Na koniec 2022 roku planowano udostępnienie zmodernizowanego warszawskiego parku Pole Mokotowskie, stało się to rok później. Zakończone wdrożenie zwycięskiego projektu WXCA z konkursu rozstrzygniętego w 2018 roku nie oznacza wcale, że zrealizowano go w całości.
70-hektarowe Pole Mokotowskie to jeden z największych parków stolicy. W grudniu 2023 roku oficjalnie zakończono trwającą od 2021 roku modernizację, która pochłonęła ponad 40 mln złotych. Jak zapewniają władze miasta, dzięki unijnej inwestycji teren Pola Mokotowskiego stał się jeszcze bardziej zielony i naturalny, a mieszkańcy zyskali nowe miejsca do rekreacji i wypoczynku.
Pole Mokotowskie z lotu ptaka
fot.: Cezary Warś © Zarząd Zieleni w Warszawie — materiały prasowe
Park Pole Mokotowskie od dziś znów w pełni otwarty dla mieszkańców! Zakończyliśmy ogromną metamorfozę jednego z największych parków w Warszawie. Najważniejszym elementem inwestycji było rozbetonowanie i zazielenienie dużego stawu oraz przygotowanie w parku zupełnie nowego układu wodnego, pełnego roślinności i dzikiej przyrody — mówi Prezydent m.st. Warszawy Rafał Trzaskowski. — Poza nowymi nasadzeniami w odnowionym parku jest jeszcze więcej możliwości do uprawiania sportu i rekreacji. Stworzyliśmy przyjazne miejsca do wypoczynku, dbając o tamtejszą przyrodę i zbiorniki wodne. Cieszę się, że ten teren położony w samym sercu stolicy będzie jeszcze lepiej służył kolejnym pokoleniom warszawianek i warszawiaków — dodaje.
mniej betonu
Pole Mokotowskie z lotu ptaka
fot.: Cezary Warś © Zarząd Zieleni w Warszawie — materiały prasowe
Najważniejszym elementem inwestycji była naturalizacja stawów — centralnego punktu parku. Dotychczas ich dno wyłożone było 16 tysiącami mkw. betonu. Betonową nieckę rozebrano, zastępując układem wodnym z roślinnością szuwarową, która nie tylko zachwyca wyglądem, ale też zapewnia schronienie tamtejszym zwierzętom. Skomplikowana technologia oczyszczania wody z zanieczyszczeń pozwoli na zachowanie stabilnego ekosystemu. Zamknięty system obiegu wody w zbiorniku głównym ma sprawić, że będzie on cieszył mieszkańców przez cały rok. Usunięty ze stawów i pokruszony beton został użyty między innymi do uformowania wałów wygłuszających park od strony ul. Wawelskiej. Powstałe w ten sposób górki obsiano trawą.
więcej zieleni
Pole Mokotowskie z lotu ptaka
fot.: Cezary Warś © Zarząd Zieleni w Warszawie — materiały prasowe
Wraz z przebudową niecek stawów, zmieniło się także ich otoczenie, wprowadzono drewniane podesty, mosty i zróżnicowane formy siedzisk oraz miejsc do wypoczynku. Zmodernizowano parkowe alejki, oświetlenie i małą architekturę. W parku pojawiło się jeszcze więcej zieleni. Wśród posadzonych drzew znalazły się między innymi lipy srebrzyste i szerokolistne, topola szara, jarzęby pospolite i klon jawor. Przybyło też kilkanaście tysięcy innych roślin: krzewów, bylin, pnączy i roślin cebulowych. Wysiano łąki kwietne i założono trawniki. Nową zieleń można podziwiać między innymi w ogrodach sensorycznym i biocenotycznym, który utworzono na terenie po dawnej bazie MPO.
Park jest procesem, a nie zdarzeniem — ciągłą ewolucją systemów przyrodniczych i zmiennością aktywności społecznych. Park jest miejscem dla wszystkich: ludzi, ale i roślin, zwierząt, żywiołów; we wszystkich porach dnia, tygodnia, roku. Park tworzą dwa symboliczne domy — ostoje: Dom Człowieka i Dom Natury, których obszary przeplatają się niczym sieci. Strefa „pomiędzy” tymi domenami to obszar krajobrazu biocenotycznego, świadomie budowanego, o cechach służących zarówno człowiekowi, jak i naturze — czytamy w opisie projektu WXCA.
Na tyłach Politechniki Warszawskiej utworzono strefę do jazdy na rolkach, pojawiła się nowa siłownia plenerowa, stojaki na rowery, chwiejna równoważnia czy naturalne elementy do rekreacji, na przykład pniaki do wspinaczki. W ramach realizacji projektu z budżetu obywatelskiego utworzono nową ścieżkę dla biegaczy.
Pole Mokotowskie z lotu ptaka
fot.: Cezary Warś © Zarząd Zieleni w Warszawie — materiały prasowe
Nową oprawę zaprojektowano dla fontanny w śródmiejskiej części parku, gdzie ułożono ozdobne płyty z labradorytu. W południowej części fontanny powstała nowa niecka z zamgławiaczami i siedziska nawiązujące stylem do pozostałych mebli w parku. W ochockiej i śródmiejskiej części parku zbudowane zostały dwa oczka wodne dla czworonogów, a na polanach ustawiono hotele dla owadów.
(nie)dokończony
niezrealizowany pawilon z projektu konkursowego WXCA
© UM Warszawa
Jednak nie wszystkie elementy, które przesądziły o wygranej WXCA w konkursie ogłoszonym w 2018 roku, zrealizowano. Mowa o zasadniczych elementach tej koncepcji, takich jak trzy pawilony symbolizujące żywioły: wodę, powietrze, ziemię. Tematyczne Pawilony Żywiołów, oprócz oferty gastronomicznej i warsztatowo-edukacyjnej, dawać miały możliwość bezpośredniego doświadczania i zabawy z żywiołami. Nie zrealizowano żadnego z nich.
rekonstrukcja zamiast remontu
wizualizacja domków fińskich
© WXCA
Problematyczna okazała się także modernizacja domków fińskich. W założeniach władz miasta mają stać się miejscem aktywności kulturalnej i społecznej, nawiązującym do polskiej szkoły reportażu. W domkach planowane są również międzynarodowe programy dla twórczyń i twórców literatury. Ze względu na ich stan, konieczna okazała się rozbiórka, a zamiast remontu — rekonstrukcja, która także nie została jeszcze ukończona.
Czytaj także: Nie tylko Jazdów. Domki fińskie z Pola Mokotowskiego odzyskają blask
kontrowersyjna hala
wizualizacja centrum sportowego
© UM Warszawa
Modernizacja parku to nie koniec inwestycji w tym miejscu. Ogromne kontrowersje budzi plan przebudowy stadionu Skry i budowy hal sportowych w jego sąsiedztwie. Miasto odstąpiło od realizacji zwycięskiej pracy zespołu Aleksandra Wadasa. W 2023 roku ogłoszono nowy konkurs, który wygrała koncepcja Bujnowski Architekci i ATJ ARCHITEKCI, oprotestowana przez mieszkańców.
Czytaj także: Skra – betonoza zamiast parku sportu wśród drzew
