Monika Żywiecka z Wydział Architektury i Wzornictwa Akademii Sztuk Pięknych w Gdańsku została finalistką IX edycji międzynarodowego konkursu INSPIRELI AWARDS. Jej semestralny projekt „UMBRA.” został wyróżniony spośród 1174 zgłoszonych prac z 87 krajów świata. W finale znalazła się także praca magisterska „Intermission” Adeli Moss z gdańskiego ASP oraz „TLOU – Centrum pomocy słoniom. Projekt architektury empatycznej w środowisku modelowym na terenie Botswany w Afryce” Patrycji Ilcewicz z Akademii Sztuki w Szczecinie.
dokumentacja
© Monika Żywiecka
konkurs
Inspireli Awards to największy międzynarodowy konkurs architektoniczny, który został stworzony z myślą o studentach i studentkach oraz młodych architektach i architektkach z całego świata. Konkurs został wymyślony przez czeskiego architekta i przedsiębiorcę, Karla Smejkala, we współpracy z Czech Technical University w Pradze.
Celem konkursu jest promowanie talentów, kreatywności oraz innowacyjnych rozwiązań w dziedzinie architektury. Konkurs oferuje uczestnikom i uczestniczkom możliwość zaprezentowania swoich projektów na arenie międzynarodowej oraz zdobycia cennych doświadczeń i kontaktów zawodowych.
W skład jury konkursu wchodzi 1000 architektów i architektek. To wybitni architekci, profesorowie oraz specjaliści z różnych dziedzin związanych z architekturą i designem. W tym roku polskim akcentem była obecność dr Dominiki Zawojskiej-Kuriaty, dziekany Wydziału Architektury Wnętrz i Scenografii Akademii Sztuki w Szczecienie.
wizualizacja
© Monika Żywiecka
projekt UMBRA. – zjednoczenie z naturą poprzez architekturę
Umbra, z łaciny oznaczająca „cień”, to termin często kojarzony z zaćmieniem słonecznym. W języku polskim odnosi się również do naturalnego pigmentu stosowanego w malarstwie, przypominającego glinę. Umbra. to także projekt architektoniczny Moniki Żywieckiej, zlokalizowany w nadbałtyckim Orzechowie, eksplorujący temat zjednoczenia z naturą.
Jako istoty sensoryczne, musimy zrozumieć, w jaki sposób możemy nawiązać głębszą więź z otaczającym nas światem. Wizualne bogactwo światła i cienia towarzyszy nam każdego dnia. W domu pozbawionym sztucznego oświetlenia kluczowe jest, aby przestrzeń wspierała użytkowników i użytkowniczki poprzez aktywację ich zmysłów. Statystyki pokazują, że 80% informacji z zewnątrz przetwarzane jest przez ludzki układ wzrokowy, co czyni go jednym z najważniejszych zmysłów. W sytuacjach braku światła zaczynamy polegać na zmyśle dotyku.
wizualizacja
© Monika Żywiecka
symbioza wzroku i dotyki
Proponowana struktura koncentruje się na dwóch zmysłach: wzroku i dotyku. Pobyt w glinianym domku letniskowym oferuje odwiedzającym możliwość łączenia się z naturą poprzez bogatą, sensoryczną interakcję z gliną oraz wizualne piękno gry światła i cienia. Orzechowo, z klifową linią brzegową oraz bujnym lasem, zmieniającym kolory z zieleni latem na złoto jesienią, stanowi inspirującą lokalizację. Klify w tej okolicy składają się głównie z gliny polodowcowej, z domieszką żwiru i piasku, co stanowi doskonałą bazę dla projektu.
W projekcie glina odgrywa kluczową rolę jako materiał budowlany, co wpłynęło na różnorodne decyzje projektowe. Cegły gliniane stanowią wypełnienie ścian oraz materiał do budowy sklepienia, naśladując naturalną krzywiznę klifu. Pokrywają one również podłogi i ściany, przedłużając poziome linie klifu w przestrzeni.
wizualizacja
© Monika Żywiecka
sensoryczna glina
Glina to materiał bogaty w doznania sensoryczne, pozwalający mieszkańcom i mieszkankom doświadczyć otaczającego ich naturalnego środowiska. Ściany z ubitej ziemi, usytuowane od południowej strony budynku, naśladują poziome pasy klifu. Projekt czerpie również z lokalnych zasobów, wykorzystując korzenie i gałęzie jako elementy wnętrza. Drewniane konary stanowią zewnętrzne wypełnienie ścian, inspirowane tradycyjnymi koszami gabionowymi, które chronią klify przed erozją. Dodatkowo drewniane patyki pełnią funkcję ekranów okiennych, filtrując światło i wprowadzając delikatny cień do wnętrza. Elementy drewniane są zaprojektowane w taki sposób, aby stymulować wzrok użytkowników i użytkowniczek.
Autorka projektu Umbra bada znaczenia projektowania sensorycznego w kontekście rosnącej ekologicznej świadomości społeczeństwa. Doznania sensoryczne łączą ludzi z naturą na głębszym poziomie, tworząc silniejsze i trwalsze wspomnienia. Kiedy zaczynamy się łączyć z otaczającym nas światem i troszczyć o niego, podejmujemy działania na rzecz jego ochrony. Na podstawie analizy istniejącego środowiska, projekt ten proponuje strukturę architektoniczną, odnoszącą się do materiałów i form występujących w naturalnym otoczeniu.
wizualizacja
© Monika Żywiecka
