Dominika Cieplak z Wydziału Architektury Politechniki Krakowskiej stworzyła projekt przydrożnego motelu w przełęczy Pass of Drumochter, w środkowej Szkocji. Jej praca inżynierska, stworzona pod opieką prof. Piotra Winskowskiego i obroniona z wyróżnieniem pokazuje, jak współczesna architektura może odnosić się do miejsca o niepowtarzalnym charakterze przyrodniczym i kulturowym, jednocześnie wpisując się w krajobraz o szczególnej wartości.
wizualizacja główna
© Dominika Cieplak
motel w krajobrazie Szkocji
Projektowanie w miejscach nienaruszonych przez działalność człowieka jest wyzwaniem, które wymaga szczególnej uwagi wobec lokalnych uwarunkowań. W przypadku Pass of Drumochter, przełęczy położonej pomiędzy wzgórzami porośniętymi wrzosowiskami, istotne było uwzględnienie zarówno naturalnego charakteru terenu, jak i bogatej historii regionu.
projekt zagospodarowania terenu
© Dominika Cieplak
Koncepcja motelu powstała na styku dwóch ważnych tras – historycznej kolei oraz drogi A9, łączącej Edynburg z Inverness. W sąsiedztwie znajdują się również szlaki piesze, takie jak ścieżka na Boar of Badenoch czy najdłuższy w Wielkiej Brytanii prosty odcinek szlaku, prowadzący przez Creagan Doire Dhonaich. Dominika Cieplak przeprowadziła szczegółową analizę miejsca, uwzględniając warunki terenowe, archetypy lokalnej architektury oraz tradycje szkockich ludzi gór. To pozwoliło zaprojektować budynek, który szanuje otoczenie i jednocześnie odpowiada potrzebom współczesnych użytkowników.
elewacja i przekrój poprzeczny
© Dominika Cieplak
forma budynku
Podstawą projektu jest kamienna bryła, częściowo zagłębiona w zbocze. Konstrukcja ta nawiązuje do szkockich domów, zwanych „blackhouses”, które tradycyjnie budowano z kamienia i torfu. Nad kamienną podstawą wznoszą się cortenowe moduły, przypominające wagony starej, zardzewiałej kolei.
Corten, ze względu na swoje właściwości, został wybrany jako główny materiał wykończeniowy. Jego naturalna patyna zmienia kolor w zależności od wilgotności, co sprawia, że budynek nie tylko wtapia się w otoczenie, ale również starzeje się w sposób naturalny, wraz z krajobrazem.
Moduły budynku zostały zaprojektowane tak, by zapewnić widok na góry, a ich rozmieszczenie odnosi się do odległości pomiędzy tradycyjnymi szkockimi domami. Od strony głównej drogi motel jest niemal niewidoczny – jego niska forma i neutralne barwy nie dominują nad krajobrazem. Wyróżniającym elementem jest wieża – punkt orientacyjny, który pełni funkcję symboliczną i użytkową.
wizualizacja
© Dominika Cieplak
funkcjonalność i infrastruktura
Motel składa się z modułów mieszczących pokoje gościnne oraz części wspólnych, takich jak taras widokowy z ogniskiem. Palenisko zostało zaprojektowane jako miejsce integracji gości, a jednocześnie odnosi się do celtyckich tradycji, według których ogień symbolizował wspólnotę i życie.
Projekt uwzględnia również aspekty ekologiczne. Na terenie motelu zaplanowano zbiorniki na wodę deszczową, która jest filtrowana i wykorzystywana do celów użytkowych. Nawierzchnie parkingów wykonano z przepuszczalnych materiałów, takich jak żwir i lokalny kamień, co minimalizuje wpływ na środowisko. Ścieżki piesze poprzerywano ogródkami z wrzosami i ziołami, które nawiązują do szkockiej kultury i przyrody.
taras
© Dominika Cieplak
budynek współistniejący z krajobrazem
Jednym z kluczowych założeń projektu było stworzenie budynku, który będzie współistniał z krajobrazem nie tylko pod względem formy, ale także w wymiarze czasowym. Wybór materiałów takich jak corten czy kamień pozwala na naturalne starzenie się obiektu – proces ten wpisuje się w kontekst przemijania jako nieodłącznego elementu życia człowieka i natury.
Rdzawa blacha cortenowa zmienia swój odcień w zależności od warunków atmosferycznych, a kamienne powierzchnie z czasem porastają mchem. W ten sposób motel nie tylko wtapia się w otoczenie, ale także wzbogaca je swoją obecnością, stając się integralną częścią przełęczy.
wieża
© Dominika Cieplak
Projekt Dominiki Cieplak jest przykładem, jak nowoczesna architektura może uwzględniać kontekst miejsca i wartości kulturowe. Dzięki precyzyjnej analizie terenu, inspiracji tradycyjną architekturą i zastosowaniu współczesnych materiałów, udało się stworzyć obiekt, spełniający potrzeby użytkowników i użytkowniczek, a jednocześnie zachowuje szacunek dla dzikiej przyrody.
