Nowe Studium dla Warszawy już oficjalnie publiczne

Kacper Kępiński

07 czerwca '23

Grafika Studium

...

Tym razem już oficjalnie — projekt nowego Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Warszawy został opublikowany. Po falstarcie związanym z upublicznieniem projektu dokumentu przez RDOŚ, władze miasta kierują gotowy projekt do konsultacji z mieszkańcami. Co przewiduje Studium i jak zgłosić swoje uwagi?

Studium to wizja przestrzennego rozwoju miasta, nazywana przez władze Warszawy „przestrzenną konstytucją”. Część tekstowa i rysunki pokazują, jak miasto powinno się rozwijać przez najbliższe dziesięciolecia. Na podstawie Studium sporządzane są bardziej szczegółowe plany miejscowe dla poszczególnych obszarów miasta. Plany miejscowe muszą być zgodne ze Studium. Ten system niebawem się jednak zmieni.

priorytety działań

Nowe Studium przygotowywane jest od 2018 roku. Tymczasem w marcu 2023 roku do Sejmu trafił rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym oraz niektórych innych ustaw. Projekt dotyczy uproszczenia, ujednolicenia i przyspieszenia procedur planistycznych w zakresie planowania przestrzennego między innymi poprzez wprowadzenie nowego narzędzia planistycznego, uchwalonego obligatoryjnie dla całej gminy, w randze aktu prawa miejscowego — planu ogólnego, który zastąpi Studium. Gminy będą miały na to czas do końca 2025 roku.

planowana policentryczność miasta

Nowe Studium obowiązywać będzie więc krótko, ale informacje i opinie zebrane w trakcie jego opracowania i uzgadniania będą stanowić wartościowy materiał do opracowania planu ogólnego. Także niestabilność systemu planowania w Polsce nie powinna wpływać na już podjęte prace — to czy ustawa wejdzie w życie, wciąż nie jest pewne.

Chcemy, żeby Warszawa była miastem przyjaznym, otwartym na świat i odpornym na różne kryzysy. Zrównoważony rozwój przestrzenny jest niezbędny, by zrealizować tę wizję. Celem Studium jest stworzenie ram rozwoju dla dobrej, zdrowej i funkcjonalnej przestrzeni do życia w Warszawie. Są w nim między innymi wytyczne dla zabudowy, terenów zieleni, organizacji funkcjonalnej miasta, układu komunikacji — Urząd Miasta st. Warszawy.

typologie zabudowy

Tworząc nowy dokument, już dwukrotnie konsultowany był on z mieszkankami i mieszkańcami Warszawy. Na samym początku prac, w roku 2018, zebranych zostało prawie 25 000 wniosków. Najważniejsza okazała się zieleń. Na podstawie zgłoszonych wniosków oraz licznych analiz i opracowań powstały założenia do projektu nowego Studium. W 2021 założenia te zostały ponownie skonsultowane publicznie.

czytaj także: Wyciekł projekt nowego Studium Warszawy. Jak rozwijać będzie się stolica?

istniejące i planowane tereny zieleni

Na etapie opiniowana Studium przez zewnętrzne instytucje, nastąpił wyciek dokumentów. Jedna z nich udostępniła treść dokumentu na oficjalny wniosek. Mowa o Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska, która jest ostatnim urzędem w kolejce do uzgodnień „przestrzennej konstytucji”.

W naszej ocenie nie jest to najlepsza praktyka, RDOŚ powinien był odesłać wnioskodawcę do Urzędu Miasta, który jest autorem dokumentu — oceniała wówczas Monika Beuth, rzeczniczka prasowa Urzędu m.st. Warszawy. — Nie mam jednak w tej sprawie jednoznacznej opinii prawnej, pewnie jest to dyskusyjne.

obszar centrum stolicy

Upubliczniony projekt Studium nie był finalnym dokumentem, a jego roboczą wersją. W samym projekcie zaszło wiele zmian, wprowadzonych na podstawie wniosków i konsultacji z instytucjami.

W połowie marca otrzymaliśmy od Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska pismo z odmową uzgodnienia projektu Studium. Biuro Architektury i Planowania Przestrzennego m.st. Warszawy od razu nawiązało z tą instytucją ścisłą współpracę, aby wypracować rozwiązania i nanieść ewentualne poprawki — wyjaśnia Marlena Happach, Dyrektorka Biura Architektury i Planowania Przestrzennego. — Udostępniony 9 maja 2023 roku przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie projekt Studium jest nieaktualną wersją tego dokumentu, funkcjonującą w kontaktach z RDOŚ w trybie roboczym. Postulatów i uwag, które zaczęły do nas od razu spływać, nie możemy w żaden sposób formalnie wykorzystać. Część z nich dotyczy zresztą kwestii już skorygowanych w nowszej wersji projektu. Każda uwaga, którą Prezydent może uwzględnić w toku rozstrzygnięcia, zgodnie z ustawą, musi zostać zgłoszona w formalnym trybie wyłożenia i zbierania uwag do projektu Studium.

Obecnie wyłożony projekt Studium jest oficjalnym dokumentem po wszystkich uzgodnieniach. Założenia, które wyczytać można było w opublikowanym przez RDOŚ dokumencie, nie uległy jednak zmianom. Mowa tu między innymi o ograniczeniu wysokości nowych wieżowców do 180 metrów, pięciu liniach metra, nowych przeprawach przez Wisłę czy liniach tramwajowych. W projekcie Studium pozostały też budzące kontrowersje i pytanie o zasadność ekonomiczną rozwiązania takie jak tunel pod Powązkami czy rysowane z dużym rozmachem planowane przykrycie Wisłostrady parkiem.

Szczegółowe informacje na temat „przestrzennej konstytucji” miasta dostępne są na stronie konsultacje.um.warszawa.pl oraz miejskim serwisie mapowym. Zapoznać można się zarówno z uwarunkowaniami, jak i kierunkami zagospodarowania, rysunkami i tekstami oraz opracowaniami niebędącymi bezpośrednio treścią Studium, ale służącymi jako materiały pomocnicze. Wśród nich są opracowane przez Biuro Architektury i Planowania Przestrzennego typologie zabudowy miejskiej od jednorodzinnej, przez osiedla modernistyczne, otwarte kwartały po zwartą zabudowę miejską, regulacje dotyczące kształtowania przestrzeni publicznych czy te związane z gabarytami budynków i odległościami między nimi.

skala zabudowy

Wyłożenie dokumentu Studium odbywa się na podstawie Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Na mocy tej ustawy, jesteśmy zobowiązani zapewnić równość dostępu do informacji wszystkim zainteresowanym stronom, zrobić to z odpowiednim wyprzedzeniem i w przewidzianych przez ustawodawcę miejscach i terminach — tłumaczy Marlena Happach.

Obszernie o Studium opowiada także wystawa w Zodiaku — Warszawskim Pawilonie Architektury, będąca częścią oficjalnego wyłożenia dokumentu. Ekspozycja czynna będzie do 29 września 2023 roku. W trakcie jej trwania planowane są też spotkania konsultacyjne dla każdej z dzielnic osobno (zapowiedziane na czerwiec bieżącego roku). Główna dyskusja publiczna odbędzie się 21 czerwca w Sali Marmurowej Pałacu Kultury i Nauki. Dodatkowo dyskusja będzie transmitowana na platformie YouTube. Warto pamiętać, że udział mieszkańców w sporządzaniu Studium musi mieć charakter sformalizowany. Uwagi można zgłaszać elektronicznie i pisemnie oraz podczas dyskusji publicznej.