematami skupionymi wokół zrównoważonej architektury i urbanistyki. Jego działalność obejmuje coroczne międzynarodowe konferencje, warsztaty oraz publikacje przyciągające uwagę profesjonalistów, naukowców i studentów z ponad czterdziestu krajów. Organizacja ta zrzesza kilka tysięcy osób, pracujących w różnych dziedzinach związanych z architekturą i planowaniem miejskim.

PLEA koncentruje się na promowaniu architektury pasywnej i niskoenergetycznej, rozwijając, dokumentując i rozpowszechniając zasady projektowania bioklimatycznego. Ponadto organizacja ta promuje wykorzystanie naturalnych i innowacyjnych technik w zrównoważonym projektowaniu architektonicznym i urbanistycznym.

konkurs

Konkurs Sustainability & Resilience Student Design Competition 2024 jest częścią 37. konferencji PLEA, która odbędzie się w dniach 25-28 czerwca 2024 roku na Politechnice Wrocławskiej. Studenci zgłaszali innowacyjne propozycje promujące zrównoważone projektowanie. Ze względu na międzynarodowy charakter zarówno konferencji, jak i konkursu lokalizacja zgłoszonego projektu była dowolna. Organizatorom zależało na tym, by miejsca wybrane przez uczestników spełniały założenia konkursowe.

Kategoria Scale of definition — a building or an enclosed public space zakładała stworzenie projektu budynku lub przestrzeni publicznej bardziej zrównoważonej i odpornej na zmiany klimatyczne. Chodziło o pomysły funkcjonalne, zawierające technologiczne innowacje wykorzystujące elementy zrównoważonego rozwoju oraz współgrające z tkanką miejską.

analiza natężenia światła

„Circadian Retreat House in Bieszczady”

Uczestnicy konkursu mogli wybrać dowolny budynek lub skoncentrować się na otwartych przestrzeniach publicznych, takich jak osiedla, ogródki działkowe czy place zabaw. Istotne było to, by skupić się na rozwiązaniach sprzyjających ochronie klimatu.

Gdańscy studenci stworzyli projekt, zrealizowany w ramach przedmiotu obieralnego „Daylight in Architecture” pod kierunkiem dr Natalii Sokół. Bazowali na dogłębnej analizie oświetlenia w celu zminimalizowania zużycia sztucznego światła i poprawy naturalnych rytmów okołodobowych. Koncept ten został umiejscowiony w najbardziej ciemnym i najmniej „zanieczyszczonym” światłem miejscu w Polsce — Bieszczadach.

analizy porównawcze

Dzięki strategicznemu rozmieszczeniu okien i otworów kontrolujących dopływ światła do wnętrza budynku studentom udało się stworzyć projekt zapewniający optymalne warunki dla użytkowników w zależności od pory dnia i niezależnie od pory roku. Odpowiednio dostosowane oświetlenie naturalne wpływa korzystnie na komfort mieszkańców oraz zapewnia energooszczędne rozwiązania w ramach zrównoważonej architektury.

cele projektu

Projekt miał na celu transformację istniejącego budynku w dom cyrkadiański poprzez strategiczne wykorzystanie narzędzi analizy oświetlenia dziennego do rozmieszczenia okien poziomych i świetlików. Skoncentrowano się na wzmocnieniu naturalnie występujących cykli cyrkadiańskich, co może przyczynić się do poprawy samopoczucia użytkowników oraz uczynić budynek bardziej odpornym na zmiany klimatyczne. Dodatkowo zapewniona zostaje możliwość obserwacji gwiazd, a znaczne ograniczenie używania sztucznego światła będzie sprzyjać zrównoważonemu korzystaniu z zasobów energetycznych.

diagram cyrkadiański

rytm domowy użytkowników

Dla autorów zwycięskiego pomysłu najważniejszym aspektem stała się troska o rytm dobowy użytkowników. Rytm dobowy, będący naturalną oscylacją w funkcjach organizmu, odgrywa kluczową rolę w regulacji wydzielania hormonów oraz modulowaniu zmian w temperaturze ciała i ciśnieniu krwi, co wpływa na czujność i ogólne samopoczucie w ciągu dnia. Kontrolowany głównie przez ilość światła dziennego, rytm dobowy jest integralną częścią ludzkiego istnienia. Unikanie sztucznego światła w nocy i korzystanie z naturalnego światła w ciągu dnia może być postrzegane jako prosty i skuteczny środek niefarmakologiczny wspierający ogólny stan zdrowia psychicznego.

implementacje

Studenci zaprezentowali innowacyjne podejście do wykorzystania światła naturalnego, podkreślając znaczenie nowoczesnej architektury w kreowaniu zrównoważonego środowiska do życia. Ich pomysł może stać się inspiracją do poszukiwania nowych rozwiązań w dziedzinie projektowania, pozostających w harmonii z naturą.