W ramach programu „Droga na szóstkę” warszawski ZDM zamyka wybrane ulice w najbliższym otoczeniu szkół. Brak dojazdu samochodem pod same drzwi placówek ma pomóc w poprawie bezpieczeństwa dzieci, a przy okazji poprawić jakość powietrza w okolicy. Władze miasta chcą w ten sposób promować samodzielność i dojazdy rowerami oraz transportem publicznym.
najpierw audyt
fot. ZDM Warszawa
W 2020 roku uruchomiono pierwszą, pilotażową edycję programu. Zakaz dojazdu do szkół samochodami wiązał się z wieloma protestami rodziców, dowożących swoje dzieci pod same drzwi. W pilotażu udział wzięły jednak te szkoły, które same wyraziły zainteresowanie przedsięwzięciem. Pierwszym etapem prac był audyt bezpieczeństwa na drogach dojazdowych. Drogowcy sprawdzali ile i jakiego rodzaju zdarzenia drogowe miały miejsce w najbliższym sąsiedztwie, jakie są rekomendacje placówek i rad dzielnic. Audyt obejmował także analizę funkcjonalności przestrzeni wokół szkoły i analizę obrazową sytuacji przy wejściu do placówek. Sprawdzono gdzie dokładnie zdarzają się sytuacje niebezpieczne, w jaki sposób uczniowie korzystają z przestrzeni publicznych na przerwach i po lekcjach oraz jak wygląda ich droga dojścia do przystanków komunikacji publicznej.
rekomendacje
fot. ZDM Warszawa
Wyniki audytów posłużyły do opracowania rekomendacji zmian w okolicach ośmiu wybranych szkół. Projekty nowej organizacji przestrzeni wokół placówek skonsultowano ze społecznością szkolną i władzami dzielnicy. W ankietach udział wzięło blisko 2 tysiące uczniów. Wybrano szkoły o zróżnicowanym charakterze architektonicznym i przestrzennym – były wśród nich placówki małe i duże, zlokalizowane przy ruchliwych drogach, ale także te usytuowane wewnątrz osiedli.
poczucie zagrożenia
fot. ZDM Warszawa
Jedną z podstawowych informacji, którą uzyskali organizatorzy akcji, był poziom poczucia bezpieczeństwa samych uczniów. Okazuje się, że co piąty uczeń został „prawie potrącony przez samochód lub rower”, „prawie wymusił lub wymuszono na nim pierwszeństwo”, musiał uskakiwać przed nieostrożnie manewrującym samochodem czy przechodzić przez przejście dla pieszych zasłonięte przez nieprawidłowo parkujące samochody.
fot. ZDM Warszawa
Okazuje się też, że przeciętnie ponad 40% uczniów dociera na lekcje pieszo, a 20% komunikacją miejską. Kolejne 20% wybiera aktywne formy dotarcia do szkoły czyli rower, hulajnogę, rolki i deskorolkę. Podróże samochodem stanowią niewiele ponad 20% porannych dojazdów i jedynie 14% ogółu powrotów ze szkoły. To po raz kolejny udowadnia, że przewaga liczebna samochodów jest jedynie pozorna i wizualna. Fakt, że w przestrzeni miejskiej zajmują najwięcej miejsca, daje złudne wrażenie stanowienia większości dojazdów. Podobnie ma się sprawa w kontekście dyskusji o zwężaniu śródmiejskich ulic, gdzie kierowcy są w zdecydowanej mniejszości, mimo że zajmują największą część przestrzeni.
rozwiązania
fot. ZDM Warszawa
Analizy audytów i ankiet pokazały jednak, że nie ma uniwersalnych rozwiązań, które mogłyby zostać wdrożone odgórnie we wszystkich szkołach. Każdy projekt zmian wokół konkretnej szkoły musi być traktowany indywidualnie, uwzględniać zachowania uczniów i strukturę przestrzenną okolicy.
fot. ZDM Warszawa
Pierwsza „Szkolna Ulica” zostanie wdrożona na Ursynowie, przy Szkole Podstawowej nr 323. Zarówno audyt, jak i nagrania stref dojazdu i wejścia do szkoły, wskazują na liczne niebezpieczne sytuacje w obszarze, który pokonać muszą wszyscy – placu wejściowego i drzwi placówki. Rekomendowanym rozwiązaniem było ograniczenie liczby manewrujących przy wejściu do szkoły samochodów – wprowadzenie szkolnej ulicy, czyli czasowego ograniczenia wjazdu pod samą „bramę”. Rozwiązanie to może poprawić nie tylko bezpieczeństwo uczniów, ale i komfort lokalnych mieszkańców, ze względu na ograniczenie ruchu tuż pod ich oknami.
fot. ZDM
Szkolna ulica jest projektem zakładającym czasowy zakaz wjazdu samochodów w ulicę prowadzącą bezpośrednio do szkoły – najczęściej w godz. 7.30-8.15. W tym czasie wyjazd mieszkańców jest możliwy. Kluczowe jest ograniczenie ruchu, a przede wszystkim manewrujących samochodów tuż pod placówką – to jedno z najczęstszych zagrożeń zgłaszanych przez uczniów. Sąsiadujące ze szkołą parkingi pozwolą w kilka minut dotrzeć do szkoły bezpieczniej. Brak możliwości wjazdu pod samą szkołę powinien również poprawić jakość powietrza w miejscu, gdzie jest najwięcej osób wrażliwych na zanieczyszczenia.
