NOWOŚĆ! Prawo w architekturze – przystępnie na portalu A&B

Złote kamienice w Gdańsku do rozbiórki. Miasto narzuciło konkurs

19 lutego '25

Charakterystyczne złote kamienice przy ul. Długie Ogrody w centrum Gdańska zostaną rozebrane. W ich miejsce powstanie nowa zabudowa mieszkaniowo-usługowa. Projekt prezentowany wcześniej przez inwestora, firmę Alides, wywoływał dyskusje. W nowym planie miejscowym zapisano wymóg przeprowadzenia konkursu architektoniczno-urbanistycznego, choć taki zapis to w Gdańsku rzadkość.

złote kamienice
– gdański skarb z lat 90. XX wieku

Budowę charakterystycznych złotych kamienic przy ul. Długie Ogrody w Gdańsku zakończono pod koniec lat 90. Złożony z pięciu połączonych budynków kompleks biurowy z usługami w parterach zaprojektował ceniony gdański architekt Stanisław Michel, autor projektów odbudowy ponad stu gdańskich kamienic. Postmodernistyczna zabudowa, wyróżniająca się złotymi przeszkleniami i wieżyczkami, zasłynęła z tego, że to tu swoją siedzibę miała firma Amber Gold. Choć budynek wywołuje wśród mieszkańców raczej negatywne odczucia, nie można odmówić mu tego, że jest cennym przykładem zabudowy z lat 90. XX wieku. 

nowy budynek w miejscu złotych kamienic

Jednak złote kamienice — to już przesądzone — znikną z krajobrazu Śródmieścia. Pod koniec stycznia tego roku miejscy radni przegłosowali dla działki nowy plan zagospodarowania przestrzennego, a właściciel budynku — firma Alides Polska, ta sama, która planuje w Gdańsku wielki projekt zagospodarowania terenu dawnej Stoczni Cesarskiej, od kilku lat snuje plany budowy nowego obiektu. Nowy plan oprócz usług (jak do tej pory) dopuszcza zabudowę mieszkaniową.

Zmiana przeznaczenia terenu z funkcji usługowej na funkcję mieszkaniowo-usługową pozwoli na lepsze dostosowanie przyszłej zabudowy do kontekstu miejsca

— czytamy w uchwale.


W ubiegłym roku światło dzienne ujrzał projekt nowej zabudowy (inwestor zlecił prace pracowni Roark Studio). Wizja nie zyskała aprobaty Komisji Zagospodarowania Przestrzennego, krytycznie wypowiadał się o niej także Piotr Lorens, Architekt Miasta Gdańska. Firma Alides proponowała wówczas, aby Miasto dopuściło zabudowę od 20 do 23 metrów z 26-metrową dominantą. Dla porównania: złote kamienice w najwyższej część mają dziś blisko 21 metrów bez iglic (około 22,5 metrów po ich wliczeniu).

Ten projekt nie jest już aktualny. Plansza prezentowana przez inwestora radnym w 2024 r podczas Miejskiej Komisji Zagospodarowania Przestrzennego

Ten projekt nie jest już aktualny. Plansza prezentowana przez inwestora radnym w 2024 r podczas Miejskiej Komisji Zagospodarowania Przestrzennego

fot.: Przemysław Majewski, Radny Miasta Gdańska

Dziś projekt prezentowany przez inwestora nie jest już aktualny — i to nie tylko ze względu na parametry, które uchwalili radni — zgodnie z nowym planem wysokość zabudowy nie może być wyższa niż 21 m. Miasto w planie wpisało też, że realizacja zabudowy ma się odbyć się „po uprzednio przeprowadzonym konkursie architektoniczno-urbanistycznym”.

konkurs w planie

Miasto wpisało w planie miejscowym wymóg organizacji konkursu. Dopiero zaczynamy myśleć o jego organizacji.

— przyznaje Luiza Grunwald
z Alides Polska

Zawarcie wymogu konkursu w planie miejscowym to w Gdańsku rzadkość. Do tej pory Miasto, nie korzystało z tego zapisu, także dlatego, że istnieją wątpliwości czy takie zapisy są prawnie dozwolone. Mimo to wymóg konkursu swego czasu ochoczo wpisywali planiści na przykład w Gdyni — w planach dot. najbardziej atrakcyjnych terenów tzw. Śródmieścia Morskiego. Tam inwestorzy respektują ten zapis — choć w praktyce są to zazwyczaj konkursy zamknięte z udziałem zaproszonych przez nich pracowni.

Zdecydowaliśmy się na zapis o konkursie, bo to prestiżowe miejsce, na przedłużeniu Drogi Królewskiej. Nowy plan zagospodarowania daje szansę na zmianę tej ważnej przestrzeni.

— wyjaśnia w rozmowie z AiB Edyta Damszel-Turek,
dyrektorka Biura Rozwoju Gdańska


Co istotne, oprócz „złotych kamienic” wyburzone mają być także historyzujące — mniej kontrowersyjne -— kamienice przy ul. Szopy, które stanowią część kompleksu.

Kamienice przy ul. Szopy

Kamienice przy ul. Szopy

Google Street View

Kompleks nie zostanie rozebrany od razu. Złote kamienice dalej funkcjonują jako obiekt biurowy i usługowy, mamy podpisane umowy z najemcami. Wyburzenie planowane jest w perspektywie 2–3 lat, a sama budowa nowego budynku potrwa około dwóch lat. Przygotowania do inwestycji są na bardzo wstępnym etapie.

— zastrzega Luiza Grunwald
z Alides Polska


To niejedyna zmiana planowana na Długich Ogrodach. W ubiegłym roku Miasto ogłosiło realizacyjny konkurs na opracowanie koncepcji zagospodarowania ul. Długie Ogrody, jako przedłużenia Traktu Królewskiego, z odtworzeniem alei drzew. Rewitalizacja obejmie teren o powierzchni blisko 2,7 ha od Mostu Stągiewnego, do estakady w ciągu ul. Elbląskiej. Zdominowana przez auta ulica zyska przede wszystkim więcej zieleni dzięki ograniczeniu miejsc postojowych.

Ewa Karendys

Głos został już oddany

E-DODATEK - Produkty dla Przemysłu - rozwiązania i technologie 2025
PORTA PRO – strefa architekta
DACHRYNNA - zintegrowany system dachowo-rynnowy 2w1
INSPIRACJE