Jedno z najważniejszych wyróżnień w dziedzinie architektury na świecie, Nagroda Pritzkera za 2021 rok, została przyznana założycielom francuskiego biura Lacaton&Vassal. Anne Lacaton i Jean-Philippe Vassal są m.in. twórcami przemiany osiedla Grand Parc w Bordeaux, za które otrzymali Nagrodę Miesa van der Rohe w 2019 roku.
Grand Parc w Bordeaux
fot. Philippe Ruault / Pritzker Prize
16 marca Tom Pritzker, przewodniczący Fundacji Hyatt, ogłosił Anne Lacaton i Jean-Philippe’a Vassala laureatami Priztker Architecture Prize 2021, jednego z najważniejszych wyróżnień w branży. Wśród dotychczasowych laureatów nagrody są m.in. Arata Isozaki, Oskar Niemeyer czy Zaha Hadid. W skład jury, które wybrało francuski duet architektów, weszli Alejandro Aravena, Barry Bergdoll, Deborah Berke, Stephen Breyer, André Aranha Corrêa do Lago, Kazuyo Sejima, Benedetta Tagliabue, Wang Shu, Manuela Lucá-Dazio i Martha Thorne. Jest to grono wybitnych architektów, krytyków architektury i naukowców podkreślało priorytet dla „wzbogacania ludzkiego życia” w odniesieniu do jednostki i miasta, który nagrodzeni architekci zawierali w wielu swoich projektach. Projektując mieszkania prywatne i socjalne, instytucje kulturalne i akademickie, przestrzenie publiczne i rozwój miast, Lacaton i Vassal nadają nowego sensu zrównoważonemu rozwojowi w ich szacunku dla wcześniej istniejących struktur, opracowując projekty poprzez najpierw inwentaryzację tego, co już istnieje.
École Nationale Supérieure d’Architecture de Nantes
fot. Philippe Ruault / Pritzker Prize
Dobra architektura jest otwarta - otwarta na życie, stwarzanie poczucia swobody i wolności działania każdego jej użytkownika. Nie powinna być demonstracyjna ani imponująca, ale musi być czymś znajomym, użytecznym i pięknym, aby umiejętnie i dyskretnie wspierać życie, które będzie się w nim toczyć.
Anne Lacaton
Trzymając się zasady „nigdy nie burz”, Lacaton i Vassal podejmują powściągliwe interwencje w celu unowocześnienia zastanej struktury, jednocześnie pozwalając zachować trwałe właściwości budynku. Takie podejście widać w projekcie adaptacji poprzemysłowych budynków na FRAC w Calais, czy nagrodzonej rewitalizacji osiedla Grand Parc w Bordeaux. Nie znaczy to, że biuro specjalizuje się jedynie w adaptacjach. Duża część ich prac obejmuje nowe budynki. Takim przykładem jest szkoła architektury École Nationale Supérieure d’Architecture de Nantes. Położony nad brzegiem Loary, ten duży, dwupiętrowy, trzypiętrowy budynek ma betonowo-stalową ramę zamkniętą w wysuwanych ścianach z poliwęglanu i przesuwnych drzwiach. Obszary o różnych rozmiarach rozlokowano równomiernie, a wszystkie przestrzenie są celowo nieokreślone funkcjonalnie i można je dostosować do zmieniających się potrzeb. Widownia może się otwierać na ulicę, a wysokie sufity tworzą obszerne przestrzenie niezbędne dla warsztatów budowlanych.
FRAC Nord-Pas de Calais
fot. Philippe Ruault / Pritzker Prize
W tym roku bardziej niż kiedykolwiek poczuliśmy, że jesteśmy częścią ludzkości. Czy to ze względów zdrowotnych, politycznych czy społecznych, istnieje potrzeba budowania poczucia wspólnoty. Jak w każdym systemie współzależnych aktorów, uczciwość wobec środowiska, uczciwość wobec ludzkości, jest uczciwością wobec następnego pokolenia.
Alejandro Aravena
Początki biura Lacaton & Vassal sięgają 1987 roku. Funkcjonująca w Paryżu firma zrealizowała ponad 30 projektów w Europie i Afryce Zachodniej. Do ich znaczących prac zaliczają się także także Dom Cap Ferret (Cap Ferret, Francja 1998), 14 domów socjalnych dla Cité Manifeste (Miluza, Francja 2005); Pôle Universitaire de Sciences de Gestion (Bordeaux, Francja 2008); teatr wielofunkcyjny (Lille, 2013), mieszkania studenckie i socjalne Ourcq-Jaurès (Paryż, Francja 2013); oraz budynek mieszkalno-biurowy w Chêne-Bourg (Genewa, Szwajcaria 2020).
129 Units, Ourcq-Juarès Student and Social Housing
fot. Philippe Ruault / Pritzker Prize
O nagrodzie
Nagroda Pritzkera została ufundowana w 1979 roku przez nieżyjącego już Jaya A. Pritzkera i jego żonę Cindy. Jego celem było coroczne uhonorowanie żyjącego architekta lub architektów, których dzieło pokazuje połączenie tych cech talentu, wizji i zaangażowania, które przynoszą konsekwentny i znaczący wkład dla kultury ludzkości i środowisko zbudowane poprzez sztukę architektury.
