Reklamoza to bolączka wielu polskich miast. Pstrokate szyldy, barwne banery i duże potykacze to niechciany, choć wciąż obecny element urbanistycznego krajobrazu Polski. Reklama dźwignią handlu! — grzmią przedsiębiorcy, którym wytyka się nieestetyczne zachęty do kupna produktów, czy korzystania z oferowanych usług. Okazuje się jednak, że wprowadzenie uchwały krajobrazowej nie musi być końcem świata, co pokazał szereg miast, które zdecydowały się na taką decyzję. W najbliższym czasie do tego wciąż wąskiego grona dołączy kolejna miejscowość — Kielce. Czy wpłynie to na reklamy w nadchodzących wyborach?
Uchwała krajobrazowa jest narzędziem wykorzystywanym przez polskie samorządy niemal od dekady. Pierwszym miastem wojewódzkim, które wprowadziło obostrzenia w zakresie umieszczania reklam w przestrzeni publicznej była Łódź, która przyjęła uchwałę krajobrazową jeszcze w 2016 roku. W ślad za nią poszły kolejne duże miasta, między innymi Kraków, Gdańsk, Gdynia, Opole czy Poznań. Łącznie ze szpecącymi reklamami w Polsce rozprawiło się już ponad 70 gmin. W najbliższym, dość szczególnym czasie dołączą do nich Kielce, ponieważ uchwała krajobrazowa przyjęta 21 kwietnia 2022 r. zacznie obowiązywać już 13 maja bieżącego roku.
z dużej chmury mały deszcz
Przyjęcie uchwały krajobrazowej w Kielcach nie obeszło się bez krytyki. Na łamach A&B Kacper Kępiński opisywał dziury w prawie, które ma zacząć obowiązywać w połowie maja bieżącego roku. Już wtedy aktywiści miejscy zauważyli, że przygotowana przez Urząd Miasta uchwała ma najdłuższy w Polsce okres przygotowawczy, a podział na strefy przeczy wszelkiej logice. Od tego czasu uchwała krajobrazowa dla Kielc przeszła kilka zmian, nie dotyczyły one jednak najbardziej problematycznych kwestii w zakresie jej skuteczności, a raczej spraw dotyczących odszkodowań dla agencji reklamowych, na które zwrócił uwagę Trybunał Konstytucyjny, a w dalszej kolejności Wojewódzki Sąd Administracyjny.
Kielce skanują reklamy
Kielecki samorząd podjął się jednak kilku działań mających za zadanie ułatwić przedsiębiorcom przebrnięcie przez okres przejściowy, który właśnie się kończy. Jeszcze w maju 2023 roku zeskanowano i zinwentaryzowano 15 tysięcy reklam w mieście, zaś we wrześniu tego samego roku udostępniono przewodnik po reklamach, którego celem było przybliżenie najważniejszych obostrzeń wprowadzanych przez uchwałę w przystępny sposób.
przedsiębiorcy nie zapłacą od razu
Podczas konferencji prasowej, która odbyła się 24 marca bieżącego roku, przedstawiciele kieleckiego samorządu, w tym prezydentka miasta Kielce Agata Wojda, zastępca prezydentki Łukasz Syska oraz zastępca dyrektora Wydziału Inwestycji i Architektury Dominik Kwietniewski zaprezentowali najbliższe działania, związane z wejściem w życie uchwały w pełnym zakresie. W pierwszej kolejności, po zakończeniu okresu przygotowawczego, które będzie miało miejsce 13 maja 2025 roku, przedsiębiorcy stosujący reklamy naruszające zapisy uchwały krajobrazowej dostaną wezwania z nakazem demontażu lub dostosowania nośników. Dopiero po upływie określonego czasu rozpocznie się naliczanie kar finansowych w kwotach sięgających kilku tysięcy złotych miesięcznie. Zaprezentowano również dokument, ilustrujący najlepsze przykłady przemiany krajobrazu w Polskich miastach, które przyjęły podobną uchwałę.
Zapowiedziano również serię spotkań, które mają na celu pomóc przedsiębiorcom i agencjom reklamowym w dostosowaniu się do zmian — pierwsze z tych spotkań już się odbyło.
uchwała krajobrazowa w Kielcach a kampania wyborcza
Czas, w którym uchwała krajobrazowa dla Kielc zacznie obowiązywać w pełnym zakresie, jest czasem dość specyficznym, bowiem przypadającym na moment kulminacyjny kampanii wyborczej związanej z nadchodzącymi wyborami prezydenckimi. Każda osoba mieszkająca w Polsce z doświadczenia wie, że w trakcie kampanii wyborczej współczynnik powierzchni w przestrzeniach miejskich, które pokryte są wlepkami, plakatami i banerami gwałtownie szybuje w górę. „Polityczna reklamoza” nie musi być zjawiskiem jednoznacznie złym, o czym na łamach A&B pisał Wiktor Bochenek, wymaga jednak od komitetów stosowania się do Prawa Wyborczego oraz lokalnych standardów.
Jeszcze do niedawna kwestia plakatów wyborczych w Kielcach była niejednoznaczna — w związku z procesem toczącym się w Świętokrzyskim Wojewódzkim Sądzie Administracyjnym, zapis regulujący warunki zamieszczania reklam wyborczych w Kielcach został usunięty. Jak informuje kielecka wyborcza, sprawę podczas konferencji z 24 marca wyjaśnił wiceprezydent Kielc, Łukasz Syska, który poinformował, że materiały kandydatów będą mogły zawisnąć na zgodnych z uchwałą billboardach, budynkach w trakcie remontu czy na ogrodzeniach wokół placów budowy. Na diametralną zmianę w tym zakresie nie ma więc co liczyć. Jak miasto będzie prezentować się, kiedy znikną reklamy wyborcze? Tego nie wiadomo, bo informacji o potencjalnych terminach, w których przedsiębiorcy będą musieli usunąć reklamy naruszające zapisy uchwały nie udostępniono. Może się więc okazać, że trzyletni okres przygotowawczy to tylko początek długiej walki z reklamowym chaosem w przestrzeniach publicznych Kielc.
