Centrum Warszawy coraz bardziej się zazielenia. Projekt Nowe Centrum Warszawy powoli wzbogaca stolicę o kolejne zielone przestrzenie. W najbliższych dnia dołączy do nich ulica Bracka, którą jeszcze przed końcem wakacji podziwiać będzie można w zupełnie nowej odsłonie.
Przebudowa Brackiej, krótkiej ulicy na styku Kruczej i alei Jerozolimskich w Warszawie, przeprowadzona została w ramach wieloletniego projektu realizowanego pod nazwą Nowe Centrum Warszawy. Koncepcja przebudowy warszawskiego Śródmieścia zakłada przystosowanie go w większym stopniu do ruchu pieszego i rowerowego, wprowadzenie znacznej ilości zieleni oraz ogólną poprawę jakości przestrzeni poprzez uporządkowanie centrum, oraz promowanie multifunkcyjności. Jak dotąd Nowe Centrum Warszawy powstawało punktowo i powoli, o czym pisaliśmy tutaj. Teraz jednak, pół roku później, kropki na mapie powoli zaczynają się łączyć.
Woonerf na ulicy Brackiej w Warszawie`
fot.: Rafał Motyl | UM Warszawa
woonerf na Brackiej
Już w najbliższych dniach dla mieszkańców i mieszkanek Warszawy otwarta zostanie nowa Bracka, która w ostatnich miesiącach uległa zupełnemu przeobrażeniu. Z rozgrzanej betonowej przestrzeni, po której trudno było spacerować, i która zablokowana była chaotycznie zaparkowanymi samochodami, ulica Bracka zmieniła się w woonerf, czyli tzw. podwórzec miejski — wybrukowaną lub wyłożoną płytami ulicę, w obrębie której ruch samochodowy ograniczony jest do minimum, pierwszeństwo zaś zyskują piesi i rowerzyści. Na tyłach CeDeTu, gdzie przebiega ulica Bracka, w ostatnim czasie posadzono prawie 40 drzew różnych gatunków, zainstalowano również małą architekturę pod postacią ławek i stojaków rowerowych. Od strony ulicy Kruczej Bracka zakończy się trójkątnym placem, na którym zaaranżowano przestrzeń wypoczynku w cieniu drzew.
Pozbawiony niskiej zieleni Plac Pięciu Rogów
fot.: Cezary Warś | UM Warszawa
trudne doświadczenia
Wygląda na to, że pierwszy woonerf w centrum Warszawy, bo takie miano należy się odnowionej ulicy Brackiej, uniknie bolączek, z którymi borykają się podobne realizacje w stolicy oraz innych polskich miastach. Jakiś czas temu pisaliśmy o ul. Krupniczej w Krakowie, której pomimo pozytywnego odbioru zabrakło nieco zieleni. O wiele bardziej kontrowersyjna okazała się zmiana, jaką przeprowadzono w 2022 roku na warszawskim Placu Pięciu Rogów, znajdującemu się naprzeciwko nowego założenia na ulicy Brackiej. Plac Pięciu Rogów krytykowany był przede wszystkim za dość nieprzemyślane podejście do zieleni — Kacper Ludwiczak, Michał Kempiński i osoby z pracowni WXCA odpowiedzialne za projekt zazieleniły skwer przy pomocy 22 drzew, nie zadbano jednak o niższe nasadzenia. W efekcie powstała zabetonowana przestrzeń, w której drzewa wydają się elementem obcym, jakby pochodzącym z innej rzeczywistości. Zanim posadzone klony osiągną słuszne, dające większą ilość cienia rozmiary, Plac Pięciu Rogów będzie z pewnością bardziej zielonym, lecz wciąż rozgrzanym podczas miesięcy letnich skwerem.
Woonerf na ulicy Brackiej w Warszawie`
fot.: Cezary Warś | UM Warszawa
Zupełnie inaczej sytuacja przedstawia się w przypadku ulicy Brackiej. Zgodnie z oczekiwaniami, nowo posadzone drzewa nie mają jeszcze rozłożystych koron, jednak w przeciwieństwie do Placu Pięciu Rogów, każde z nasadzeń otoczone jest skrawkiem ziemi, na którym znalazło się miejsce dla niskiej roślinności. Takie rozwiązanie ma kilka istotnych zalet — przede wszystkim zmniejsza się stosunek betonu do przestrzeni zielonych, co wpływa pozytywnie na charakterystykę cieplną miejsca i redukuje zjawisko miejskiej wyspy ciepła. Oprócz tego zwiększa się również ilość czynnej biologicznie przestrzeni, tak bardzo potrzebnej żyjącym w miastach ptakom i owadom, dzięki właściwościom chłonnym odkrytej gleby ulica lepiej radzi sobie podczas intensywnych opadów deszczu, zdecydowanie zyskuje również estetyczny wymiar miejsca.
Woonerf na ulicy Brackiej w Warszawie`
fot.: Rafał Motyl | UM Warszawa
mniej samochodów, więcej zieleni
Pisząc o odnowionej ulicy Brackiej, należy wspomnieć o tym, jak w związku z przebudową zmienia się charakterystyka funkcjonalna tego miejsca. Ulica stanie się przede wszystkim mniej dostępna dla samochodów. Bracka od lat była uliczką ślepą od strony alei Jerozolimskich, więc, jak wiele tego rodzaju przestrzeni, stanowiła pułapkę dla kierowców, a momentami również przestrzeń po brzegi wypełnioną zaparkowanymi wehikułami. To jednak się zmieni, bowiem miejsc do parkowania na ulicy Brackiej od teraz będzie o wiele mniej. Zmiana wpisuje się w trend malejącej ilości samochodów w centrum Warszawy. Już w 2022 roku wedle badań, dobowy ruch pojazdów w Śródmieściu zmniejszył się o blisko 13% względem roku 2019. Różnice pogłębi z pewnością działanie Strefy Czystego Transportu, która w centrum Warszawy obowiązuje od 1 lipca bieżącego roku — wedle szacunków nowe obostrzenia obejmują kolejne 3% poruszających się po stolicy pojazdów. Zniesmaczonym redukcją miejsc postojowych na ulicy Brackiej przychodzi jednak z pomocą ogólnodostępny parking podziemny, w który wyposażony jest CeDeT, podobna struktura ma powstać również przy znajdującym się nieopodal placu Powstańców Warszawy.
Projekt Nowego Centrum Warszawy
© UM Warszawy
po nitce do kłębka
Przekształcenie ulicy Brackiej w woonerf jest kolejnym krokiem na drodze do Nowego Centrum Warszawy. Projekt, który jeszcze niedawno był w powijakach, powoli nabiera kształtów, a poszczególne, składające się na niego „punkty”, wreszcie łączą się ze sobą. Dzięki nowej Brackiej rewitalizowany w 2022 roku Plac Pięciu Rogów zyskuje liczącą kolejne 150 metrów kontynuację od strony alei Jerozolimskich. Kolejnym przystankiem na powstającej, zielonej trasie, jest ulica Chmielna, która podobnie jak Bracka, przechodzi głęboką metamorfozę. W tym przypadku, pomimo zaawansowanych prac, na efekty trzeba będzie jeszcze trochę poczekać, Nowa Chmielna w formie woonerfu dla pieszych otworzyć ma się dopiero jesienią.
