Czy altana może być żywa? Wrocławska Pracownia Architektury Krajobrazu IKROPKA zaprojektowała zespół altan zbudowany z wierzb. „Żywa Altana” stała się elementem wrocławskiego parku Wschodniego przyciągając uwagę nietypowym rozwiązaniem i zastosowaniem wierzb.
Została zbudowana z wierzby i pozwala ukryć się przed słońcem lub deszczem. Altana stała się nietypowym elementem krajobrazu parku Wschodniego w którym została zlokalizowana.
„Żywa Altana”
© Pracownia Architektury Krajobrazu IKROPKA
O pomyśle na altanę, sposobu rozwiązania, doboru roślin i pielęgnacji wierzby w takim rozwiązaniu opowiada Dominika Krop Andrzejczuk, architektka krajobrazu prowadzącą wrocławską pracownię projektową architektury krajobrazu IKROPKA.
Wiktor Bochenek: Jak powstaje „żywa altana”, która jest istotnym elementem państwa aranżacji we wrocławskim Parku Wschodnim?
Dominika Krop Andrzejczuk (PAK IKROPKA): Zaprojektowana przez nas żywa altana w Parku Wschodnim we Wrocławiu jest faktycznie istotnym elementem zagospodarowania naturalnego placu zabaw, powstałego według naszej dokumentacji projektowej.
Pomysł na taką formę aranżacji przestrzeni pojawił się z kilku powodów. Teren Parku Wschodniego jest wyjątkowym obszarem – ma dziki, nadrzeczny charakter z racji tego, że jest położony między ramionami rzeki Oławy.
Posiada typową dla nadrzecznych terenów florę i faunę. Z racji na nadrzeczny charakter parku to właśnie wierzba, z której zbudowana jest „żywa altana”, występuje powszechnie wśród dendroflory parkowej. Wierzbowa altana zatem świetnie spasowana jest siedliskowo z miejscem, ponieważ wierzba do wzrostu i przetrwania potrzebuje wilgoci w gruncie.
Rozwiązanie zastosowano w parku Wschodnim we Wrocławiu
© Pracownia Architektury Krajobrazu IKROPKA
Wiktor: Z czego budowane są „żywe altany”?
Dominika: Żywe altany można realizować z wielu materiałów, ale to wierzba wiciowa (Salix viminalis L.) daje najszybsze, spektakularne efekty. Nie jest konieczna pod nią konstrukcja, dzięki czemu przedsięwzięcie jest wyjątkowo ekonomiczne.
Zrealizowany przez nas projekt uwzględnił odpowiednie zaplatanie witek wierzbowych w sposób, który sam tworzy bezpieczną konstrukcję altany. W altanie umieściliśmy siedziska oraz stoliki, dzięki czemu na zaprojektowanym przez nas placu zabaw rodzice i dzieci mają szansę do chwili wytchnienia w cieniu, zjedzenia posiłku na świeżym powietrzu.
Jest też bardzo wiele innych roślin, z których możemy formować altany – są nimi również duże drzewa – znane z historii sztuki ogrodowej nasadzenia drzew sadzone w okręgach, formowane były w zielone altany. Świetnie nadają się do tego lipy, graby czy platany, a także pnącza.
Z wybranych gatunków roślin można osiągać nieco inny efekt ze względu na możliwości rośliny. Graby – najczęściej formowane w żywopłoty, labirynty dadzą inny efekt, inny dadzą lipy nasadzone w formie okręgu, jeszcze inny platany, których korony można kształtować w parasolowate zadaszenia, a jeszcze inne możliwości dają na pnącza.
Żywe altany można tworzyć bez stelaży, odpowiednie je formując lub też na stelażach – w przypadku roślin potrzebujących podpór – mogą to być właśnie wcześniej wspomniane różnego rodzaju pnącza – tu mamy całą gamę różnorodności od pnączy wieloletnich po jednoroczne. Przy pnączach wieloletnich, ciężkich o drewniejących łodygach wymagane są stabilne i mocne konstrukcje, znoszące znaczne obciążania.
