Polscy architekci Marcin Kitala i Michał Spólnik w odpowiedzi na zadanie konkursowe SKYHIVE 2021 Skyscraper Challenge przedstawili nietypowe rozwiązanie. Zamiast budowy nowego wieżowca zaproponowali modernizację znajdującego się w Memphis Sterick Building, tworząc wieżowiec o rozdrobnionej własności. Ich Future's Prologue znalazł się na liście shortlisted projects.
SKYHIVE 2021 Skyscraper Challenge był czwartym, corocznym konkursem architektonicznym organizowanym przez platformę Bee Breeders, poszukującym innowacyjnych koncepcji wieżowca. W wytycznych zachęcano do tworzenia projektów, które proponują unikalne systemy konstrukcyjne, pomysły związane ze zrównoważonym rozwojem, nowe typologie elewacji, formy i funkcje budynków. Uczestnicy mieli swobodę wyboru dowolnego, hipotetycznego terenu pod budowę o wymiarach 130 na 80 metrów, do którego dostęp byłby możliwy z dwóch stron. Projekt można było zlokalizować w dowolnym mieście, w dowolnym miejscu na świecie.
polscy architekci zaproponowali interwencję i przekształcenie istniejącego budynku na wieżowiec o rozdrobnionej własności
© Marcin Kitala, Michał Spólnik
W pełnym składzie międzynarodowego jury znaleźli się: Jim Bissell (nominowany do Oscara scenograf), Thomas Corbasson (architekt z paryskiej agencji Chartier+Corbasson Architectes), Anastasia Elrouss (założycielka ANA-Anastasia Elrouss Architects), Kourosh Salehi (LWK + PARTNERS), Mark Foster Gage (architekt, pisarz i profesor nadzwyczajny w Yale School of Architecture), Amin Taha (przewodniczący GROUPWORK).
Biorąc pod uwagę coraz pilniejsze zapotrzebowanie na spowolnienie zmian klimatycznych, w tegorocznych projektach szczególny nacisk kładziono na techniki zielonego budownictwa i wykorzystanie materiałów, które przyczyniają się do mniejszej emisji dwutlenku węgla. Jury zdecydowało się umieścić projekt autorstwa polskich architektów Marcina Kitali i Michała Spólnika na liście shortlisted projects.
zapomniane budynki
Potrzeby miast podlegają ciągłym zmianom, wynikającym z nieprzerwanego postępu. I jak każdy postęp, również rozwój miast ma swoje ofiary, w postaci wyburzanych budynków. Często są one uważane za nie nadające się do adaptacji dla nowych funkcji. Ich akt rozbiórki poprzedzony jest długotrwałym lekceważeniem doprowadzającym do różnorakich erozji. Czy możemy coś z tym zrobić? — zastanawiają się autorzy.
Budynki mogą zostać zamknięte i opuszczone z różnych powodów. Zmiany rynkowe, klęski żywiołowe, materiały niskiej jakości użyte do budowy, przestarzałe układy przestrzenne, nieprzystosowanie do współczesnych standardów lub po prostu nieestetyczność. Po latach zaniedbań są rozbierane, by zrobić miejsce dla nowych inwestycji. Ma to ogromny wpływ na środowisko, ale często jest bardziej opłacalne dla inwestorów niż modernizacja i renowacja.
Future's Prologue to projekt modernizacji Sterick Building
© Marcin Kitala, Michał Spólnik
element miasta?
Obecnie, typowy wieżowiec ma jednego właściciela i wielu najemców. Zwykle tylko parter jest dostępny dla ludzi i często tylko jako sklepy lub restauracje. Stwarza to dysproporcję, ponieważ wysokie budynki definiują panoramę miasta, a tylko garstka ludzi może wejść wyżej niż na poziom 0. Wieżowce, które są największymi elementami miasta, służą mu tylko pośrednio. Czy nie powinno być to inaczej zorganizowane we współczesnym mieście? Czy możemy zamienić prywatny, prawie monofunkcyjny budynek na wielofunkcyjny, zarządzany przez samo miasto, w którym każdy może być właścicielem? — pytają architekci.
modernizacja dla inteligentnego miasta
Obecnie obserwujemy rozwój kreatywnej klasy społecznej, która jest siłą napędową postępu gospodarczego w krajach postindustrialnych. Dzięki wszechobecnej łączności każdy może być jednocześnie producentem i konsumentem. Szeroko dostępna wiedza i narzędzia dystrybucji treści pozwalają stać się przedsiębiorcą w zupełnie innej dziedzinie, niż jest się wykształconym. Miasta przyszłości będą tworzone właśnie przez takich ludzi, indywidualnie lub w grupach. Jak miasto, jako środowisko może sprzyjać ich wysiłkom? Czy budynek może stać się platformą do wymiany informacji i współpracy?
Polscy architekci w odpowiedzi na te pytania zaproponowali interwencję wykraczającą poza standardowe środki — wieżowiec o rozdrobnionej własności, w którym każda osoba lub firma może zostać jego udziałowcem. Taka strategia może być stosowana wszędzie na świecie, a jako przykład budynku przedstawili Sterick Building w centrum Memphis. Zaprojektowany przez Wyatt C. Hedrick & Co. został ukończony w 1930 roku, został opuszczony w latach 80. XX wieku i od tego czasu, mimo wielu planów, nadal jest pusty.
nowe funkcje budynku sprzyjają rozwojowi inteligentnego miasta
© Marcin Kitala, Michał Spólnik
W założeniu autorów, po przeprowadzonej modernizacji różne funkcje wieżowca będą rozkładać się organicznie w kierunku pionowym. Bardziej miękkie funkcje, w których istotny jest przepływ ludzi, takie jak na przykład przystanek tramwajowy, mieszkania indywidualne czy co-living i sklepy z artykułami niszowymi będą zajmować niższe kondygnacje, tworząc z parterami sąsiednich budynków nowy typ kwartału miasta. Im wyższe kondygnacje, tym bardziej całe miasto wpływa na funkcje, a ich zasięg jest większy. Architekci zaproponowali kino samochodowe, salę prób tanecznych, bank kryptowalut, serwer miejski. Wszystko to jest zwieńczone platformą widokową, z której można śledzić mecz baseballowy na pobliskim stadionie. Druga propozycja dla dachu wieżowca to magazyn dostaw obsługiwany przez drony.
Nowy budynek Sterick Building stanie się symbolem dzielnicy i całego miasta Memphis. Jego nowa „funkcja nadawania funkcji” wzmocni miasto i da mu pozytywny impuls do przejścia w dojrzałość informacyjną inteligentnego miasta. Stanie się platformą, dzięki której mieszkańcy będą mogli uwolnić swoją kreatywność — podsumowują Marcin Kitala i Michał Spólnik.
