W ostatnich miesiącach w lokalnych oddziałach SARP odbywały się wybory nowych władz w kadencji 2024–2028 [WYNIKI]. Na łamach naszego portalu przybliżamy plany nowo wybranych prezesek i prezesów Stowarzyszenia Architektów Polskich. Pytamy ich także o największe wyzwania, z jakimi mierzą się obecnie architekci i architektki. W dzisiejszej odsłonie cyklu, na nasze pytania odpowiedział Maciej Grychowski, prezes SARP Oddział Katowice.
SARP Oddział Katowice
Ola Kloc: Jaki program działalności oddziału SARP zakłada Pan na najbliższy czas? Czy planowane są jakieś zmiany?
Maciej Grychowski: Kontynuując pracę mojego poprzednika — Mikołaja Machulika — powiem, że „program działalności naszego oddziału skupia się wokół kilku podstawowych elementów: edukacja, promocja, integracja”. I to się nie zmieni. Nowy Prezes nie oznacza rewolucji w oddziale — tylko stałą, mrówczą pracę wielu osób, żeby udoskonalać istniejące już kierunki działania, realizować wciąż nowe projekty, inspirować i motywować członków do jeszcze aktywniejszego działania.
W obszarze edukacji realizujemy cykle warsztatów i wykładów. Nasz flagowy i najbardziej rozpoznawalny cykl — Mistrzowie Architektury kończy w tym roku 20 lat. W tym okresie zaprosiliśmy do współpracy wielu wybitnych architektów, zorganizowaliśmy wystawę, którą prezentowaliśmy w Pradze i Tallinnie, wydaliśmy książkę z okazji 15-lecia. A to nie koniec naszych działań.
2024 rok dla SARP Oddział Katowice jest rokiem wyjątkowym, ponieważ obfituje w okrągłe rocznice — 20 lat cyklu Mistrzowie Architektury, 20 lat od powstania naszej Galerii Architektury, 25. raz przyznajemy Dyplom Roku im. prof. Z. Majerskiego na najlepszy Dyplom na Wydziale Architektury Politechniki Śląskiej, zorganizowaliśmy także po raz 25. majówkę architektów w Domu Pracy Twórczej — willi generała Jerzego Ziętka w Ustroniu. Za chwilę ogłosimy 30. edycję Śląskich Dni Architektury, w tym po raz 30. zaprosimy do udziału w konkursie na Architekturę Roku Województwa Śląskiego, 30. raz zorganizujemy ARCHIziemniaka. Następny rok jest rokiem jeszcze większych wyzwań, gdyż nasz oddział będzie obchodził 100 lat działalności.
Promocja architektury to jednak nie tylko wydarzenia wymienione wyżej, ale przede wszystkim konkursy: architektoniczne realizacyjne i urbanistyczne realizacyjne. Od 2008 roku zorganizowaliśmy ich ponad 30, w tym na prawdziwe wizytówki regionu — Nową siedzibę Narodowej Orkiestry Symfonicznej Polskiego Radia w Katowicach czy Nową salę koncertową Państwowej Szkoły Muzycznej w Jastrzębiu-Zdroju.
Jednak nie tylko konkursy realizacyjne są ważne. Chcemy też szeroko promować wysokiej jakości architekturę oraz ją doceniać. Dlatego wspólnie z Marszałkiem Województwa Śląskiego, Towarzystwem Urbanistów Oddział Śląski organizujemy konkurs na Najlepszą Przestrzeń Publiczną Województwa Śląskiego. Również corocznie od 30 lat przyznajemy nagrody w naszym konkursie Architektura Roku Województwa Śląskiego, odbywającym się pod patronatem Marszałka.
Przełom kadencji w SARP zawsze wiąże się ze Śląskim Przeglądem Architektury Województwa. Ogłosimy go już niebawem. Przygotowane przy tej okazji wystawa i katalog będą prezentować prace naszych kolegów i koleżanek po fachu, zrealizowane w latach 2019–2024.
Jednak to nie koniec naszych działań, mających na celu promocję architektury. Od 4 lat — 1 lipca — zapraszamy do wspólnego świętowania Światowego Dnia Architektury w formule konkursu fotograficznego. Tym razem z Instytutem Dokumentacji Architektury oraz kolektywem Igers Katowice zachęcamy do zgłaszania zdjęć z blokowisk województwa śląskiego! Konkurs zakończy się wystawą fotograficzną w Klubogalerii SARP w Katowicach.
