Przedmiotem projektu jest szkoła podstawowa dwuciągowa wraz z przedszkolem. Budynek zlokalizowano przy skrzyżowaniu ulic Folwareckiej i Miłej w Żorach na Górnym Śląsku. Przeznaczona pod zabudowę działka znajduje się na południowy zachód od historycznego centrum miasta, na terenie dawnej cegielni. Obszar ten od północy i zachodu sąsiaduje z zabudową jednorodzinną, a od wschodu i południa z terenami rekreacyjnymi i z zielenią. Obecnie jest to niezagospodarowany teren z niewielką liczbą drzew.
|
|
zarys brył
© Magdalena Opania
Kształt projektowanego zespołu szkolno-przedszkolnego został dopasowany do nieregularnego kształtu działki i składa się z pięciu dwukondygnacyjnych budynków o powtarzalnych wymiarach (33,5×13,5 m, wysokość: 8 m), z czego jeden z nich ma podpiwniczenie, a inny podpiwniczenie i boisko na dachu. Połączono je jednokondygnacyjnym obiektem na rzucie koła o średnicy 42 metrów i wysokości 4,5 metra, również wyposażonym w część podziemną.
Główną ideą projektu było dostosowanie kompleksu do odpowiednich grup wiekowych: przedszkola oraz klas 1–3, 4–6 i 7–8, a także wyodrębnienie części sportowej, dającej możliwość wynajęcia jej po godzinach pracy szkoły oraz podczas dni wolnych od zajęć. Podział na grupy wiekowe ma również odzwierciedlać zróżnicowanie alternatywnych form nauczania przewidzianych dla odpowiedniego wieku, takich jak: metoda Reggio Emilia — dla przedszkola, metoda Montessori — dla szkoły podstawowej i metoda Harknessa — dla klas 7–8. Metody te determinują rozwiązania architektoniczne charakteryzujące się innym układem przestrzennym, wyposażeniem oraz organizacją. Całość kompleksu zespolona jest częścią wspólną, dostępną dla wszystkich jego użytkowników, będącą przestrzenią integracji, a rzut na planie koła ma za zadanie wzmocnić tę funkcję.
przekrój A–A
© Magdalena Opania
Poszczególne części zespołu zostały zorientowane w kierunku północ–południe, w którym usytuowano bloki szkolne, oraz wschód–zachód, wykorzystanym do wyznaczenia głównych osi komunikacji na działce, a co za tym idzie — wejść do budynku. Takie rozmieszczenie umożliwiło stworzenie bariery od strony ulicy Miłej w celu otwarcia części południowo‑wschodniej i połączenia jej z istniejącymi terenami zieleni i rekreacji. Wyodrębnione bloki wydzielają podwórka szkolne dostosowane do odpowiednich grup wiekowych.
Uwzględniono również istniejące ukształtowanie terenu i stworzono amfiteatr oraz niewielkie schody terenowe i pochylnie. Od strony zachodniej, przy ulicy Miłej, zlokalizowano parking. Główne wejście do budynku usytuowane jest od wschodu, by umożliwić dostęp do szkoły mieszkańcom osiedla oraz ułatwić uczniom dojście do pobliskich terenów rekreacji. Zaprojektowano również wejście od zachodu, przewidziane dla osób korzystających z parkingu.
idea i inspiracja
© Magdalena Opania
W kompleksie można wyodrębnić cztery główne strefy funkcjonalne: wspólną, sportu, edukacji i obsługującą. Pierwsza z nich podkreślona jest przez kolisty obrys i zlokalizowana na parterze oraz w kondygnacji podziemnej, z którą połączona jest antresolą. Na parterze przewidziano aulę w formie amfiteatru, bibliotekę z czytelnią i miejscem do pracy grupowej oraz część administracyjną. Natomiast w kondygnacji podziemnej zaplanowano strefę wystawową, stołówkę, sklepik, pomieszczenie samorządu, warsztat plastyczny, warsztat teatralny oraz szatnię. Również z tego poziomu dostępna jest część sportowa — sala gimnastyczna z trybunami. Pozostałe sale do ćwiczeń zlokalizowane są na wyższych kondygnacjach i dostępne z poziomu parteru. Cały blok sportowy zamyka boisko na dachu. Główną funkcję — edukacyjną — zaprojektowano odpowiednio na parterze oraz piętrze, uwzględniając wiek uczniów, i podzielono na poszczególne bloki.
Zespół ukształtowany jest w formie kompozycji geometrycznej złożonej z pięciu powtarzalnych bloków o planie prostokąta oraz koła będącego centrum całości. Miejsca styku koła i ortogonalnych elementów wyznaczają zmiany materiału użytego do kształtowania obrysu prostokreślnej bryły. Efekt przenikania się kostek i okręgu został wzmocniony poprzez różnicę wysokości — środkową część obniżono względem pozostałych o jedną kondygnację. Syntetyczny zapis rzutu wskazuje również na utworzenie naturalnych barier od strony niekorzystnych czynników, takich jak ruchliwa droga.
Magdalena OPANIA
© Autorka
