Koniec grudnia bogaty jest w rozstrzygnięcia konkursów architektonicznych. W poniedziałek na konferencji w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku poznaliśmy wyniki konkursu na opracowanie koncepcji urbanistyczno-architektonicznej cmentarza wojskowego Żołnierzy Wojska Polskiego na Westerplatte. Spośród zgłoszonych 27 projektów, jury przyznało 3 nagrody i aż 7 wyróżnień.
Celem konkursu było wyłonienie najkorzystniejszej pracy stanowiącej koncepcję cmentarza Żołnierzy Wojska Polskiego na Westerplatte, która w sposób odpowiedni dla rangi historycznej i kulturowej tego miejsca upamiętni poległych żołnierzy Wojska Polskiego, a jednocześnie będzie stanowić podstawę do opracowania pełnej dokumentacji umożliwiającej realizację inwestycji. Celem wyłonionej koncepcji powinno być stworzenie miejsca pamięci, interakcji społecznej, kultury, edukacji patriotycznej i historycznej oraz przestrzeni, w której będą się odbywać uroczystości państwowe, religijne, a także wojskowe.
ogłoszenie wyników konkursu
© Muzeum II Wojny Światowej
Do konkursu zgłoszono 27 projektów, które zostały poddane weryfikacji, a następnie ocenie, przez Sąd Konkursowy w składzie: dr hab. Bolesław Stelmach (dyrektor NIAiU, przewodniczący sądu konkursowego), Paweł Wład. Kowalski (Prezes Zarządu Oddziału Wybrzeże SARP, sędzia referent), Wojciech Augustyniak (SARP Oddział Wybrzeże w Gdańsku), dr Izabela Burda (Politechnika Gdańska), dr hab. Agnieszka Gębczyńska-Janowicz (Politechnika Gdańska), Oskar Grąbczewski (OVO Grąbczewscy Architekci), dr Janusz Janowski (Prezes ZPAP), prof. Stanisław Radwański (rzeźbiarz), Igor Strzok (Pomorski Wojewódzki Konserwator Zabytków), prof. Lech Tempczyk (UTP w Bydgoszczy), prof. Stanisław Fiszer (Fiszer Atelier 41), Witold Zandfos, Marta Sękulska-Wrońska (Prezes Zarządu SARP Warszawa), dr hab. Jan Sikora (ASP Gdańsk), Andrzej M. Chołdzyński (AMC-ANDRZEJ M. CHOŁDZYŃSKI) oraz kapitułę honorową.
Wyniki zostały ogłoszone na konferencji 21 grudnia br. roku w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.
Jak powiedział przewodniczący Sądu Konkursowego dr hab. Bolesław Stelmach:
Konkurs był bardzo trudny. Należało z jednej strony zaprojektować kameralny cmentarz dla bohaterów dramatycznych wydarzeń na Westerplatte, a z drugiej znaleźć formę ponadczasowego, uniwersalnego upamiętnienia, które uszanuje kruche, autentyczne świadectwa historii: krajobraz, ukształtowanie terenu, ruiny, leje po bombach. Nadesłane prace należy ocenić jako dobre lub bardzo dobre.
I nagroda
Sąd Konkursowy zadecydował, że I nagrodę otrzyma projekt autorstwa NM architekci Tomasz Marciniewicz, Zuzanna Szpocińska, Jerzy Grochulski (zespół autorski w składzie: Tomasz Marciniewicz, Zuzanna Szpocińska, Jerzy Grochulski, Karolina Kayzer).
