Najpierw zwycięstwo regionalne (Europa Wschodnia i Bliski Wschód), a teraz ogólnoświatowe. Projekt „Teatr Światła” autorstwa zespołu w składzie: Paweł Białas, Julia Giżewska i Dominik Kowalski z Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej w Gliwicach zdobył Grand Prix konkursu International VELUX Award 2020 w kategorii „Badania nad światłem naturalnym”! Jest to pierwsze Grand Prix w historii konkursu, które zdobyli Polacy.
International VELUX Award to konkurs dla studentów architektury, który odbywa się co dwa lata, a jego zadaniem jest zachęcenie studentów do zwracania szczególnej uwagi na rolę światła naturalnego w architekturze, jako istotnego źródła oświetlenia, energii, dobrego samopoczucia i komfortu.
Od czasu pierwszej edycji konkursu w 2004 roku wzięło w nim udział ponad 4500 studentów z ponad 80 krajów, a zgłoszono ponad 5500 projektów. Konkurs International VELUX Award 2020 organizowany był w ścisłej współpracy z Międzynarodową Unią Architektów (UIA) oraz Światowym Festiwalem Architektury (WAF) i został uznany przez następujące instytucje edukacyjne: Europejskie Stowarzyszenie Edukacji Architektonicznej (EAAE), Amerykański Instytut Studentów Architektury (AIAS), Architectural Research Centers Consortium (ARCC) oraz Association of Collegiate Schools of Architecture (ACSA).
Teatr Światła otrzymał Grand Prix w kategorii „Badania nad światłem naturalnym”
© Paweł Białas, Julia Giżewska, Dominik Kowalski
najpierw sukces regionalny a teraz ogólnoświatowy
Do IX edycji konkursu napłynęło 579 projektów zgłoszonych przez 250 szkół z 60 krajów. Projekty zgłaszano w dwóch kategoriach: „Światło naturalne w budynkach” i „Badania nad światłem naturalnym”. Prace oceniało międzynarodowe jury w składzie:
- Odile Decq – Studio Odile Decq, Francja,
- Nora Demeter – Demeter Design Studio, Węgry,
- Sebastian Adamo – Adamo-Faiden Architects, Argentyna,
- Juri Troy – Juri Troy Architects, Austria,
- Martin Pors Jepsen – VELUX A/S, Dania.
W pierwszym, regionlanym etapie, którego wyniki poznaliśmy we wrześniu 2020 roku sędziowie wybrali, dziesięć zwycięskich projektów oraz przyznali jedno wyróżnienie. Pośród nich w regionie Europa Wschodnia i Bliski Wschód znalazł się polski projekt „Teatr światła” autorstwa Pawła Białasa, Julii Giżewskiej, i Dominika Kowalskiego z Wydziału Architektury Politechniki Śląskiej wykonany pod kierunkiem dr. Jerzego Wojewódki, prof. Politechniki Śląskiej. Wypowiedzi autorów oraz opiekuna na temat idei projektu i samego konkursu przeczytacie tutaj.
Teraz nastąpił czas na wielki finał! 24 czerwca br. ogłoszono zwycięzców globalnych. W kategorii „Światło naturalne w budynkach” zwyciężył Henry Glogau z Royal Danish Academy of Fine Arts z projektem Solar Desalination Skylight reprezentującym Danię i region Europa Zachodnia. W kategorii „Badania nad światłem naturalnym” ponownie zwyciężył projekt „Teatr światła”, otrzymując Grand Prix!
Byliśmy pod wrażeniem tego bardzo wrażliwego i poetyckiego projektu, który wziął pod uwagę ludzi, światło i przyrodę. To rozwiązanie bardzo uwrażliwiające na problem, a zarazem w bardzo przyjemny sposób pokazuje relację człowieka ze światłem, z dala od zabudowy, ale w naszym miejscu na ziemi — powiedziała o projekcie polskich studentów Nora Demeter, przewodnicząca jury.
autorzy chceli poruszyć problem zanieczyszczenia sztucznym światłem
© Paweł Białas, Julia Giżewska, Dominik Kowalski
Teatr światła w Górach Izerskich
Projekt polskich studentów porusza problem zanieczyszczenia sztucznym światłem, a jego głównym celem jest podniesienie poziomu świadomości i wagi tego zjawiska we współczesnym świecie.
Zależało nam na tym, aby pokazać, że ciemność, jest tak samo ważnym elementem środowiska naturalnego, jak powietrze, gleba, woda i skały — mówią autorzy.
Na lokalizację autorzy wybrali Izerski Park Ciemnego Nieba — jedno z nielicznych, kompletnie ciemnych miejsc w Europie. „Teatr światła” to rozległy land art, umożliwiający obserwowanie fragmentu nieba niczym spektaklu. Poprzez symboliczny, ziemny krąg młodzi architekci chcą skłonić do refleksji nad zmianami zachodzącymi w naturze oraz ich konsekwencjami.
Projekt jest odwołaniem do starożytnego teatru, który stwarzał widzowi możliwość oglądania różnego rodzaju scen i emocji, które niejako kulminowały się jako oczekiwane katharsis. Analizując różnorodność tego procesu, stworzyliśmy pusty okrąg, umożliwiający widzom obserwację różnych, indywidualnie wybranych fragmentów nieba. Podobnie jak w sztuce, najlepszym sposobem, aby coś zobaczyć i poczuć, jest stworzenie więzi między widzem a dziełem sztuki, którym w tym przypadku jest wszechogarniające niebo. Do okręgu teatralnego prowadzi długa drewniana ława, będąca swoistym przewodnikiem, pozwalającym zatrzymać się w każdym momencie drogi i podziwiać rozpraszające się wokół piękne światło. Projekt jest jedynie tłem dla światła, narzędziem do jego obserwacji, spokojnym miejscem do odpoczynku — opowiadają młodzi architekci.
projekt to symboliczny ziemny krąg
© Paweł Białas, Julia Giżewska, Dominik Kowalski
Autorzy do konstrukcji kręgu, jak i ławy wykorzystali naturalne materiały, drewno i ziemię. Całe założenie żyje w krajobrazie i w zależności od warunków atmosferycznych zmienia swój wygląd, a wraz z upływem czasu powoli wrośnie i stopi się z otoczeniem.
Bardzo dziękujemy za to, że jury doceniło nasz projekt. To dla nas naprawdę ważne, że wybrano tak minimalistyczny pomysł. Dla nas jako studentów i ludzi to znak, że czasami warto jest stworzyć coś innego, spokojnego, ale mocnego w przekazie. Mamy nadzieję, że nasze przesłanie pomoże zwiększyć świadomość na temat światła naturalnego, ciemności i światła sztucznego. Jesteśmy tak bardzo szczęśliwi, że brak nam słów, to pewnie z emocji — komentowali werdykt Paweł Białas, Julia Giżewska i Dominik Kowalski.
Już we wrześniu ruszą zapisy na kolejną, już X edycję konkursu International Velux Award 2022. Stay tuned! Natomiast jeśli szukacie wskazówek o tym, jak maksymalnie wykorzystać światło dzienne we wnętrzach albo jakie okna dachowe wybrać zapraszamy tutaj.