Wystawy i spotkania w przestrzeni Klubogalerii SARP oraz w konferencyjnej przestrzeni D9 space to kolejne działania, promujące naszą branżę. Zapraszamy artystów do indywidualnych prezentacji ich spojrzenia na architekturę w formie fotografii, malarstwa czy grafiki. Umożliwiamy również naszym członkom organizację wystaw indywidualnych, które prezentują ich nie jako architektów, ale i twórców sztuki, z pełną swobodą wypowiedzi artystycznej. Organizujemy dyskusje, spotkania z książkami, rozmawiamy o architekturze. Tym sposobem, z potrzeby dyskusji o architekturze ekologicznej, w 2023 roku zrodził się cykl LOCO2. Zaproszeni na spotkania goście opowiadają o swoich nowatorskich rozwiązaniach związanych z błękitną i zieloną infrastrukturą w architekturze.
O integracji myślimy bardzo szeroko. Kontynuujemy wieloletnie współprace, między innymi ze Śląską Okręgową Izbą Architektów RP, Towarzystwem Urbanistów Polskich oddział Śląsk, Fundacją Napraw Sobie Miasto, Instytutem Dokumentacji Architektury Biblioteki Śląskiej czy innymi organizacjami, z którymi łączą nas wspólne cele i zainteresowania.
Od tego roku podejmujemy również kroki mające na celu pozyskanie nowych partnerów. Budowanie pozytywnych relacji z instytucjami, mającymi wpływ na kształtowanie przestrzeni — jak samorządy czy inwestorzy prywatni — tworzy dobrą bazę do wspólnej pracy z architektami. Dzisiaj wiele problemów wynika bowiem ze wzajemnego niezrozumienia tych środowisk.
Chciałbym jednak, żeby SARP był bliżej realnych problemów architektów, które mają miejsce „tu i teraz”. Kontynuacja współpracy ze Śląską Okręgową Izbą Architektów w zakresie szkoleń zawodowych to jedno, ale potrzebujemy również nowych szkoleń z zakresu IT, umiejętności miękkich czy zarządzania. Te zmiany zaczniemy wprowadzać od siebie — lepszej organizacji wewnętrznej w Stowarzyszeniu, wypracowania jasnej ścieżki kariery na szczeblach SARP.
Nowy zarząd SARP oddział Katowice razem ze mną tworzą: wiceprezes arch. Ewa Szymańska-Sułkowska, wiceprezes arch. Katarzyna Furgalińska, skarbnik arch. Jerzy Hnat, sekretarz arch. Aleksander Krajewski oraz arch. Ryszard Nakonieczny, arch. Adam Skrzypczyk, arch. Mikołaj Szubert-Tecl.
Ola Kloc: Z jakimi największymi wyzwaniami mierzą się dziś architekci?
Maciej Grychowski: Na pewno jest to zmniejszenie roli architekta w procesie budowlanym. Z tym faktem związanych jest wiele różnorodnych kwestii, jak realny spadek dochodów, wyzwania związane z nowymi technologiami czy rozwarstwienie środowiska, które przekłada się na odmienne postrzeganie swoich interesów. Wyraźnie zaznaczają się różnice między młodymi a starszym pokoleniem, osobami posiadającymi uprawnienia i ich niemającymi oraz nierzadko toczące się spory między pracownikami a właścicielami biur projektowych.
Ola Kloc: Ilu jest członków w oddziale i ile wynosi wysokość składki?
Maciej Grychowski: Obecnie mamy 232 członków oddziału (po zeszłorocznej weryfikacji z 400), a składka wynosi 15 zł.
Ola Kloc: Co architektom daje dziś SARP? Dlaczego warto być członkiem Stowarzyszenia?
Maciej Grychowski: SARP jest platformą, w której każdy może znaleźć miejsce dla siebie, jeśli tylko chce działać na rzecz środowiska. SARP zapewnia zaplecze infrastrukturalne, bazę kontaktów, bazę wiedzy, markę, dając swoim członkom możliwość realizacji ciekawych projektów. Szczególnie zależy nam w tej kadencji, aby dać szansę na samorealizację młodym, którzy dopiero nabierają doświadczenia i poznają środowisko. Nasz plan na tę kadencję to: realny wzrost kompetencji dzięki SARP poprzez szkolenia, eventy, czy wyjazdy studyjne dla członków.
pytała: Ola Kloc
