Projektowany obiekt celowo zlokalizowano w byłym wyrobisku wapienia Odra I w Opolu. Ten silnie przekształcony obszar doskonale obrazuje, jak człowiek wpływa na środowisko przyrodnicze oraz jak natura radzi sobie z tymi zmianami.
Kwadratowy obiekt symbolicznie scala otaczające go tereny. Pierwszym z nich jest czynna kopalnia Odra II — symbolizująca eksploatację natury; kolejny to cementownia Odra Opole — symbolizująca przetworzenie surowców; miasto — efekt pracy człowieka oraz jego schronienie; oraz kamionka Odra I — obraz odradzającej się natury.
schemat
© Mateusz Mikołajów
patio
Wewnątrz założenia znajduje się duże patio. Jest to próba włączenia środowiska przyrodniczego w funkcjonowanie obiektu. Jego centralne usytuowanie wpływa korzystnie na mikroklimat, obniżając temperaturę i regulując wilgotność powietrza. Patio jest również częścią ekspozycji, pokazane są tu gatunki roślin, które można uprawiać na terenach poeksploatacyjnych.
patio — zielone serce budynku
© Mateusz Mikołajów
materiały
Kontekst widoczny jest również w użytych w projekcie materiałach. Jako materiał główny zastosowano beton — od dawna produkowany w Opolu. Jeszcze w 1968 roku na terenie miasta funkcjonowały cztery zakłady produkujące cement. Dziś działa jeden — sąsiadująca z terenem opracowania cementownia Odra Opole. Materiałem uzupełniającym jest kamień wapienny — również materiał charakterystyczny dla architektury Opolszczyzny.
funkcja
Projektowany obiekt jest podzielony funkcyjnie na trzy części: ekspozycję — mającą służyć edukacji na temat zmian klimatu i wpływu człowieka na nie, część warsztatowo‑konferencyjną — służącą poszukiwaniom sposobów na zatrzymanie zmian klimatu, oraz część badawczą, w której te rozwiązania są wdrażane.
schemat
© Mateusz Mikołajów
ekspozycja
Ekspozycja została zrealizowana w formie pomieszczeń rozszerzonej rzeczywistości. Umożliwia to łatwą modyfikację treści ekspozycji. Jest to również atrakcyjny sposób prezentacji dla młodych zwiedzających. Przechodząc przez kolejne pomieszczenia, poznajemy różne światy:
-
Natura bez człowieka — obraz świata, w którym ingerencja człowieka jest ograniczona;
-
Natura z człowiekiem — obraz świata dewastowanego przez człowieka;
-
W następnym pomieszczeniu znajduje się donica, w której na wyższej kondygnacji rośnie drzewo. Przez ściany donicy widoczne są korzenie drzewa i ziemia. Symbolizuje to konieczność refleksji, powrotu do korzeni, do natury. Można to odczytywać również jako konieczność zejścia do podziemi w razie drastycznego pogorszenia warunków zewnętrznych;
-
Następne pomieszczenie to wizja świata przyszłości opartego na koegzystencji człowieka i natury. Istnieje tu również możliwość prezentacji studenckich projektów miast przyszłości — jako możliwych do podjęcia scenariuszy;
-
Ostatnim elementem ekspozycji jest wejście do ogrodu energetycznego znajdującego się na kondygnacji powyżej. Znajdują się w nim niekonwencjonalne urządzenia do wytwarzania prądu. Kończy się ono drzewem — symbolizującym naturalne przemiany energii w naturze.
widoki
Bardzo ważnym elementem projektu jest widok z okien, który staje się elementem ekspozycji. Widoczna na wizualizacji scena przedstawia górującą nad wyrobiskiem wciąż działającą cementownię Odra, która jest zestawiona z odradzającym się środowiskiem przyrodniczym kamionki.
wizualizacje: bryła i widok z okien, który stanowi element ekspozycji
© Mateusz Mikołajów
podsumowanie
Projekt porusza ważną kwestię związaną z postępującymi zmianami klimatu oraz odpowiedzialnością, jaka ciąży na ludziach. Dokonuje się to w trzech obszarach: edukacyjnym (poprzez ekspozycję), promocyjnym (poprzez prowadzenie warsztatów) oraz badawczym (poprzez badania w laboratoriach). Jest to miejsce, które uczy, miejsce, w którym rodzą się nowe pomysły oraz w którym pomysły te są wdrażane.
Mateusz MIKOŁAJÓW
© Autor
