Przy wejściu do zabytkowego Ogrodu Krasińskich na warszawskim Muranowie kilka dni temu stanęła nietypowa wieża — konstrukcja zbudowana z czterdziestu pięciu drewnianych modułów, trzecia już instalacja Jakuba Szczęsnego zrealizowana w ramach serii Taburete Towers — The Benches, czyli Ławki.
Po zrealizowanych w ramach festiwali Concéntrico w hiszpańskim Logroño i Bengaluru By Design w Indiach wieżach z taboretów architekt we współpracy z Karoliną Potębską i Arturem Wiśniewskim stworzył kolejną instalację, tym razem w Warszawie, na ulicy Stare Nalewki (na osi nieistniejącej już ulicy Nalewki, traktu dawnej dzielnicy żydowskiej).
po lewej: Taburete Towers w Logroño; po prawej: Taburete Tower w Bengaluru
fot.: Penisula, Josema Cutillas (po lewej); fot.: Sartaj Tanweer (po prawej)
Lokalizacja nie jest przypadkowa, wieża pełni bowiem funkcję tymczasowego pomnika upamiętniającego nauczycielki i nauczycieli z getta warszawskiego, między innymi Stefanię Szwajgier i Abrahama Lewina uczących w mieszczącym się nieopodal, bo przy ulicy Długiej 55, gimnazjum Jehudija oraz osoby związane z grupą Oneg Szabat, które gromadząc informacje dotyczące warunków życia w getcie, stworzyły Archiwum Ringelbluma. Na części z tworzących pomnik ławek, na wysokości wzroku przechodniów, umieszczone zostały lightboxy z informacjami poświęconymi nauczycielom i organizowanemu corocznie, 22 lipca, Marszowi Pamięci upamiętniającemu rozpoczęcie akcji likwidacyjnej getta.
tymczasowa instalacja artystyczna przy ulicy Stare Nalewki
fot.: Andrzej Stawiński / Żydowski Instytut Historyczny
Marsz Pamięci dedykowany jest w tym roku nauczycielom. W ekstremalnych warunkach getta nie stracili wiary w wartość edukacji i wzorców moralnych, które starali się przekazać uczniom. Do ostatnich dni przed wywózką towarzyszyli swoim podopiecznym w nauce czytania i pisania czy przygotowaniach do matury. Wielu z nich poszło wraz z uczniami na Umschlagplatz — o bohaterach tegorocznego Marszu Pamięci 22 Lipca mówiła Monika Krawczyk, dyrektorka Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma.
wieże połączone są na górze i na dole
fot.: Andrzej Stawiński / Żydowski Instytut Historyczny
Instalację tworzą trzy połączone z sobą na górze i na dole skręcone wieże zbudowane z prostych ławek z wodoodpornej sklejki. Każda z nich opatrzona jest opisem przypominającym o wydarzeniu i, tak jak w poprzednich projektach Jakuba Szczęsnego, po zakończeniu ekspozycji w sierpniu, instalacja zostanie rozmontowana, a poszczególne moduły otrzymają drugie życie.