Altana stanowi dopełnienie do pozostałych atrakcji znajdujących się w tej przestrzeni
© Pracownia Architektury Krajobrazu IKROPKA
Wiktor: Ile trwa proces zarastania „żywej altany”
Dominika: Proces zarastania żywej altany jest zależy od gatunku z jakiego zdecydujemy się wykonać „żywą altanę”. W przypadku zastosowanej przez nas w projekcie altany wierzbowej proces zarastania naturalnej konstrukcji jest niebywale szybki, ponieważ witki wierzbowe puszczają liście już w pierwszym sezonie wegetacyjnym po posadzeniu. Nasza altana realizowana była w grudniu, natomiast już w kwietniu była całkowicie zielona. Efekt ten utrzymuje się przez cały sezon wegetacyjny do późnej jesieni. Warunkiem jest tylko podlewania. Bez tego altana uschnie. Po sezonie wegetacyjnym – w okresie późnojesiennym i zimowym altana też pięknie się prezentuje, ponieważ witki wierzbowe pozostając nagie ukazują misterny sposób ich zaplatania.
Wiktor: Jak wygląda proces pielęgnacji? Jak często wymagają one działań?
Dominika: Przy altanie wierzbowej proces pielęgnacja jest dość prosty – wymaga stałego podlewania i przycinania w zależności od tempa wzrostu wierzby (co z kolei jest zależne od warunków gruntowo – wodnych) – zwykle jest od dwóch do trzech razy na sezon, ale ostatecznie ilość trzeba dostosować do potrzeb.
Wiktor: Czy to rozwiązanie całoroczne, czy raczej sezonowe?
Dominika: W przypadku altany wierzchowej efekt zielonej altany utrzymuje się przez cały sezon wegetacyjny – od wiosny do późnej jesieni. Warunkiem jest tylko podlewania. Bez tego altana uschnie. Po sezonie wegetacyjnym – w okresie późnojesiennym i zimowym altana też pięknie się prezentuje, ponieważ witki wierzbowe pozostając nagie ukazują misterny sposób ich zaplatania.
© Pracownia Architektury Krajobrazu IKROPKA
Wiktor: Gdzie warto korzystać z „żywych altan” a gdzie się nie sprawdzają?
Dominika: „Żywe altany” sprawdzą się wszędzie pod warunkiem odpowiedniego doboru rośliny do siedliska, warunków świetlnych i wodnych oraz zapewnienia im odpowiedniej pielęgnacji. Altany wierzchowe sprawdzą się na terenie całej Polski, wszędzie tam, gdzie dobrze czują się wierzby, czyli w terenach wilgotnych — nadrzecznych, przy strumieniach. Wierzba wiciowa (Salix viminalis L.) to gatunek łączący istotne cechy z punktu widzenia cech środowiska, tzn. odporność na skrajne warunki klimatyczne, choroby, małe wymagania glebowe, duża dynamika wzrostu w kolejnych sezonach wegetacyjnych.
Wiktor: Co obok nich znajdziemy w części przez Państwa zaprojektowanej w parku Wschodnim?
Dominika: Projekt naturalnego placu zabaw został zaprojektowany tak, aby wrocławski park Wschodni stał się miejscem łączącym funkcję rekreacyjną z funkcją edukacyjną, pobudzającą fascynację światem przyrody. Dlatego też obok urządzeń służących zabawie ruchowej, zaprojektowaliśmy także interesujące elementy edukacyjne i do zabawy sensorycznej.
Pierwsza ze stref ma stanowić miejsce zabaw dla dzieci i dorosłych. Składa się z trzech części, połączonych ze sobą ścieżką żwirową, która umożliwia dojazd osobie poruszającej się na wózku czy dojazd wózkiem dziecięcym. Ciekawe elementy małej architektury umożliwiają zabawę integracyjną – dzieci i dorosłych o różnym stopniu sprawności. Kombinacja użytych kolorów, materiałów i faktur dodatkowo pobudzają wyobraźnię i kreatywność podczas zabawy. Naturalny plac zabaw w części południowej to miejsce doświadczeń ekologicznych i miejsce przeznaczone na rekreację.
Wicie wierzby pozwalają na ukrycie się przed słońcem
© Pracownia Architektury Krajobrazu IKROPKA
Strefa sensoryczna, w której znajdzie się ksylofon, bazaltowe płyty z wygrawerowanymi śladami zwierząt oraz dobrana roślinność według myśli projektowej miała zapewnić doznania oddziałujące na każdy ze zmysłów.
Wykreowana druga strefa to tor przeszkód rozpięty na trasie między mostkiem a ścieżką. Luźno ułożone płyty betonowe stanowią dojścia, a kształt placyków, na których umieszczone są sprzęty dopasowany jest do rozmieszczenia drzew posadzonych na polanie i dookoła niej.
Zaprojektowane tablice informacyjno-edukacyjne z autorskimi ilustracjami odnoszą się do historii parku, a także zawierają informacje i ciekawostki nt. fauny i flory występującej na terenie opracowania.
Wiktor: Dziękuje za rozmowę.