Praca minimalnymi środkami wyrazu organizuje przestrzeń cmentarza jako współczesną propozycję klasycznych symboli. Ponadczasowa, absolutna forma zamyka drogę przez las Westerplatte, a stalle — miejsca pochówków, stojące wokół krzyża, symbolicznie się z nim jednoczą. Minimalne środki wyrazu zaproponowane w pracy pozwalają przemówić krajobrazowi, niebu, drzewom, łące, które są najważniejszym nośnikiem pamięci dramatu, który rozegrał się na Westerplatte. Dostosowanie uniwersalnego, geometrycznego archetypu, który czerpie z antycznej, potem renesansowej, a także współczesnej symboliki, do tego krajobrazu pozwoli na zaistnienie miejsca. Odkształcenie geometrii, które będzie wynikiem uformowania terenu, uwzględnienia istniejących drzew, spowoduje stopienie ponadczasowego symbolu z przestrzenią ukształtowaną przez historię — uzasadnił wybór Sąd Konkursowy.
I nagroda, proj.: NM architekci — Tomasz Marciniewicz, Zuzanna Szpocińska, Jerzy Grochulski Karolina Kayzer
© NM architekci — Tomasz Marciniewicz, Zuzanna Szpocińska, Jerzy Grochulski Karolina Kayzer
Jak powiedział dr Karol Nawrocki, dyrektor Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku:
Cieszę się z faktu, że ta koncepcja wpisała się w nasze oczekiwania [...]. Dla nas niezwykle istotne było to, aby cmentarz został dostrzeżony jako część Muzeum Westerplatte i Wojny 1939, aby wpisał się w założenia programowe całej memoratywnej, muzeologicznej koncepcji. Tak się stało i to budzi wielką radość. Bardzo zależało nam także na tym, aby Westerplatte — miejsce, które niestety zostało przygniecione współczesnością PRL-u, industrialną współczesnością lat dziewięćdziesiątych i dwutysięcznych, które zatraciło swoją historyczność oraz krajobraz przestrzenny niosący ze sobą wielką symbolikę — nie przygnieść kolejną koncepcją, monumentalną koncepcją cmentarza [...].
I nagroda, proj.: NM architekci — Tomasz Marciniewicz, Zuzanna Szpocińska, Jerzy Grochulski Karolina Kayzer
© NM architekci — Tomasz Marciniewicz, Zuzanna Szpocińska, Jerzy Grochulski Karolina Kayzer
Zwycięski zespół autorski zostanie zaproszony do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki na szczegółowe opracowanie dokumentacji projektowej umożliwiającej inwestycję.
II nagroda
Zespół w składzie: Piotr Pasierbiński i Duc Ngo (Japonia) otrzymał II nagrodę. Sąd Konkursowy docenił symboliczność przekazu oraz ideową czytelność upamiętnienia poległych Żołnierzy.
II nagroda, proj.: Piotr Pasierbiński, Duc Ngo
© Piotr Pasierbiński, Duc Ngo
Autorzy pracy stworzyli oryginalną narrację przestrzeni, w której punktem kulminacyjnym uczyniono wydzielone oderwanym od ziemi murem wnętrze kontemplacyjne, przyjmujące formę zamkniętego ogrodu. Takie rozwiązanie pozwala uzyskać efekt stopniowego budowania nastroju. Cenne wydaje się stworzenie możliwości chwilowej izolacji i kontemplacji w miejscu usytuowania nagrobków. Budzi to jednak wątpliwości z uwagi na wprowadzenie obiektu betonowego w naturalny krajobraz pola bitewnego [...].
II nagroda, proj.: Piotr Pasierbiński, Duc Ngo
© Piotr Pasierbiński, Duc Ngo
III nagroda
Zespół projektowy w składzie: Andrzej Sołyga, Marek Kuciński, Paweł Mysera otrzymał III nagrodę za realizację idei konkursu, w tym symboliczność przekazu i czytelność ideową.
III nagroda, proj.: Andrzej Sołyga, Marek Kuciński, Paweł Mysera
© Andrzej Sołyga, Marek Kuciński, Paweł Mysera
Zaproponowany przez autorów „Las krzyży” w lesie Westerplatte ma oczywisty i uniwersalny wymiar symboliczny. Geometria i proporcje elementów projektu pozwalają na właściwy odbiór tego wyjątkowo lapidarnego i mocnego symbolu — czytamy w uzasadnieniu jury.
Na kolejnej stronie prezentujemy wyróźnione prace.
