Praca zgłoszona na konkurs
„Najlepszy Dyplom Architektura”
Celem pracy jest nakreślenie strategii ponownego wykorzystania w architekturze jako kluczowego kroku w redukcji negatywnego wpływu budownictwa na środowisko. Projekt wprowadza ideę gospodarki cyrkularnej na przykładzie adaptacji zespołu biurowców na cele mieszkaniowe.
Z danych Eurostatu wynika, że aż 1/3 odpadów stałych w Europie pochodzi z budów i wyburzeń. Dodatkowo, w wyniku tych procesów generowane jest 11 procent emisji gazów cieplarnianych. Redukcja emisji i zużycia surowców nieodnawialnych jest kluczowym wyzwaniem projektowym XXI wieku. Teoria trzech R — reduce, reuse, recycle (z ang. ograniczaj, używaj ponownie, przetwarzaj) — wyznacza kolejność działań zmierzających do osiągnięcia celów klimatycznych. W warunkach globalnego popytu mieszkaniowego i dynamicznie rozwijających się miast ponowne wykorzystanie jest najbardziej wykonalną strategią ich realizacji.
stan istniejący
© Michał Deja
Podstawową przyczyną wyburzeń jest rozdźwięk między dynamicznie zmieniającymi się potrzebami ludzi a statyczną i trwałą odpowiedzią, którą daje architektura. W kontrze, paradygmat projektowania cyrkularnego traktuje budynek nie jako materialny artefakt, ale zespół funkcji odpowiadających na aktualne potrzeby społeczne. Jako niematerialny, obiekt jest jedynie przystankiem na drodze komponentów budowlanych, które mogą być ponownie wykorzystywane, aż do granicy trwałości materiałów, z których zostały wykonane. Rozprzęganie materii i jej aktualnego wykorzystania sprawia, że ciągła adaptacja nie jest celem samym w sobie, ale produktem ubocznym cyrkularnego gospodarowania architekturą.
aksonometrie, wyburzenia i projekt
© Michał Deja
Na potrzeby zastosowania strategii projektowania cyrkularnego autor wybrał zespół opuszczonych budynków biurowych z lat 80. XX wieku znajdujący się w Mediolanie. Lokalny deweloper podjął się zadania adaptacji budynków na funkcję mieszkaniową, odsuwając ryzyko ich wyburzenia. Sytuacja jest idealnym przyczynkiem do realizacji scenariusza ponownego wykorzystania z uwzględnieniem cyklu życia budynku w przyszłości.
rzuty
© Michał Deja
Strategia projektowa opiera się na maksymalnym wykorzystaniu struktury istniejącej, użyciu elementów pochodzących z pobliskich rozbiórek oraz zaprojektowaniu nowych elementów tak, aby ułatwić ich demontaż i przyszłe wykorzystanie. Zwłaszcza użycie istniejącej konstrukcji pozwoli zaoszczędzić niemal 10 tysięcy metrów sześciennych żelbetu. Aby skompensować związany z nim dwutlenek węgla, potrzeba byłoby pracy 1500 drzew przez okres stu lat. Architektonicznie problem przekształcenia biurowca na mieszkania został rozwiązany przez wprowadzenie nowej komunikacji umożliwiającej dojście do mieszkań w trzech typologiach: klatkowej, galeriowej i szeregowej; ograniczenie głębokości traktu na rzecz tradycyjnych dla Mediolanu galerii; wprowadzenie półprywatnej przestrzeni zewnętrznej w postaci balkonów i ogrodów zimowych na galeriach.
wizualizacja
© Michał Deja
Charakterystyczne klatki schodowe w formie żelbetowych wież, przywodzące na myśl późny brutalizm, zostały zachowane, co podkreśla rolę adaptacji w nadawaniu budynkom indywidualnego stylu pozwalającego mieszkańcom identyfikować się z ich miejscem zamieszkania.
Jeden z istniejących pawilonów przekształcono w supermarket, zasila on pompę ciepła ogrzewającą mieszkania. Drugi częściowo rozebrano, a jego słupy posłużyły do stworzenia kwietników, w których mieszkańcy będą mogli sadzić rośliny. Więcej przestrzeni wspólnych zaproponowano w parterze, na dachach zielonych oraz zadaszonych tarasach.
wizualizacja
© Michał Deja
Efektem działań projektowych jest osiedle, które nie tylko zapewni wysoką jakość życia teraz, ale umożliwi zachowanie środowiska w stanie, który pozwoli na nią w przyszłości.
Michał DEJA
Ilustracje: © Autor
